Miażdżyca (łac. atheromatosis) jest złożonym, dynamicznym procesem chorobowym, którego podstawę stanowi przewlekły stan zapalny toczący się w błonie wewnętrznej tętnic. To choroba kardiologiczna będąca jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na całym świecie. Na jej wystąpienie ogromny wpływ ma styl życia, dlatego przy właściwych nawykach żywieniowych i dnia codziennego jesteśmy w stanie chronić się przed jej rozwojem.
Miażdżyca – przyczyny
Istota miażdżycy polega na gromadzeniu się w przestrzeni pomiędzy śródbłonkiem i warstwą mięśniową tętnicy złogów składających się z makrofagów, lipoprotein o małej gęstości (LDL), komórek piankowatych i pozakomórkowych skupisk cholesterolu. Powstające w ten sposób i widoczne gołym okiem na wewnętrznej powierzchni naczynia pasma tłuszczowe są najwcześniejszą postacią zmian miażdżycowych i znakiem rozpoznawczym miażdżycy w badaniach autopsyjnych. Wraz z upływem czasu i postępem choroby zawartość pasm tłuszczowych zostaje uzupełniona o elementy włókniste tkanki łącznej, które przerastając i otaczając pierwotne ognisko zapalne, separują je od reszty naczynia. Powstająca w ten sposób zaawansowana zmiana miażdżycowa określana jest terminem „blaszka miażdżycowa”. Upośledza ona przepływ krwi i może być przyczyną niebezpiecznych zatorów. Mechanizm rozwoju miażdżycy leży więc u podstaw dysfunkcji śródbłonka, pojawiającej się w następstwie:
- wysokiego stężenia frakcji LDL cholesterolu;
- zwiększonych sił ścinających w nadciśnieniu tętniczym krwi;
- cukrzycy;
- hiperhomocysteinemii;
- niedotlenienia;
- wolnych rodników;
- infekcji;
- mechanicznych uszkodzeń.
Miażdżyca nie jest wyłącznie zwykłym procesem gromadzenia cholesterolu w ścianach tętnic lub naczyń krwionośnych, lecz stanowi przewlekły proces zapalny, będący swego rodzaju „odpowiedzią” na czynniki uszkadzające śródbłonek naczyniowy (warstwa komórek wyściełająca od wewnątrz ściany naczyń krwionośnych). Czynnikami ryzyka miażdżycy są przede wszystkim:
- palenie papierosów;
- nadciśnienie tętnicze;
- choroby metaboliczne, zwłaszcza cukrzyca;
- otyłość;
- siedzący tryb życia i unikanie aktywności fizycznej;
- przewlekły stres w życiu codziennym;
- błędy dietetyczne, zwłaszcza nadużywanie soli, zbyt częste spożywanie potraw zawierających tłuszcze nasycone lub cukry proste oraz nadużywanie alkoholu.
Na rozwój tej choroby mamy więc znaczny wpływ poprzez swoje codzienne postępowanie.
Miażdżyca – objawy
Początkowo miażdżyca może przebiegać bezobjawowo, dlatego często jest bagatelizowana przez pacjentów, którzy nie zmieniają swoich nawyków dnia codziennego. Przy utworzeniu się blaszek miażdżycowych pojawiają się charakterystyczne objawy, jednak mogą one różnić się w zależności od naczynia, które zostało przez nie zwężone. Miażdżyca kończyn dolnych objawia się więc:
- bólem łydek podczas aktywności i tzw. chromaniem przestankowym;
- drętwieniem i sztywnością nóg;
- częstymi skurczami łydek.
Miażdżyca dotycząca tętnic szyjnych objawia się pod postacią:
- szumów usznych;
- nawracających bólów głowy;
- zawrotów głowy;
- zaburzeń koordynacji i zaburzenia równowagi;
- chwilowych zaburzeń czucia i niedowładów.
Natomiast miażdżyca aorty, wyjątkowo groźna, charakteryzuje się bólem wieńcowym (ostry ból odczuwalny zamostkowo), dusznościami i wzmożoną męczliwością. Nieleczona miażdżyca jest zagrożeniem zdrowia i życia chorego. Może być przyczyną zawału serca, udaru niedokrwiennego mózgu, ostrego niedokrwienia kończyn dolnych, jak również przyczynia się do rozwoju innych chorób przewlekłych. Wśród nich najczęściej diagnozuje się chorobę wieńcową oraz przewlekłe niedokrwienie kończyny dolnej.
Miażdżyca – diagnostyka
Złotym standardem diagnostyki miażdżycy są badania laboratoryjne – wykonuje się przede wszystkim lipidogram, CRP, fibrynogen. Należy również ocenić styl życia pacjenta na podstawie przeprowadzonego wywiadu zdrowotnego i ocenić jego masę ciała. USG dopplerowskie pozwala na ocenę przepływu krwi w tętnicach i żyłach. Jest nieinwazyjne i bezbolesne, przez co stanowi chętnie wybierane uzupełnienie diagnostyki.
Miażdżyca – leczenie
W leczeniu miażdżycy najważniejsze jest codzienne, domowe postępowanie, w skład którego muszą wchodzić:
- rezygnacja z palenia papierosów i picia alkoholu;
- kontrola poziomu cholesterolu i glikemii na czczo;
- regularne pomiary ciśnienia tętniczego;
- dbanie o zdrową, zbilansowaną dietę z ograniczeniem spożycia soli i tłuszczów zwierzęcych;
- suplementacja;
- wysoki poziom nawodnienia organizmu;
- regularna aktywność fizyczna dobrana do indywidualnych potrzeb i możliwości;
- regularne kontrole kardiologiczne.
Domowym postępowaniem nie da się natomiast samodzielnie usunąć blaszek miażdżycowych. Nie ma również skutecznych leków na miażdżycę. Proces leczenia zaawansowanych zmian obejmuje głównie metody chirurgiczne takie jak usunięcie blaszki miażdżycowej, poszerzenie naczynia z założeniem stentu oraz by-passy, czyli zabiegowe utworzenie obejścia zwężonego fragmentu naczynia krwionośnego przy użyciu pomostu naczyniowego.
Polecane produkty:
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Beręsewicz A., Patofizjologia miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca, Warszawa 2011.
- Beręsewicz A., Skierczyńska A., Miażdżyca — choroba całego życia i całej populacji krajów cywilizacji zachodniej, Choroby Serca i Naczyń, 1/2006.
- Figiel Ł., Miażdżyca. Praktyczny poradnik dla pacjentów.
- Berek K., Bobiński R., Miażdżyca – choroba wieloczynnikowa, Problemy Pielęgniarstwa, 17/2009.
- Pruszczyk P., Hryniewiecki T., Wielka interna – kardiologia z elementami angiologii, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2018.
