Jadłowstręt psychiczny jest zespołem psychosomatycznym, cechującym się zmniejszeniem masy ciała i innymi następstwami celowego nieprzyjmowania pokarmów. To poważne zaburzenie odżywiania, które może mieć negatywne konsekwencje dla zdrowia, niekiedy nawet nieodwracalne. Szacuje się, że aż ponad 90% zachorować dotyczy kobiet, a szczyt przypada na drugą dekadę życia.
Z czego wynika jadłowstręt psychiczny?
Mimo licznych badań i obserwacji, do dnia dzisiejszego dokładne przyczyny choroby są nieznane. Zwraca się uwagę na podłoże:
- genetyczne – zaburzenia odżywiania występują rodzinnie;
- neurobiologiczne – zaburzenia kontroli sprawowanej przez neuropeptydy i neuroprzekaźniki;
- psychologiczne – według teorii poznawczo-behawioralnych wewnętrzna potrzeba ścisłej kontroli nad własnym życiem w połączeniu ze zbyt surową oceną własnego wyglądu i masy ciała skutkuje nieprzyjmowaniem pokarmów.
Z kolei czynnikami ryzyka zachorowania są:
- płeć żeńska;
- wiek młodzieńczy;
- przynależność do zachodniej cywilizacji;
- obciążający wywiad rodzinny – występowanie zaburzeń odżywiania, depresji, zaburzeń lękowych, zaburzeń kompulsywno-obsesyjnych ;
- niska samoocena, perfekcjonizm, zaburzenia lękowe;
- wcześniactwo, mała masa urodzeniowa.
W jadłowstręcie psychicznym udowodniono nieprawidłową aktywność układu opioidowego i dopaminergicznego.
Jak objawia się jadłowstręt psychiczny?
Typowymi objawami w przebiegu jadłowstrętu psychicznego są:
- zmniejszenie masy ciała;
- sucha, łuszcząca się skóra;
- zimne ręce i stopy;
- zawroty głowy, omdlenia;
- zaburzenia rytmu serca;
- zaparcia, wzdęcia, uczucie pełności nawet po spożyciu małych posiłków;
- spowolnienie motoryki jelit;
- osłabienie i zanik mięśni;
- apatia;
- spadek koncentracji;
- niedokrwistość;
- zaburzenia hormonalne;
- drażliwość;
- upośledzenie czynności poznawczych;
- brak miesiączki, hipoplazja macicy, zmiany zanikowe pochwy.
Notoryczne unikanie spożywania posiłków prowadzi do poważnych powikłań, ponieważ organizm nie otrzymuje każdego dnia wystarczającej ilości składników odżywczych. Chorzy cierpią na niedobór białka, minerałów, witamin, węglowodanów. Spada ich odporność, są bardziej podatni na choroby. Jeśli już zachorują, przebieg jest cięższy i dłuższy. Konsekwencje choroby są poważne, ponieważ dotyczą każdego układu organizmu, a także sfery psychicznej. Dodatkowo pogarszają się relacje takich osób z innymi, spada samoocena, a nawet istnieje skłonność do robienia sobie krzywdy.
Leczenie jadłowstrętu psychicznego
Na początku niezbędna jest konsultacja z psychiatrą. To zaburzenie o podłożu psychicznym i tylko odpowiednio prowadzona terapia jest w stanie pomóc takiej osobie. Jest ona dodatkowo ważna z powodu dużego ryzyka samobójstw, poważnych problemów w domu i w pracy czy małej skuteczności leczenia pozaszpitalnego. Najlepiej, aby chory znajdował się pod stałą opieką, w zamkniętym ośrodku. Psychoterapię prowadzi się przynajmniej przez 6 miesięcy. Równie ważne jest wsparcie dietetyka. Celem jest zwiększenie masy ciała o 0,5-1,5 kg na tydzień, jeśli leczenie prowadzone jest w szpitalu. Korzystne jest stosowanie preparatów suplementacyjnych witamin i mikroelementów oraz uzupełnianie niedoboru fosforanów. W ciągu kilku dni po rozpoczęciu prawidłowego odżywiania może się rozwinąć zespół ponownego odżywienia. Uzupełnieniem leczenia jest farmakoterapia, stosowana w zależności od indywidualnych potrzeb. Należy jednak pamiętać, że terapia zawsze powinna być dobierana osobiście, po zapoznaniu się z konkretnym przypadkiem.
Polecane produkty:
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... | |
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Lwow F., Dunajska K., Milewicz A., Występowanie czynników ryzyka jadłowstrętu psychicznego i bulimii u 18-letnich dziewcząt, Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii, 3/2007.
- Bator E., Bronkowska M., Ślepecki D., Biernat J., Anoreksja – przyczyny, przebieg, leczenie, Nowiny Lekarskie, 3/2011.
- Kręgielska-Narożna M., Walczak-Gałęzewska M., Lis I., Bogdański P., Jadłowstręt psychiczny – co wiedzą „motyle”? Farmacja Współczesna, 7/2014.
- Jagielska G., Kacperska I., Przebieg choroby, współchorobowość i czynniki rokownicze w jadłowstręcie psychicznym, Psychiatria Polska, 2/2017.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2007.