Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) nazywane również gościec lub gościec przewlekle postępujący to choroba o podłożu zapalnym, która obejmuje obszar niewielkich stawów. Objawom dodatkowo towarzyszą dolegliwości bólowe, deformacje stawów, a także w niektórych przypadkach całkowita niesprawność fizyczna chorego.

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to choroba wykazująca charakter przewlekły, która dotyczy zarówno stawów jak i narządów wewnętrznych. W jej przebiegu dochodzi do postępujących zniekształceń oraz zesztywnień stawów szczególnie dłoni oraz stóp. Warto podkreślić, że nieleczone RZS może spowodować niesprawność fizyczną chorego, a także zaburzenia funkcji narządów wewnętrznych w konsekwencji prowadząc do śmierci.

Przyczyny reumatoidalnego zapalenia stawów

Przyczyny rozwoju reumatoidalnego zapalenia stawów nie są do końca wyjaśnione. Należy podkreślić, że to jedna z najbardziej złożonych chorób o podłożu autoimmunologicznym. Powszechnie wskazuje się na 3 grupy czynników, które zwiększają ryzyko rozwoju choroby. Należą do nich czynniki:

• środowiskowe;
• genetyczne;
• zaburzenia immunologiczne;
• zakażenia bakteryjne i wirusowe;
• stres oksydacyjny.

Wato zaznaczyć, że największe znaczenie przypisuje się czynnikom genetycznym, które obejmują 40-60% udziału.  Mimo to, do tej pory nie udało się ustalić konkretnego genu, który odpowiedzialny jest za rozwój choroby.

Ważną rolę w rozwoju RZS odgrywają również czynniki środowiskowe, które wraz z czynnikami genetycznymi zwiększają możliwość wystąpienia schorzenia. Do czynników środowiskowych zwiększających ryzyko wystąpienia RZS należy:

• palenie papierosów – wpływa na ciężkość przebiegu choroby przyczyniając się do częstszego występowania objawów nie związanych ściśle ze stawami;
• permanentny stres;
• niewłaściwe odżywianie się;
• intensywna aktywność fizyczna.

Infekcje wirusowe oraz bakteryjne to czynniki, które aktywują proces chorobowy. Do wirusów, które mogą wywołać reumatoidalne zapalenie stawów należy wirus cytomegalii (CMV) oraz wirus Epsteina-Barr (EBV). Dodatkowo proces zapalny w organizmie podczas RZS może być wywołany niewłaściwą mikroflorą jelit, szczególnie obecnością drobnoustrojów z rodzaju Mycoplasma oraz znacznym wzrostem liczby bakterii Clostridium Perfringens.

Ważną rolę odgrywają również zaburzenia odpowiedzi immunologicznej. Na uwagę zasługują tu limfocyty T, które uznają antygeny własnego organizmu za ciała obce i próbują je zwalczać. Limfocyty B z kolei odpowiedzialne są za rozwój oraz utrzymanie procesu zapalnego. Efektem tego jest produkcja dużej ilości przeciwciał, których występowanie stwierdza się aż w 80% osób chorych na RZS.

Reumatoidalne zapalanie stawów – objawy

Do głównych objawów początkowej fazy choroby zalicza się bóle oraz obrzęki drobnych stawów dłoni lub stóp. Oprócz tego występuje:

• ogólne osłabienie organizmu;
• zmęczenie, rozbicie;
• stan podgorączkowy;
• nadmierna potliwość;
• spadek łaknienia i spadek masy ciała.

Do objawów układowych należy:

• zapalenie naczyń krwionośnych;
• włóknienie płuc;
• zanik mięśni;
• zapalenie ścięgien;
• guzki reumatoidalne;
• zmiany w narządach wewnętrznych.

Reumatoidalne zapalenie stawów – leczenie

Leczenie reumatoidalnego zapalania stawów wiąże się z długim okresem czasu i polega na spowolnieniu rozwoju choroby i przedłużeniu sprawności fizycznej osoby chorej. Bardzo ważna jest regularna i systematyczna gimnastyka ciała, aby jak najdłużej zachować sprawność fizyczną. W przypadku wystąpienia dolegliwości bólowych zleca się środki przeciwbólowe, których przyjmowanie powinno być konsultowane z lekarzem prowadzącym. Łagodzenie dolegliwości związanych z chorobą przynoszą również kąpiele w wodach siarczanych i radoczynnych.

Ponadto terapia RZS obejmuje również środki farmakologiczne, które hamują proces niszczenia stawów. Najczęściej lekarz zaleca metotreksat, hydroksychlorochiny, leflunomid, związki złota, sulfasalazyny, glikokortykosteroidy, adalimumab, etanercept, golimumab, abatacept, infliksymab oraz tocylizumab. W przebiegu 2 do 6 tygodni zauważa się pierwsze efekty terapii.

Oprócz tego w leczeniu RZS istotny jest odpoczynek, aktywność fizyczna w postaci odpowiednio dobranych ćwiczeń, a także odpowiednia dieta. Zaleca się pacjentom unikanie nadwagi oraz otyłości, która przyczynia się do obciążania stawów oraz rozwoju miażdżycy.

Leczenie w reumatoidalnym zapaleniu stawów obejmować może miejscową terapię danego stawu. Wówczas wykonuje się:

• punkcję – wewnętrzne podawanie środków przeciwzapalnych;
• synowektomię – zmniejsza zmiany na błonach śluzowych;
• zabiegi korekcyjno-rekonstrukcyjne – poprawiają pracę zdeformowanych stawów;
• endoprotezę – zniszczony staw zostaje zastąpiony przez protezę;
• artrodezę – usztywnienie stawu, które zmniejsza dolegliwości bólowe.

W celu złagodzenia skutków ubocznych farmakoterapii, całe leczenie wzbogacane jest o zabiegi z zakresu fizjoterapii. Najczęściej wykonuje się:

• krioterapię;
• kinezyterapię;
• ultradźwięki;
• laseroterapię;
• magnetoterapię.

Głównym założeniem tego rodzaju leczenia jest zmniejszenie dolegliwości bólowych, obrzęków w obrębie stawów oraz skrócenie czasu porannej sztywności stawów.

Bibliografia

1. Jabłońska S., Chorzelski T., Choroby Skóry, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002.
2. Trojanowska J., Rodak I., Kosmetologia Estetyczna, Reumatoidalne zapalenie stawów w obrębie kończyny dolnej – opis przypadku, 1/2020.

	Kwas hialuronowy tabletki Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej...
	Kolagen naturalny - skóra i stawy Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej...