Brak apetytu w ciąży jest rzadziej spotykany niż nadmierny apetyt i występowanie tzw. zachcianek. Jeśli natomiast utrzymuje się przez dłuższy czas, może doprowadzić do niedoborów pokarmowych, co z kolei jest już zagrożeniem dla rozwijającego się płodu. Długo utrzymujący się brak apetytu warto skonsultować z ginekologiem.
Brak apetytu w ciąży – przyczyny
Brak apetytu w ciąży dotyczy głównie I trymestru, gdzie jest objawem dość powszechnym. Wiąże się ze zmianami hormonalnymi, które wpływają na wystąpienie uporczywych nudności, a nawet wymiotów. Ciało kobiety zmienia się, dostosowując do zagnieżdżenia zarodka i jego rozwoju w pierwszych tygodniach życia płodowego. To wszystko zaś sprawia, że ciężarna nie odczuwa większego głodu. Zmaga się z przykrymi dolegliwościami początku ciąży. Pod koniec III trymestru brak apetytu może natomiast wiązać się z silnym stresem przed zbliżającym się terminem porodu.
Brak apetytu występujący przez cały okres ciąży może mieć przyczyny patologiczne, wymagające pilnej diagnostyki i leczenia. Są to m.in.: jadłowstręt psychiczny, cukrzyca w ciąży, przyjmowanie niektórych leków (jako skutek uboczny), depresja w ciąży, zaburzenia odżywiania występujące jeszcze przed zajściem w ciążę i wiele innych.
Jadłowstręt w ciąży
Bardzo poważnym problemem klinicznym, który może wystąpić u kobiet ciężarnych, jest jadłowstręt psychiczny. Jego objawami charakterystycznymi wyłącznie dla ciężarnych są:
- brak apetytu i spożywanie zbyt małej liczby kalorii w stosunku do dziennego zapotrzebowania;
- udawanie, że nie jest się w ciąży lub ukrywanie ciąży w obawie, że inni zwrócą uwagę na przyrost masy ciała;
- obciskanie brzucha ciasną odzieżą;
- domaganie się cięcia cesarskiego w 8. miesiącu ciąży celem profilaktyki naturalnego przyrostu masy ciała w ostatnich tygodniach ciąży;
- doświadczanie silnych wewnętrznych konfliktów związanych z potrzebą utrzymania masy ciała a poczuciem odpowiedzialności za rozwijające się dziecko;
- usilne dążenie po porodzie do jak najszybszego odzyskania masy ciała sprzed ciąży.
Takie przypadki wymagają przede wszystkim konsultacji z psychiatrą, ponieważ na szali znajduje się życie nienarodzonego jeszcze dziecka.
Brak apetytu w ciąży – zagrożenia
Ciąża jest okresem, w którym wzrasta zapotrzebowanie energetyczne organizmu – i to nie tylko na podstawowe składniki pokarmowe, jakimi są białka, węglowodany i tłuszcze, ale przede wszystkim na witaminy i składniki mineralne. Ich dostarczenie stanowi jeden z podstawowych elementów prawidłowego przebiegu ciąży, wpływający na poród i połóg (w tym laktację). Jeśli konsekwencją braku apetytu jest spożywanie przez ciężarną nieodpowiedniej liczby kalorii i niedostateczna podaż składników odżywczych, skutki dla rozwijającego się płodu mogą być opłakane. Do najczęściej występujących zalicza się m.in.:
- samoistne poronienia;
- porody przedwczesne;
- zaburzenia neurologiczne, w tym związane z niezamknięciem się cewy nerwowej;
- anemię i niedożywienie noworodka;
- zbyt niską masę dziecka i niski wynik w skali Apgar;
- wzrost ryzyka chorób przewlekłych u dziecka w późniejszym wieku, np. cukrzyca, alergia, zaburzenia trawienia;
- słaba odporność noworodka.
Wzrasta także ryzyko wad wrodzonych, w tym rozszczepów podniebienia i anomalii anatomicznych.
Brak apetytu w ciąży – domowe sposoby
Jeśli brak apetytu w ciąży wynika ze zmian hormonalnych i dotyczy I trymestru, kobieta ciężarna powinna jak najwięcej odpoczywać, aby poprawić swój komfort w tym czasie. Powinna popijać drobnymi łykami herbatę z dodatkiem imbiru – jest on bezpieczny dla ciężarnych i działa silnie przeciwwymiotnie, łagodząc nudności. Składnikami o podobnym działaniu, które można wprowadzić do diety, są także: cytryna, migdały oraz liście malin. Dieta powinna być lekkostrawna, aby nie nasilać nudności. Jeśli natomiast brak apetytu wiąże się ze stresem lub problemami emocjonalnymi, nieoceniona będzie pomoc psychoterapeuty. Wszelkie choroby występujące w przebiegu ciąży należy natomiast leczyć przyczynowo.
Aby przeciwdziałać brakowi apetytu w ciąży, warto postawić na atrakcyjne, dobrze doprawione dania. Sprawdzi się też regularna aktywność fizyczna – najlepiej zajęcia dla kobiet w ciąży, które dodatkowo przygotują do porodu, jednak jeśli pojawiają się ku temu przeciwwskazania, wystarczą spacery, a nawet samo przebywanie na świeżym powietrzu. Apetyt może pobudzać naturalna żywność probiotyczna, w tym maślanki, kefiry czy ogórki kiszone.
Chcąc uniknąć niedoborów pokarmowych (tym bardziej mając na uwadze wzrost zapotrzebowania na niektóre składniki), kobieta ciężarna nie może zapominać o świadomej suplementacji przez cały okres trwania ciąży. Powinna przyjmować przede wszystkim: kwas foliowy, witaminę B2, witaminę B6 i witaminę B1, witaminę E, kwasy tłuszczowe Omega 3 (zwłaszcza DHA) oraz jod.
Polecane produkty:
|
Omega 3 - czysty olej z Pachnotki zwyczajnej
Olej omega 3 to 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy, witaminę E, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zaburzenia nastroju w czasie ciąży i po porodzie, Szkockie wytyczne SIGN, 2012.
- Pietrzak B., Seremak-Mrozikiewicz A., Marciniak B., Witek A., Leszczyńska-Gorzelak B., Niedokrwistość z niedoboru żelaza w położnictwie i ginekologii, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 3/2016.
- Cichecka-Wilk M., Pregoreksja – jadłowstręt psychiczny kobiet w ciąży, Studia Edukacyjne, 62/2021.
- Stachowiak G., Właściwa podaż witamin i mikroelementów w ciąży – ciągle aktualny problem, Ginekologia Praktyczna, 3/2009.
