Pot to wodnista wydzielina gruczołów potowych wydalana przez skórę. Składa się głównie z wody, ale nie tylko. Reszta składników, choć w znacznie mniejszych ilościach, warunkuje często nieprzyjemny zapach potu. Pocimy się wszyscy, bez względu na wiek, płeć czy poziom aktywności fizycznej, choć wiele czynników powoduje wzmożone wydzielanie potu. Nadmierna potliwość jest stanem patologicznym.
Z czego składa się pot?
98% całego składu potu stanowi woda. Pozostałe 2% to:
- kwas moczowy;
- amoniak;
- kwas mlekowy;
- węglowodany;
- minerały – głównie potas, wapń, magnez, żelazo.
Przykry zapach potu nie wiąże się z samą obecnością tych składników, lecz z bakteriami bytującymi na powierzchni skóry i wykazującymi zdolność rozkładania ich. Bakterie te żywią się potem i występują u każdego człowieka.
Pot – znaczenie dla organizmu
Pocimy się cały czas, jest to proces stały. Pracuje wówczas około 5% gruczołów ekrynowych oraz śladowa ilość tych apokrynowych. Nie zauważamy tego, lecz w pewnej ilości pocenie się zachodzi nawet podczas siedzenia przed komputerem. Niektóre bodźce, głównie cieplne i emocjonalne, nasilają pocenie się. Utrata wody wskutek parowania z powierzchni skóry i wydzielania gruczołów potowych zależy od temperatury własnej ciała i otoczenia, a także od wilgotności powietrza. Organizm traci w ciągu doby około 500 ml wody wydzielanej z potem przez parowanie z powierzchni skóry. Stanowi to podstawę tzw. termoregulacji, czyli utrzymania prawidłowej temperatury wewnętrznej organizmu. Pot parujący ze skóry pobiera energię cieplną z ciała i obniża jego temperaturę.
Zobacz również: Kosmetyki na nadpotliwość.
Nadmierna potliwość
Nadmierna potliwość określa obfitsze, niż tego wymaga sytuacja, wydzielanie potu utrudniające normalne funkcjonowanie. Pocenie się jest naturalną reakcją organizmu. Liczne rozsiane w skórze gruczoły potowe produkują wydzielinę, której głównym zadaniem jest ochrona ciała przed przegrzaniem. Ilość wydzielanego potu jest kwestią wysoce indywidualną, dlatego ciężko wyznaczyć jakiekolwiek normy wskazujące na fizjologię tego procesu. Niemniej jednak, pocenie się w ilości przeszkadzającej w codziennym funkcjonowaniu zalicza się do nadpotliwości. Objawia się to między innymi:
- stale wilgotnymi dłońmi czy stopami;
- pojawianiem się mokrych plam na odzieży, nawet tuż po jej założeniu;
- nieprzyjemny zapach towarzyszący wydzielanemu potowi.
Jest to dużym źródłem stresu dla takiej osoby i z pewnością utrudnia kontakty międzyludzkie. Nadpotliwość może dotyczyć zarówno całego ciała, jak i jedynie określonych jego części, np. stóp, dłoni czy pach. Do przyczyn nadmiernej potliwości zaliczamy:
- wysoką temperaturę otoczenia;
- nadmierny stres;
- wysiłek fizyczny;
- stany zapalne przebiegające z gorączką;
- spożywanie niektórych pokarmów i napojów – kawy, alkoholu, herbaty, pikantnych pokarmów;
- zaburzenia hormonalne, np. ciąża, menopauza, okres dojrzewania, nadczynność tarczycy, zespół policystycznych jajników;
- przyjmowanie niektórych leków, np. aspiryny, wyciągów roślinnych z kory wierzby.
Przez przystąpieniem do jakiejkolwiek formy terapii należy znaleźć przyczynę nadmiernej pracy gruczołów potowych. Jeśli jest ona efektem toczącego się w organizmie stanu chorobowego, wówczas jedyną skuteczną metodą radzenia sobie z problemem będzie wyleczenie jego źródła, czyli choroby. Gdy przyczyna nie zostanie odnaleziona, można wdrożyć leczenie objawowe.
Sposoby na nadmierne pocenie się
Do przykładowych metod stosowanych w przypadku nadmiernej potliwości ciała zaliczamy:
- jonoforezę – wprowadzanie substancji aktywnych do ciała przy użyciu prądu, co pomaga przy miejscowej nadpotliwości. Do zabiegu stosuje się zwykle bromek glikopironium;
- kąpiele ziołowe – skuteczne zarówno w ogólnej, jak i miejscowej postaci dolegliwości. Skuteczne są wyciągi z tymianku, rozmarynu, szałwii, kory dębu czy innych roślin o działaniu ściągającym w stosunku do ujść gruczołów potowych;
- przyjmowanie środków przeciwlękowych i uspokajających – jeśli przyczyną nadmiernej potliwości jest stres i brak umiejętności radzenia sobie z nim;
- toksynę botulinową – do leczenia nadpotliwości miejscowej. Jej działanie polega na blokowaniu wydzielania neuroprzekaźników w obrębie gruczołów potowych, czego efektem jest zmniejszenie produkcji potu.
Oczywiście można zdecydować się na całkowicie domowe, skuteczne metody, co jest polecane jako terapia pierwszego rzutu. Przede wszystkim należy wykluczyć z codziennej diety pokarmy prowokujące wydzielanie potu. Warto pić przynajmniej 1,5 l wody dziennie, aby uniknąć odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych. Dodatkowo, rozrzedzony pot nie będzie wydzielał tak nieprzyjemnego zapachu. Codzienna aktywność fizyczna i korzystanie z sauny sprawiają, że ujścia gruczołów nie zatykają się, co ma duże znaczenie dla zdrowia i samopoczucia.
Inną propozycją jest stosowanie miejscowo działających preparatów. Te o działaniu przeciwpotowym dzieli się na środki usuwające skutki nadmiernego pocenia się oraz na kosmetyki blokujące wydzielanie potu, czyli antyperspiranty. Składnikami tych drugich są najczęściej sole glinu, które zatykają ujścia kanalików wyprowadzających z gruczołów potowych. Nie do końca jest do zdrowe, lecz z pewnością hamuje do pewnego stopnia potliwość.
Polecane produkty:
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Kaniewska M., Kosmetologia podstawy, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 2011.
- Styczeń P., Wstydliwy problem, Uroda i Medycyna.
