Cholesterol HDL i LDL to dwie różne frakcje cholesterolu, czyli organicznego związku chemicznego, lipidu z grupy steroidów, występującego naturalnie w organizmach zwierzęcych, w tym w ludzkim ciele. Obie wywierają nieco inny wpływ na ludzki organizm. Cholesterol HDL określany jest jako pozytywny, pożądany, natomiast LDL jako niekorzystny, który w nadmiarze zwiększa ryzyko licznych chorób cywilizacyjnych. Za pomocą odpowiedniej, zbilansowanej diety można wpływać na poziom obu tych frakcji.
Cholesterol HDL co to jest ?
Cholesterol HDL jest najmniejszą z lipoprotein osoczowych, która swą dużą gęstość zawdzięcza wysokiej zawartości białka w cząsteczce, przekraczającej 50% jej masy. Cząstka HDL może zawierać ponad 100 rodzajów lipidów, takich jak steroidy, fosfolipidy, glikolipidy, lizofosfolipidy czy hormony steroidowe. Ale niemal wszystkie najistotniejsze i zarazem najciekawsze funkcje antyaterogenne tej molekuły wiążą się ze składnikami białkowymi i polipeptydowymi. Główne funkcje cholesterolu HDL to przede wszystkim:
- transport zwrotny cholesterolu do wątroby;
- ochrona przed miażdżycą i chorobami serca, zmniejszanie ryzyka chorób cywilizacyjnych;
- udział w metabolizmie lipidów i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach;
- przechowywanie i przekazywanie apoprotein do innych lipoprotein.
Uważa się, że im wyższy poziom HDL, tym lepiej – wysoki jego poziom obniża ryzyko miażdżycy, zawału serca i udaru mózgu. Normy prezentują się następująco:
- mężczyźni – powyżej 40 mg/dl, co daje wartość powyżej 1,0 mmol/l;
- kobiety – powyżej 50 mg/dl, co daje wartość powyżej 1,3 mmol/l.
Mówiąc w skrócie, cholesterol HDL to cholesterol o wysokiej gęstości (zwany dobry cholesterol). Odpowiada za transport cholesterolu z powrotem do wątroby, gdzie ulega metabolizmowi i wykorzystaniu do produkcji kwasów żółciowych bądź wydaleniu.
Cholesterol LDL – charakterystyka
Cholesterol LDL zwany jest też cholesterolem o niskiej gęstości. Lipoproteina o niskiej gęstości odkłada cząsteczki cholesterolu we włóknach mięśni gładkich ścian tętnic. Z tego względu nazywana jest „złym cholesterolem”, w przeciwieństwie do „dobrego cholesterolu”, czyli lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL). Konsekwencją tego jest bowiem tworzenie się blaszek miażdżycowych, co z kolei w dłuższej perspektywie czasu może zmniejszać światło naczyń i pogarszać przepływ krwi. Zwiększa to ryzyko przede wszystkim miażdżycy i nadciśnienia tętniczego, ale i żylaków, cukrzycy, udaru mózgu, zawału serca oraz innych problemów zdrowotnych. Cholesterol LDL dostarczany jest zarówno z diety, jak i może być produkowany w organizmie (w największym stopniu w wątrobie).
Normy dla cholesterolu LDL prezentują się następująco:
- optymalny poziom: poniżej 100 mg/dl (2,6 mmol/l);
- bliski optymalnemu poziomowi: 100-129 mg/dl (2,6-3,34 mmol/l);
- poziom graniczny: 130-159 mg/dl (3,37-4,12 mmol/l);
- wysoki poziom: 160 mg/dl (4,14 mmol/l) i powyżej.
Istnieje wiele czynników, które wpływają na podwyższenie poziomu cholesterolu LDL w organizmie. Przede wszystkim jest to dieta bogata w tłuszcze nasycone i tłuszcze trans, zwłaszcza uzupełnione brakiem aktywności fizycznej. Istotnymi, kluczowymi czynnikami ryzyka są:
- palenie papierosów;
- otyłość;
- cukrzyca typu 2;
- choroby tarczycy;
- nerki;
- wątroba;
- czynniki genetyczne (np. hipercholesterolemia rodzinna).
Cholesterol HDL i LDL w diecie człowieka
Produkty wspierające produkcję cholesterolu HDL w organizmie człowieka to przede wszystkim: awokado, tłuste ryby morskie, oleje roślinne tłoczone na zimno, rośliny strączkowe, produkty pełnoziarniste, zielone warzywa liściaste, soja, tofu oraz inne produkty bogate w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, zwłaszcza z rodziny Omega 3.
Z kolei cholesterol LDL oraz trójglicerydy, które niekorzystnie wpływają na zdrowie człowieka, znaleźć można przede wszystkim w produktach takich jak: mięso czerwone, produkty smażone, podroby, żółtka jaj, masło, smalec, śmietana, tłuste sery, fast foody, wyroby cukiernicze, zwłaszcza te wzbogacane margaryną utwardzaną oraz czekolady. Cholesterol LDL egzogenny dostarczany jest wraz z pożywieniem, zwłaszcza z produktów zwierzęcych, natomiast cholesterol endogenny produkowany jest przez organizm, głównie w wątrobie (na poziomie około 800–1500 mg dziennie).
Poziom zarówno cholesterolu HDL, jak i cholesterolu LDL można ocenić na podstawie badania krwi. Wykonuje się wówczas tak zwany panel lipidowy.
Zobacz również: Morfologia krwi.
Polecane produkty:
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Sygitowicz G., Filipiak K., Sitkiewicz D., Czy nie-HDL cholesterol lepiej niż cholesterol frakcji LDL odzwierciedla ryzyko sercowo-naczyniowe? Varia Medica 2019 tom 3, nr 1, strony 49–55.
- Banach J., Sinkiewicz W., Cholesterol HDL — przyjaciel czy wróg?, Kardiologia Polska 2013; 71, 3: 290–294.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
