Cykl miesiączkowy (inaczej: cykl menstruacyjny), to zbiór cyklicznych zmian pojawiających się regularnie średnio co 28 dni. Najbardziej widoczną ich cechą są cykliczne krwawienia z pochwy, pojawiające się w momencie łuszczenia błony śluzowej macicy (okres, miesiączka, menstruacja). Cykle menstruacyjne towarzyszą kobiecie przez całe życie od momentu uzyskania dojrzałości płciowej, aż do menopauzy.
Cykl miesiączkowy – charakterystyka
Każdy cykl miesiączkowy rozpoczyna się krwawieniem, w trakcie którego dochodzi do całkowitego złuszczenia błony śluzowej macicy aż do jej warstwy podstawnej. Złuszczone fragmenty endometrium wraz z krwią wydostają się poza organizm kobiety przez pochwę. Po tym następują kolejno 2 fazy:
- faza proliferacyjna (folikularna);
- faza wydzielnicza (lutealna).
Faza proliferacyjna trwa do połowy cyklu, w którym następuje jajeczkowanie. Wcześniej miejsce ma pełna odbudowa błony śluzowej macicy. Około 12. dnia cyklu dochodzi do znacznego podwyższenia syntezy estradiolu, który z kolei pobudza wydzielanie LH (hormonu luteinizującego) przez przysadkę mózgową. Zwiększone wydzielanie LH indukuje jajeczkowanie, nazywane również owulacją. To właśnie podczas owulacji kobieta jest najbardziej płodna, a szanse na poczęcie potomstwa największe. Ma ona miejsce około 14. dnia cyklu miesiączkowego. Pęcherzyk pęka, uwalniając komórkę jajową do jamy brzusznej, gdzie jest wychwytywana przez jajowody. Pęcherzyk wypełnia się krwią, warstwa ziarnista zaczyna się rozrastać i powstaje ciałko żółte. Następuje faza lutealna cyklu miesiączkowego.
Ciałko żółte wydziela estrogeny i progesteron, które hamują zwrotne wydzielanie gonadotropin. Następstwem tego jest m.in. zakończenie cyklu. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, błona śluzowa macicy ponownie zaczyna się złuszczać i dochodzi do kolejnego krwawienia miesięcznego.
Zobacz również: Bolesne miesiączkowanie.
Cykl miesiączkowy – najważniejsze hormony
Najważniejszymi hormonami regulującymi cykl miesiączkowy są estrogeny i progesteron. Estrogeny podczas cyklu odpowiadają przede wszystkim za:
- proliferację endometrium;
- wydzielanie wodnistego śluzu szyjkowego;
- dojrzewanie i rogowacenie nabłonka pochwy;
- hamowanie i stymulowanie wydzielania LH.
To jednak hormon istotny także w odniesieniu do samej ciąży oraz zdrowia ogólnego. Odpowiada on za:
- zrastanie zasad kości;
- osobowość człowieka;
- rozmieszczenie tkanki tłuszczowej w organizmie;
- wzrost macicy i gruczołów piersiowych;
- nasilenie przepływu krwi przez macicę i wzrost jej wrażliwości na oksytocynę;
- rozrost przewodów mlekowych.
Z kolei progesteron w cyklu miesiączkowym:
- odpowiada za wzrost ciepłoty ciała;
- tworzy wydzielniczy typ endometrium;
- stymuluje wydzielanie gęstego śluzu szyjkowego;
- hamuje zwrotne wydzielanie GnRH.
Poza tym, nie odnosząc się już do cyklu miesiączkowego:
- hamuje czynność skurczową mięśnia macicy;
- stymuluje wzrost płacików i pęcherzyków w gruczołach piersiowych.
Najważniejszymi hormonami regulującymi cykl miesiączkowy są: progesteron, estrogeny, LH oraz FSH, jednak należy pamiętać, że pewien wpływ na jego przebieg mają również hormony tarczycy.
Zobacz również: Zaburzenia miesiączkowania.
Cykl bezowulacyjny
W niektórych przypadkach owulacja nie występuje w trakcie trwania cyklu. Takie bezowulacyjne cykle są częste w pierwszych 12-18 miesiącach po pierwszej miesiączce i ponownie przed wystąpieniem menopauzy. W przypadku, gdy nie występuje owulacja, nie tworzy się ciałko żółte i nie ma efektów oddziaływania progesteronu na endometrium. Jednak estrogeny wciąż oddziałują na macicę, przez co jej błony śluzowe pogrubiają się i złuszczają, powodując normalne miesięczne krwawienie. W takich cyklach nie jest jednak możliwe zapłodnienie.
Ile trwa cykl miesiączkowy?
Cykl miesiączkowy rzadko kiedy trwa 28 dni, co jest modelowym przykładem jego długości. U większości kobiet trwa średnio od 21 nawet do 35 dni i jest to fizjologiczne. Nie jego długość jest istotna, lecz regularność. Za normalne uznaje się odchylenia około 24 godzin, jednak kolejne cykle powinny pojawiać się w równych odstępach czasu. Aby je zaobserwować, warto zapisywać pierwsze dni pojawienia się miesiączki.
Polecane produkty:
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- Górski J., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
- Bręborowicz G., Ginekologia i położnictwo, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.
