Nadmierne owłosienie (inaczej: hirsutyzm) to problem występujący u kobiet. Niechciane włoski pojawiają się wówczas w niepożądanych miejscach, np. na plecach, klatce piersiowej, piersiach, rękach czy twarzy, co jest lokalizacją typową dla owłosienia męskiego. Przeważnie przyczyną takiego zjawiska są problemy hormonalne, które można rozpoznać na podstawie badań krwi. Diagnostyką i leczeniem nadmiernego owłosienia zajmuje się endokrynolog, choć objawowo można skorzystać z pomocy kosmetologa.
Nadmierne owłosienie – przyczyny
Według M. Daltona wyróżnia się następujące typy hirsutyzmu w zależności od możliwych przyczyn tego problemu:
- hirsutyzm idiopatyczny – przyczyny nie zostały stwierdzone;
- hirsutyzm jatrogenny – będący konsekwencją błędów lekarskich;
- hirsutyzm związany z chorobami przysadki mózgowej;
- hirsutyzm związany z chorobami tarczycy;
- hirsutyzm wynikający z zaburzeń funkcji jajników;
- hirsutyzm wynikający z zaburzeń funkcji nadnerczy.
Do najczęstszych przyczyn nadmiernego owłosienia u kobiet należy wzmożona produkcja androgenów w jajnikach (np. w zespole policystycznych jajników) lub w nadnerczach (np. wrodzony przerost kory nadnerczy). Szacuje się, że problem dotyka do 10% kobiet, zaś aż ponad 60% pacjentek z zespołem policystycznych jajników zmaga się z nadmiernym owłosieniem.
Zobacz również: Hirsutyzm w zespole policystycznych jajników.
Nadmierne owłosienie u kobiet – jak wygląda?
Nadmierne owłosienie objawia się wzrostem niechcianych włosków w miejscach, w których fizjologicznie nie powinny one występować. Przeważnie są to lokalizacje takie jak:
- górna warga;
- broda;
- policzki;
- klatka piersiowa;
- gruczoły piersiowe;
- okolica nadpępkowa;
- okolica podpępkowa;
- ramiona i przedramiona;
- szyja i dekolt;
- grzbiet;
- pośladki;
- tylna część ud.
Włoski są przeważnie ciemne i sztywne.
Zespół objawów obejmuje oprócz nadmiernego owłosienia, otyłość, brak miesiączki oraz powiększenie jajników. Stopień nasilenia hirsutyzmu określa skala Ferrimana-Gallweya. Każdą z 9 badanych okolic ciała, najbardziej podatnych na działanie androgenów, ocenia się w skali od 0 (brak owłosienia) do 4 (męski typ). Następnie punkty sumuje się. Suma uzyskanych przez kobietę punktów powyżej 8 świadczy o patologii.
Diagnostyka nadmiernego owłosienia
W diagnostyce przyczyn hirsutyzmu kluczową rolę odgrywa szczegółowy wywiad z pacjentką. Pytania powinny dotyczyć przede wszystkim charakteru owłosienia (czy rozwijało się stopniowo, czy szybko, gdzie występuje, jak wygląda), przyjmowanych leków, zdiagnozowanych chorób przewlekłych, cyklu miesiączkowego oraz ostatnio wykonanych badań laboratoryjnych. Należy także zebrać wywiad położniczy, zapytać o obecność trądziku, wypadania włosów, występowanie dodatkowych objawów towarzyszących.
W dalszej kolejności zleca się oznaczenia hormonalne: testosteronu, prolaktyny, 17 hydroksyprogesteronu, hormonów tarczycy, osi adrenokortykotropowej, stosunku lutropina/folitropina, DHEAS i androstendionu. Uzupełnieniem mogą być badania obrazowe: USG, rezonans magnetyczny jamy brzusznej i miednicy mniejszej.
Hirsutyzm zawsze należy różnicować z hipertrichozą, która polega na obecności nadmiernego owłosienia, wyrastającego w niepożądanych miejscach na ciele bez związku z działaniem androgenów. U podłoża tej patologii mogą leżeć czynniki genetyczne, niektóre choroby, takie jak: porfiria, anoreksja, niedożywienie, niedoczynność tarczycy. Przyczynę hipertrichozy mogą stanowić także niektóre leki.
Nadmierne owłosienie – leczenie
Nadmierne owłosienie leczy się przede wszystkim przyczynowo. Przeważnie kobiety otrzymują odpowiednie leki hormonalne (lub klasyczne tabletki antykoncepcyjne), których działanie opiera się na zwiększaniu stężenia SHBG (glikoproteina wiążąca hormony płciowe) i hamowaniu stężenia androgenów. W leczeniu wrodzonego przerostu nadnerczy zastosowanie znajdują glikokortykosteroidy.
Objawowo można natomiast wykorzystywać rozmaite metody depilacji i golenia, które pozwolą na pozbycie się zbędnego owłosienia, poprawią estetykę wyglądu i komfort psychiczny pacjentki. Do popularnych metod usuwania nadmiernego owłosienia należą m.in.:
- golenie maszynka jednorazową;
- depilacja depilatorem;
- laserowe usuwanie włosów;
- depilacja woskiem kosmetycznym;
- depilacja pastą cukrową;
- depilacja kremem;
- wyrywanie pęsetą (w przypadku pojedynczych włosów).
W celu odpowiedniej depilacji warto udać się do kosmetologa. Dobierze on metodę indywidualnie do potrzeb skóry i przeprowadzi ją w sposób w pełni bezpieczny.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... | |
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Mańkowska A., Laseroterapia wysokoenergetyczna w wybranych problemach dermatologicznych i kosmetycznych – doświadczenia własne, Poznań 2010.
- Otlewska A., Hackemer P., Menzel F., Hirsutyzm, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 14/2018.
- Prędota A., Imko-Walczuk B., Eflornityna – nowe możliwości leczenia hirsutyzmu i hipertrichozy. Opis przypadku i przegląd piśmiennictwa, Przegląd Dermatologiczny, 99/2012.
- Mikiel D., Olszewska B., Polańska A., Adamski Z., Żaba R., Dańczak-Pazdrowska A. Zasady postępowania z pacjentkami z hirsutyzmem z punktu widzenia dermatologa, Przegląd Dermatologiczny, 107/2020.