Połóg to okres po ciąży i porodzie, w którym anatomiczne, funkcjonalne i morfologiczne zmiany ciążowe stopniowo ustępują, a wszystkie parametry fizjologiczne wracają do stanu sprzed ciąży. Na ogół połóg trwa do 6 – 8 tygodni, jednak jego długość jest kwestią indywidualną. To właśnie w jego trakcie należy zwrócić szczególną uwagę na higienę osobistą i odpoczynek.
Co to jest połóg?
Połóg rozpoczyna się w momencie urodzenia łożyska, co jest ostatnim etapem porodu. W tym okresie pracę podejmują ponownie jajniki i uaktywnia się gruczoł sutkowy, przygotowując ciało kobiety do laktacji. Macica ulega inwolucji, czyli ponownie zmniejsza swoje rozmiary do tych sprzed ciąży. Czas trwania połogu jest różny, mówi się, że trwa 6-8 tygodni – tyle czasu powinna dać sobie świeżo upieczona mama na całkowitą regenerację, jednak także po zakończeniu 2 miesięcy należy szczególnie o siebie dbać.
W trakcie połogu mogą pojawiać się skurcze macicy, które wynikają z jej stopniowego obkurczania się. To fizjologiczne zjawisko, którym nie należy się przejmować. Kobiety mogą odczuwać również silne napięcie w podbrzuszu, które z każdym dniem staje się mniej wyczuwalne. Skurcze te nasilają się podczas karmienia piersią, ponieważ czynność powoduje wydzielanie oksytocyny – hormon ten pobudza macicę do skurczów.
Kolejnym objawem typowym dla połogu jest ból krocza i dyskomfort odczuwany w tych okolicach. Tym większy, im więcej powikłań miało miejsce podczas porodu. Mowa między innymi o nacięciu krocza czy jego pęknięciu. Ból wynika z nadmiernego rozciągnięcia tkanek i mięśni. Należy pamiętać, że przez pierwszych kilka tygodni po porodzie kobieta ma wyjątkowo osłabione mięśnie dna miednicy. Zaparcia, przewlekły kaszel czy dźwiganie cięższych przedmiotów może skutkować obniżaniem się narządów rodnych, nietrzymaniem moczu i innymi dysfunkcjami.
Rodzaje połogu
Wyróżniamy kilka rodzajów połogu:
- bezpośredni – pierwsza doba po porodzie. Gospodarka hormonalna jest mocno zaburzona, a kobieta wyczerpana po porodzie. Powinna więc pozostać pod nadzorem personelu medycznego;
- wczesny – pierwszy tydzień po porodzie. Obejmuje okres adaptacyjny oraz dochodzenie do siebie;
- późny – do końca ósmego tygodnia po porodzie. Dokuczliwe objawy ustępują, jednak kobieta wciąż nie posiada formy sprzed ciąży. Przez kilka najbliższych miesięcy powinna starannie dobierać aktywność fizyczną.
Po połogu warto udać się do fizjoterapeuty uroginekologicznego, który oceni stan mięśni dna miednicy i przeprowadzi terapię w odniesieniu do uzyskanych wyników. W znacznej większości kobiety zmagają się z osłabionym dnem miednicy, co wymaga wprowadzenia terapii manualnej i indywidualnie dobranego treningu. Kobiety pragnące wrócić do aktywności fizycznej lub chcące pozbyć się rozejścia mięśnia prostego brzucha również powinny skorzystać z pomocy specjalisty.
Płodność w połogu
Uznaje się, że podczas połogu oraz przez pierwsze miesiące, gdy kobieta karmi piersią, nie jest skłonna do poczęcia potomstwa. O ile w połogu rzeczywiście szanse są minimalne (kobieta wciąż dochodzi do siebie, więc nie ma ochoty na współżycie, ponadto jajniki nie rozpoczęły jeszcze w pełni pracy), o tyle podczas karmienia piersią w kolejnych tygodniach nie można mówić o pełnym bezpieczeństwie. Karmienie piersią stymuluje produkcję oksytocyny, która chroni przed zajściem w ciążę, jednak po zakończeniu karmienia jej ilość w organizmie spada, a kobieta ponownie staje się płodna.
Zabezpieczeniem nie jest również współżycie bezpośrednio po zakończeniu karmienia piersią, ponieważ plemniki pozostają w drogach rodnych przez kilka dni. Mogą więc zapłodnić komórkę jajową w dowolnym momencie, gdy organizm kobiety będzie na to gotowy.
Odchody połogowe
Macica od razu po porodzie zaczyna się oczyszczać. Wydala resztki śluzu i błony, zwane powszechnie odchodami połogowymi. Najbardziej obfite krwawienie zaczyna się w pierwszej dobie po porodzie, w kolejnych dniach także występuje krwawienie, które przypomina krwawienie menstruacyjne. W wydzielinie mogą pojawiać się skrzepy. Wraz z kolejnymi dniami wydzielina przybiera barwę różową, a następnie brązową. Po kilkunastu dniach staje się śluzowata, wręcz przeźroczysta. Odchody połogowe są wydalane zwykle do końca 4. tygodnia połogu.
Baby blues
W 3.-4. dniu połogu bardzo często pojawia się tzw. baby blues, czyli depresja dnia trzeciego. Może trwać od kilkunastu godzin do kilkunastu dni, dotyczy nawet do 85% kobiet po porodzie. Świeżo upieczone mamy znacznie intensywniej odczuwają wszystkie emocje, są wrażliwe i płaczliwe, zagubione, przytłoczone odpowiedzialnością za nowe życie. Są również wyjątkowo zmęczone i bez energii. Wszystko to wynika z nagłych zmian hormonalnych i stabilizuje się w kolejnych dniach.
Polecane produkty:
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... | |
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Gedl-Pieprzyca I., Kisielewska A., Ciąża i połóg – ćwiczenia w wodzie, Kraków 2010.
- Hanley J., Zaburzenia psychiczne w ciąży i połogu, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2012.