Szałwia

Szałwia lekarska (łac. Salvia officinalis) to wieloletnia roślina uprawiana zarówno ze względu na walory wizualne, jak i przede wszystkim lecznicze. Jest jedną z najbardziej cenionych roślin w ziołolecznictwie, znaną głównie ze swojego działania łagodzącego, przeciwzapalnego oraz uspokajającego. Mimo swojego korzystnego działania szałwia jest przeciwwskazana u kobiet w ciąży, ponieważ może wywołać poronienie.

Co to jest szałwia?

Szałwia jest gatunkiem wiecznie zielonego krzewu, występującego w stanie dzikim w Europie i Ameryce Północnej. W Polsce rzadko pojawia się w stanie dzikim, jednak jest powszechnie uprawiana w przydomowych ogródkach. Osiąga średnią wysokość 50-70 cm i jest lekko owłosiona. Liście wykorzystywane w ziołolecznictwie są zielono-srebrne, miękkie w dotyku, układają się naprzeciwlegle. Szałwia preferuje stanowiska nasłonecznione, przy czym gleba powinna być bogata w wapń i stosunkowo wilgotna.

Szałwia – skład

W składzie szałwii lekarskiej znajdziemy między innymi następujące związki:

• kwasy fenolowe;
• garbniki;
• gorycze;
• olejki eteryczne (do 3%);
• prowitaminę A;
• witaminy z grupy B;
• witaminę C;
• minerały, zwłaszcza wapń, żelazo, potas, magnez;
• terpeny.

Wiele z wymienionych składników wykazuje silne działanie antyoksydacyjne.

Szałwia – właściwości zdrowotne

W ziołolecznictwie wykorzystuje się przede wszystkim liście szałwii lekarskiej. Wykazują one działanie:

• dezynfekujące;
• przeciwzapalne;
• wykrztuśne;
• rozkurczowe;
• ściągające.

Dodatkowo napar z szałwii pobudza mięsień sercowy oraz przekaźnictwo nerwowe, wzmacnia żołądek oraz poprawia trawienie. Warto sięgać po niego podczas niestrawności i biegunek. Innymi wskazaniami do stosowania szałwii są:

• zaburzenia miesiączkowania u kobiet;
• nerwica żołądka;
• nocne poty;
• nieżyty górnych dróg oddechowych;
• cukrzyca;
• reumatyzm;
• zapalenie migdałków;
• stany zapalne jamy ustnej i gardła;
• nieżyty dróg moczowych.

Szałwia lekarska sprawdza się u diabetyków, ponieważ działa przeciwcukrzycowo. Udowodniono, że jej regularne spożywanie może obniżać nadmierną potliwość ciała poprzez regulację pracy gruczołów potowych i gruczołów łojowych. Jednocześnie zapach potu staje się mniej przykry. Ze względu na wpływ na gruczoły łojowe po szałwię można sięgać przy łojotokowym zapaleniu skóry bądź trądziku.

Jak stosować szałwię?

Najczęściej przyrządza się napar z suszonych liści. Wystarczy 2 łyżki suszu zalać połową szklanki wrzątku, przykryć i odstawić do zaparzenia na około 10 minut. Tak przygotowany napar odcedzamy, a następnie pijemy 2-3 razy dziennie po około pół szklanki jednorazowo. Sproszkowane liście są również świetną przyprawą, choć w Polsce wciąż mało popularną. Bardzo dobrze komponują się z grochem, kapustą, wieprzowiną i tłustymi rybami. Jej zastosowanie jako przyprawa wpływa głównie na poprawę trawienia potraw ciężkostrawnych.

Napar z szałwii można również ostudzić i wykorzystywać jako płukanka do jamy ustnej. Wówczas dobrym rozwiązaniem jest zaparzenie liści szałwii, a także kwiatu lipy i ziela krwawnika, które wykazują podobne działanie. Szałwia łączy się także z melisą, rumiankiem i pokrzywą. Czysty napar z szałwii po ostudzeniu może posłużyć jako płukanka do włosów.

Szałwia dekoracyjna

Szałwia dekoracyjna (łac. salvia splendens) jest popularną rośliną ozdobną, która świetnie sprawdza się jako element dekoracyjny w ogrodach, na balkonach i tarasach. Doskonale komponuje się z innymi roślinami, a dzięki intensywnemu kolorowi kwiatów, doda żywego i estetycznego akcentu w bukietach z ziół i kwiatów.

Roślina ta charakteryzuje się wzniesionym pokrojem i długim okresem kwitnienia, jest łatwa w uprawie i nie wymaga specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych.

Szałwia lekarska w kosmetologii

Szałwia lekarska przede wszystkim zapobiega nadmiernemu wypadaniu włosów, wzmacniając ich cebulki. Płukanki z tej rośliny sprawiają, że włosy są wytrzymałe i pełne blasku, a jednocześnie bardzo łatwo je rozczesywać i stylizować. W odniesieniu do skóry głowy przywraca jej pH oraz zmniejsza łupież. Zimne napary z szałwii lub hydrolaty stosuje się także do pielęgnacji skóry całego ciała. Działa odkażająco i oczyszczająco, zmniejsza ewentualne podrażnienia oraz opóźnia procesy starzenia się skóry.

Zobacz również: Zioła na wypadanie włosów.

Szałwia – przeciwwskazania

Omawiana roślina jest przeciwwskazana kobietom ciężarnym ze względu na ryzyko poronienia lub przedwczesnego porodu. Do grona przeciwwskazań zaliczamy również okres laktacji (ponieważ zmniejsza produkcję mleka), ostry nieżyt żołądka oraz nowotwory zależne od hormonów estrogenowych. Uczulenie na szałwię praktycznie nie występuje.

	Spirulina w tabletkach 100% naturalna Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej...
	Spirulina w proszku 100% naturalna Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Lamer-Zarawska E., Kowal-Gierczak B., Niedworok J., Fitoterapia i leki roślinne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2. Poprzęcki W., Ziołolecznictwo, 1989.
3. Zdrojewicz Z., Pypno D., Bugaj B., Cabała K., Waracki M., Próby zastosowania szałwii w leczeniu zaburzeń poznawczych i choroby Alzheimera, Postępy Fitoterapii, 4/2015.