Rezonans magnetyczny (inaczej: RM lub MRI z ang. magnetic resonance imaging) jest metodą obrazowania przekroju ciała w dowolnej płaszczyźnie przy pomocy pola magnetycznego. To badanie bezbolesne, chociaż może wywołać uczucie pewnego dyskomfortu wywołanego koniecznością pozostawania przez dłuższy czas w jednej pozycji w zamkniętej, małej przestrzeni oraz wysokiego poziomu hałasu wewnątrz urządzenia. Badanie znajduje szerokie zastosowanie w każdej dziedzinie medycyny.
Rezonans magnetyczny – na czym polega?
Rezonans magnetyczny wykorzystuje fale radiowe (elektromagnetyczne), które są bezpiecznie i nie powodują skutków ubocznych. Bazuje na właściwościach magnetycznych atomów wszystkich komórek, z których składa się ludzkie ciało. W momencie, gdy protony wodoru znajdą się w obszarze pola magnetycznego, oddają energię w postaci fal radiowych o odpowiedniej częstotliwości. Można zaobserwować m.in. to, że protony w komórkach tłuszczowych oddają tę energię znacznie szybciej niż protony w komórkach mięśniowych. To z kolei przekłada się na obraz widoczny na ekranie. Wykorzystując ten mechanizm, lekarz może nie tylko uwidocznić poszczególne tkanki i narządy, ale i z wysoką precyzją odróżnić te fizjologiczne od patologicznych. Rezonans magnetyczny może mieć 2 formy: otwartą (lekarz ma dostęp do pacjenta z 3 stron) oraz zamknięty (pacjent znajduje się w tunelu).
Czas trwania rezonansu magnetycznego wynosi od 15 do 60 minut w zależności od badanej części ciała oraz od tego, czy wskutek wskazań medycznych będzie podawany środek kontrastowy. Należy mieć na uwadze, że po jego podaniu (choć stosunkowo rzadko) wystąpić mogą reakcje niepożądane – nudności, wymioty, pokrzywka, skurcz oskrzeli, spadek ciśnienia. Ze względu na to pacjent przez 30 minut pozostaje pod obserwacją pośrednią personelu pracowni, zanim będzie mógł oddalić się do domu. Wyniki dostępne są na płytce przeważnie w ciągu kilkunastu minut po badaniu, jednak na opis lekarza należy poczekać do 14 dni.
Skierowanie na rezonans magnetyczny
Jako że rezonans magnetyczny w swoim działaniu wykorzystuje jedynie pole magnetyczne, do jego wykonania nie jest konieczne skierowanie. Można wykonać je prywatnie bez konsultacji z lekarzem. Rezonans magnetyczny w ramach NFZ oraz prywatny, jednak przy konieczności podania kontrastu, wymaga skierowania.
Rezonans magnetyczny – wskazania
Rezonans magnetyczny jest badaniem uniwersalnym, wyróżnia się szerokim spektrum wskazań. Najczęściej tymi wskazaniami są:
- wypukliny, przepukliny i inne choroby dyskowe kręgosłupa;
- bóle nieznanego pochodzenia;
- stwardnienie rozsiane;
- guzy i choroby nowotworowe w obrębie całego ciała;
- udar mózgu;
- choroba Alzheimera;
- zmiany zwyrodnieniowe;
- uszkodzenia kręgosłupa, stawów obwodowych, kości, narządów wewnętrznych, tkanek miękkich;
- choroba wieńcowa;
- choroby dużych naczyń krwionośnych oraz narządów wewnętrznych;
- perforacja jelit;
- zaburzenia widzenia niejasnego pochodzenia;
- objawy neurologiczne pochodzące z ośrodkowego układu nerwowego, np. omdlenia, zaburzenia równowagi, silne bóle głowy, zawroty głowy czy nieustępujące mroczki przed oczami;
- tętniaki.
Badaniu można poddać każdą strukturę ludzkiego organizmu. Obrazowanie rezonansu magnetycznego pozwala nie tylko na uwidocznienie struktur ciała człowieka. Dzięki rozwojowi metody możliwe są również: określenie funkcjonalności mózgu (badania funkcjonalne), nieinwazyjna ocena składu chemicznego tkanek (spektroskopia, MRS), obrazowanie dyfuzji wody, a także pomiar perfuzji krwi przez poszczególne tkanki. Techniki te znajdują coraz szersze zastosowanie w różnych dziedzinach medycyny.
Rezonans magnetyczny – przeciwwskazania
Najważniejszym przeciwwskazaniem do wykonania rezonansu jest obecność metalowych implantów i elementów w ciele, zwłaszcza rozrusznika serca, słuchowych implantów ślimakowych, metalowych implantów i śrub ortopedycznych, sztucznych zastawek serca czy neurostymulatorów mózgu. Przeciwwskazaniem mogą być również metalowe opiłki w ciele, np. wskutek wypadku komunikacyjnego.
Rezonans magnetyczny jest badaniem całkowicie bezpiecznym także dla kobiet w ciąży, już od I trymestru. Mimo tego kobietom w pierwszych tygodniach ciąży odradza się wykonywanie jakichkolwiek procedur medycznych, jeśli nie są one konieczne.
Czy rezonans magnetyczny jest bezpieczny?
Obrazowanie z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego nie korzysta z promieniowania jonizującego, jest więc względnie bezpieczne dla pacjenta. Nie oznacza to jednak, że nie niesie ono z sobą określonych zagrożeń. Podstawowe zagrożenia wiążą się ze stosowanym podczas badania silnym polem magnetycznym. Samo w sobie nie wykazuje negatywnych skutków dla organizmu, jednak zagrożenie pojawia się w momencie, gdy w organizmie pacjenta występują metalowe, a szczególnie para- lub ferromagnetyczne implanty. Właśnie dlatego przed badaniem należy zdjąć wszelkie metalowe dodatki, jeśli jest to możliwe oraz należy przestrzegać przeciwwskazań. Wówczas rezonans magnetyczny jest badaniem bezpiecznym, które można wykonywać także u dzieci.
Polecane produkty:
Spirulina + Żelazo
Spirulina to naturalna alga, która uzupełnia niedobory ważnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu witamin, minerałów i innych składników odżywczych. Uzupełniona została w organicznie wiązane, naturalne żelazo. Dzięki takiemu połączeniu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Froncisz W., Obrazowanie żywych organizmów metodą rezonansu magnetycznego, Problemy Nauk Biologicznych, 4/2004.
- Cichocka M., Techniki obrazowania rezonansu magnetycznego (MR), Inżynier i Fizyk Medyczny, 6/2015.
- Elmaoglu M., Celik A., Rezonans magnetyczny: podstawy fizyczne, obrazowanie, ułożenie pacjenta, protokoły, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2015.