Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) nazywane również gościec lub gościec przewlekle postępujący to choroba o podłożu zapalnym, która obejmuje obszar niewielkich stawów. Objawom dodatkowo towarzyszą dolegliwości bólowe, deformacje stawów, a także w niektórych przypadkach całkowita niesprawność fizyczna chorego.
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to choroba wykazująca charakter przewlekły, która dotyczy zarówno stawów jak i narządów wewnętrznych. W jej przebiegu dochodzi do postępujących zniekształceń oraz zesztywnień stawów szczególnie dłoni oraz stóp. Warto podkreślić, że nieleczone RZS może spowodować niesprawność fizyczną chorego, a także zaburzenia funkcji narządów wewnętrznych w konsekwencji prowadząc do śmierci.
Przyczyny reumatoidalnego zapalenia stawów
Przyczyny rozwoju reumatoidalnego zapalenia stawów nie są do końca wyjaśnione. Należy podkreślić, że to jedna z najbardziej złożonych chorób o podłożu autoimmunologicznym. Powszechnie wskazuje się na 3 grupy czynników, które zwiększają ryzyko rozwoju choroby. Należą do nich czynniki:
- środowiskowe;
- genetyczne;
- zaburzenia immunologiczne;
- zakażenia bakteryjne i wirusowe;
- stres oksydacyjny.
Wato zaznaczyć, że największe znaczenie przypisuje się czynnikom genetycznym, które obejmują 40-60% udziału. Mimo to, do tej pory nie udało się ustalić konkretnego genu, który odpowiedzialny jest za rozwój choroby.
Ważną rolę w rozwoju RZS odgrywają również czynniki środowiskowe, które wraz z czynnikami genetycznymi zwiększają możliwość wystąpienia schorzenia. Do czynników środowiskowych zwiększających ryzyko wystąpienia RZS należy:
- palenie papierosów – wpływa na ciężkość przebiegu choroby przyczyniając się do częstszego występowania objawów nie związanych ściśle ze stawami;
- permanentny stres;
- niewłaściwe odżywianie się;
- intensywna aktywność fizyczna.
Infekcje wirusowe oraz bakteryjne to czynniki, które aktywują proces chorobowy. Do wirusów, które mogą wywołać reumatoidalne zapalenie stawów należy wirus cytomegalii (CMV) oraz wirus Epsteina-Barr (EBV). Dodatkowo proces zapalny w organizmie podczas RZS może być wywołany niewłaściwą mikroflorą jelit, szczególnie obecnością drobnoustrojów z rodzaju Mycoplasma oraz znacznym wzrostem liczby bakterii Clostridium Perfringens.
Ważną rolę odgrywają również zaburzenia odpowiedzi immunologicznej. Na uwagę zasługują tu limfocyty T, które uznają antygeny własnego organizmu za ciała obce i próbują je zwalczać. Limfocyty B z kolei odpowiedzialne są za rozwój oraz utrzymanie procesu zapalnego. Efektem tego jest produkcja dużej ilości przeciwciał, których występowanie stwierdza się aż w 80% osób chorych na RZS.
Reumatoidalne zapalanie stawów – objawy
Do głównych objawów początkowej fazy choroby zalicza się bóle oraz obrzęki drobnych stawów dłoni lub stóp. Oprócz tego występuje:
- ogólne osłabienie organizmu;
- zmęczenie, rozbicie;
- stan podgorączkowy;
- nadmierna potliwość;
- spadek łaknienia i spadek masy ciała.
Do objawów układowych należy:
- zapalenie naczyń krwionośnych;
- włóknienie płuc;
- zanik mięśni;
- zapalenie ścięgien;
- guzki reumatoidalne;
- zmiany w narządach wewnętrznych.
Reumatoidalne zapalenie stawów – leczenie
Leczenie reumatoidalnego zapalania stawów wiąże się z długim okresem czasu i polega na spowolnieniu rozwoju choroby i przedłużeniu sprawności fizycznej osoby chorej. Bardzo ważna jest regularna i systematyczna gimnastyka ciała, aby jak najdłużej zachować sprawność fizyczną. W przypadku wystąpienia dolegliwości bólowych zleca się środki przeciwbólowe, których przyjmowanie powinno być konsultowane z lekarzem prowadzącym. Łagodzenie dolegliwości związanych z chorobą przynoszą również kąpiele w wodach siarczanych i radoczynnych.
Ponadto terapia RZS obejmuje również środki farmakologiczne, które hamują proces niszczenia stawów. Najczęściej lekarz zaleca metotreksat, hydroksychlorochiny, leflunomid, związki złota, sulfasalazyny, glikokortykosteroidy, adalimumab, etanercept, golimumab, abatacept, infliksymab oraz tocylizumab. W przebiegu 2 do 6 tygodni zauważa się pierwsze efekty terapii.
Oprócz tego w leczeniu RZS istotny jest odpoczynek, aktywność fizyczna w postaci odpowiednio dobranych ćwiczeń, a także odpowiednia dieta. Zaleca się pacjentom unikanie nadwagi oraz otyłości, która przyczynia się do obciążania stawów oraz rozwoju miażdżycy.
Leczenie w reumatoidalnym zapaleniu stawów obejmować może miejscową terapię danego stawu. Wówczas wykonuje się:
- punkcję – wewnętrzne podawanie środków przeciwzapalnych;
- synowektomię – zmniejsza zmiany na błonach śluzowych;
- zabiegi korekcyjno-rekonstrukcyjne – poprawiają pracę zdeformowanych stawów;
- endoprotezę – zniszczony staw zostaje zastąpiony przez protezę;
- artrodezę – usztywnienie stawu, które zmniejsza dolegliwości bólowe.
W celu złagodzenia skutków ubocznych farmakoterapii, całe leczenie wzbogacane jest o zabiegi z zakresu fizjoterapii. Najczęściej wykonuje się:
- krioterapię;
- kinezyterapię;
- ultradźwięki;
- laseroterapię;
- magnetoterapię.
Głównym założeniem tego rodzaju leczenia jest zmniejszenie dolegliwości bólowych, obrzęków w obrębie stawów oraz skrócenie czasu porannej sztywności stawów.
Bibliografia
- Jabłońska S., Chorzelski T., Choroby Skóry, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002.
- Trojanowska J., Rodak I., Kosmetologia Estetyczna, Reumatoidalne zapalenie stawów w obrębie kończyny dolnej – opis przypadku, 1/2020.
Polecane produkty:
 |
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki ...Zobacz więcej... |
 |
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ...Zobacz więcej... |
