Kwas gamma-linolenowy (GLA) to wielonienasycony kwas tłuszczowy należący do grona kwasów tłuszczowych Omega 6. Te zaś są niezwykle ważne dla zachowania zdrowia, dobrego samopoczucia i urody. Zapotrzebowanie na NNKT dla zdrowej osoby dorosłej wynosi przynajmniej 8 g dziennie, przy czym należy pamiętać, aby frakcja Omega 3 była spożywana w większej dawce, niż Omega 6.
Kwas gamma-linolenowy – charakterystyka
Kwas gamma-linolenowy (w skrócie: GLA) jest wielonienasyconym kwasem tłuszczowym o charakterystycznej budowie. Można w niej wyszczególnić łańcuch składający się z 18 atomów węgla, a każda cząsteczka zawiera w swojej strukturze 3 wiązania podwójne. W organizmie człowieka produkowany jest w minimalnych ilościach, do czego niezbędne są określone enzymy. Powstawanie GLA zależy jednak nie tylko od enzymów, ale i od cynku, witaminy B3, witaminy B6, witaminy C, magnezu i witaminy E.
Produkcję GLA hamują takie czynniki zewnątrzpochodne jak: wiek, picie kawy i alkoholu, obniżony poziom insuliny, spożywanie kwasów tłuszczowych typu trans, pokarmy zawierające cukry proste w nadmiernych ilościach, niedobór białka w diecie czy problemy hormonalne, zwłaszcza niedoczynność tarczycy.
Kwas gamma-linolenowy – źródła
GLA występuje naturalnie we frakcji kwasów tłuszczowych niektórych olejów roślinnych. Najbogatszymi źródłami kwasu gamma-linolenowego są:
- olej z wiesiołka;
- olej sojowy;
- olej kukurydziany;
- olej z ogórecznika lekarskiego;
- nasiona czarnej porzeczki.
W piśmiennictwie nie stwierdza się niedoborów spożycia GLA głównie z powodu dużej konsumpcji kwasu linolowego – prekursora rodziny kwasów n-6.
Szczególnie cennymi surowcami roślinnymi do pozyskiwania olejów bogatych w GLA są dodatkowo nasiona konopii siewnych, żmijowca zwyczajnego, agrestu, czerwonej porzeczki, farbownika lekarskiego, ośmiału gładkiego i nawrotu lekarskiego. Ciekawostką jest, że olej bogaty w kwasy gamma-linolenowe można pozyskać z niektórych gatunków grzybów, np. Mucor javanicus.
Kwas GLA – właściwości
Kwas gamma-linolenowy wykorzystywany jest niekonwencjonalnie w profilaktyce i terapii reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), atopowego zapalenia skóry (AZS), alergii oraz łuszczycy. Wykazano, że tłuszcz ten rozszerza naczynia krwionośne, w efekcie czego zapobiega nadciśnieniu tętniczemu, a także (przez ograniczanie krzepliwości krwi) wspiera przeciwdziałanie atakom serca i innym schorzeniom związanym z chorobą niedokrwienną serca. Innymi schorzeniami, w leczeniu których pomocny wydaje się GLA, są:
- nowotwory;
- zespół suchego oka (zespół Sjögrena);
- alkoholizm;
- cukrzyca.
Potwierdzają to liczne badania kliniczne. Wykazano, że właściwy poziom omawianego związku poprawia pamięć i koncentrację.
Pierwszymi zauważalnymi objawami związanymi z niedoborem NNKT są zmiany skórne, m.in. w postaci atopowego zapalenia skóry, łuszczycy i trądziku. W dłuższej perspektywie czasu wzrasta ryzyko rozwoju chorób o podłożu zapalnym i degeneracyjnym, np. miażdżycy, schorzeń neurologicznych czy przewlekłych stanów zapalnych. Obserwuje się też pogorszenie kondycji skóry, ponieważ kwas gamma-linolenowy jest jej integralnym składnikiem.
Kwas gamma-linolenowy – wpływ na skórę
Kwas gamma-linolenowy wzmacnia barierę ochronną skóry i przyspiesza jej procesy regeneracyjne, np. w przebiegu schorzeń dermatologicznych, po operacjach czy urazach. Obniża ryzyko rozwoju nowotworów (w tym czerniaka) wskutek hamowania procesu angiogenezy. Jego niedobór przyczynia się do uszkodzeń warstw lipidowych, otaczających korneocyty, czego konsekwencję stanowią zaburzenia funkcji barierowej.
Kwas GLA – suplement diety
Wskazaniem do rozpoczęcia suplementacji GLA mogą być:
- aktywny tryb życia;
- choroby dermatologiczne – łuszczyca, trądzik, AZS, łupież i inne;
- przewlekłe stany zapalne, także w przebiegu chorób reumatycznych;
- wysoki poziom cholesterolu we krwi;
- nadciśnienie tętnicze i inne choroby sercowo-naczyniowe;
- zespół Sjogrena i kserostomia;
- cukrzyca;
- nowotwory;
- palenie papierosów;
- nadużywanie alkoholu.
Należy zaznaczyć, że w przypadku chorób przewlekłych jakakolwiek suplementacja powinna zostać skonsultowana z lekarzem prowadzącym. U większości osób, zwłaszcza zdrowych, zwykle nie ma konieczności dodatkowej suplementacji GLA. Wystarczająca jest podaż go wraz z dietą, o ile jest ona urozmaicona.
Polecane produkty:
|
Omega 3 - czysty olej z Pachnotki zwyczajnej
Olej omega 3 to 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy, witaminę E, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Białek M., Znaczenie kwasu γ-linolenowego w profilaktyce i terapii, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 69/2015.
- Wydro D., Kwas gamma-linolenowy (GLA) – suplement niezbędny, 2015.
- Kaźmierska A., Bolesławska I., Przysławski J., Wpływ wielonienasyconych kwasów tłuszczowych na skórę ze szczególnym uwzględnieniem kwasu gamma-linolenowego, Nauka Przyroda Technologie, 3/2017.
