Cholesterol to substancja tłuszczowa występująca we wszystkich komórkach organizmu. Pewne jego ilości (zwłaszcza w postaci HDL) są wręcz niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Znaczna część cholesterolu powstaje w wątrobie, może on jednak być dostarczany również z pożywieniem. Warto wiedzieć, że zbyt duże ilości cholesterolu w żywności są szkodliwe dla zdrowia i przyczyniają się do rozwoju przewlekłych, poważnych chorób np. miażdżycy.
Cholesterol w organizmie człowieka
Cholesterol znajdujący się w żywności jest wchłaniany z treści jelita i włączany do chylomikronów znajdujących się na błonie śluzowej jelita. Dalej trafia on do wątroby, w której także może być naturalnie syntezowany. Jego część wydalana jest wraz z żółcią, w postaci wolnej oraz jako kwasy żółciowe. Znaczna większość cholesterolu pochodzącego z wątroby włączana jest do frakcji VLDL i krąży we krwi w postaci kompleksów lipoproteinowych.
Jak wspomniano, wątroba (oraz inne tkanki) mają zdolność produkcji pewnych ilości cholesterolu. Synteza ta ulega zahamowaniu na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego. Właśnie dlatego, gdy codzienna dieta jest zbyt bogata w cholesterol pochodzący z żywności następuje spadek fizjologicznej produkcji i tym samym stężenia cholesterolu w osoczu krwi. Stężenie w osoczu zmniejsza się także wskutek działania hormonów tarczycy oraz estrogenów.
Rodzaje cholesterolu
Podstawowy podział wyróżnia 2 rodzaje cholesterolu:
- LDL – lipoproteiny o niskiej gęstości. Jego nadmiar może odkładać się w ścianach naczyń krwionośnych, tworząc złogi zwane blaszkami miażdżycowymi;
- HDL – lipoproteiny o dużej gęstości. Usuwają cholesterol LDL z tkanek obwodowych, tym samym zapobiegając miażdżycy i innym chorobom.
Zagłębiając się w temat bardziej szczegółowo, spotkać można również pojęcia „IDL” (lipoproteiny o pośredniej gęstości) oraz „VLDL” (lipoproteiny o bardzo małej gęstości).
LDL a HDL
Najkorzystniejszy dla ludzkiego zdrowia jest wysoki poziom HDL przy niskim poziomie LDL. Jeśli w organizmie mamy zbyt wysoki poziom LDL, w naczyniach krwionośnych tworzą się blaszki blokujące przepływ krwi i zwężające światło tych naczyń. Jest to poważnym czynnikiem ryzyka i bezpośrednią przyczyną zatorów czy zakrzepów, mogących prowadzić np. do udaru mózgu. Z kolei cholesterol HDL pełni w organizmie człowieka bardzo ważne funkcje. Między innymi:
- odpowiada za syntezę witaminy D3 oraz hormonów steroidowych (np. estrogeny, testosteron, kortyzol);
- tworzy osłonkę mielinową w układzie nerwowym;
- pomaga trawić tłuszcze i absorbować zawarte w nich witaminy A, D, E i K;
- obniża poziom szkodliwego cholesterolu LDL;
- chroni przed miażdżycą, zawałem serca oraz chorobą wieńcową, które w dzisiejszych czasach są czołową przyczyną zgonów na całym świecie.
Aby podnieść poziom cholesterolu HDL należy unikać spożycia frakcji LDL, pozostać aktywnym fizycznie, zrezygnować z palenia papierosów oraz zredukować masę ciała, jeśli jest ona zbyt wysoka.
Cholesterol – normy
Normy uzależnione są od wieku, ogólnego stanu zdrowia oraz narażenia na choroby związane z nadmiarem cholesterolu. Jednak dla zdrowych osób dorosłych wynoszą:
- frakcja LDL – do 115 mg/dl;
- frakcja HDL – powyżej 45 mg/dl dla kobiet oraz powyżej 40 mg/dl dla mężczyzn;
- cholesterol całkowity – do 190 mg/dl;
- trójglicerydy – poniżej 150 mg/dl.
W przypadku osób z grup wysokiego ryzyka normy cholesterolu całkowitego i frakcji LDL maleją, pozostałe zaś pozostają bez zmian.
Cholesterol ldl jak obniżyć?
Przede wszystkim należy unikać bogatych źródeł tego związku. Są to tłuste mięsa i podroby (zwłaszcza boczek, słonina, smalec, wyroby garmażeryjne, kiełbasy, pasztety czy wędliny o wysokiej zawartości tłuszczu), a także tłuste przetwory mleczne i produkty zawierające w składzie olej palmowy. Warto jednocześnie ograniczyć spożycie produktów bogatych w tłuszcze trans, którymi są głównie fast-foody i słodycze. Uzupełnieniem postępowania domowego jest regularna, umiarkowana aktywność fizyczna.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
- Brill J., Obniż swój cholesterol, Wydawnictwo Vital, Białystok 2013.
- Wilczak J., Kulasek G., Produkty utleniania cholesterolu w produktach pochodzenia zwierzęcego – wpływ na zdrowie zwierzat i ludzi, Życie Weterynaryjne, 9/2004.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
