Trądzik odwrócony to przewlekła, nawracająca choroba zapalna skóry, która może znacząco pogarszać codzienne funkcjonowanie oraz prowadzić do obniżenia jakości życia. Zmiany skórne bywają bolesne, utrzymują się przez wiele miesięcy, a u części pacjentów powodują wycofanie społeczne i narastające poczucie dyskomfortu. Choć współczesna dermatologia nie oferuje metody pozwalającej na całkowite wyleczenie choroby, dostępne formy terapii mogą skutecznie kontrolować jej przebieg, zmniejszać nasilenie objawów i ograniczać ryzyko powikłań. Dlatego kluczowe jest jak najwcześniejsze zgłoszenie się do doświadczonego dermatologa, który zaproponuje plan leczenia dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Trądzik odwrócony – przyczyny
Dokładne przyczyny trądziku odwróconego wciąż nie zostały w pełni poznane. Uważa się, że spory udział w jego rozwoju mają procesy zapalne wywołane przez nieprawidłową odpowiedź immunologiczną, zamknięcie ujść mieszków włosowych (namnażanie się wewnątrz bakterii beztlenowych) oraz czynniki hormonalne. W ostatnich latach udowodniono jednak, że kluczowym czynnikiem ryzyka jest tutaj palenie tytoniu, ponieważ odsetek palących wśród chorych wynosi nawet do 70%. Wszystko przez to, że nikotynizm najprawdopodobniej powoduje wzrost stężenia interleukiny 1, a także niedrożność ujść mieszków włosowych w konsekwencji akantozy.
Dodatkowo uważa się, że ważna jest dysbioza mikrobioty skóry: zmniejszenie się liczby bakterii komensalnych, w połączeniu ze wzrostem liczby oportunistycznych bakterii beztlenowych oraz obecnością Staphylococcus aureus przyczyniają się do rozwoju trądziku odwróconego. Także przy wspomnianej dysbiozie istotnym czynnikiem ryzyka jest palenie tytoniu.
Pozostałym potwierdzonym czynnikiem ryzyka jest otyłość. Warto zaznaczyć, że wśród pacjentów z rozpoznaniem trądziku odwróconego obserwuje się wzrost ryzyka chorób współistniejących, m.in.:
- zespołu metabolicznego;
- cukrzycy;
- zespołu policystycznych jajników;
- trądziku pospolitego;
- chorób tarczycy;
- zapalenia stawów;
- nieswoistych chorób zapalnych jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejącego zapalenia jelit).
Trądzik odwrócony – objawy
Trądzik odwrócony ma bardzo charakterystyczny obraz kliniczny. Dlatego z reguły lekarz dermatolog nie ma problemu z rozpoznaniem go bez wykonania dodatkowych badań. Problem manifestuje się bolesnymi, głęboko zlokalizowanymi zmianami zapalnymi w różnych miejscach na ciele. Są to zwłaszcza:
- pachy;
- piersi;
- pachwiny;
- przyśrodkowe powierzchnie ud;
- okolice nadłonowe.
Trądzik odwrócony może mieć swój początek już w trakcie okresu dojrzewania. W przypadku mężczyzn najczęściej zajęte są: pachy, pośladki i okolica krocza, w tym często okołoodbytnicza. Dość nietypowymi miejscami pojawiania się zmian są kark oraz okolica za małżowinami usznymi.
Zmiany skórne przyjmują postać guzków, torbieli włosowych, tuneli podskórnych, przebarwień lub bliznowacenia (powrózkowate blizny). Objawem prodromalnym (wczesne, niespecyficzne objawy, które mogą wskazywać na początek choroby, zanim pojawią się charakterystyczne objawy danej choroby) mogą być torbiele pilonidalne (włosowe).
Trądzik odwrócony – leczenie
Leczenie miejscowe w przypadku zmian o łagodnym nasileniu w fazie zapalnej choroby jest podstawową formą postępowania. Złotym standardem farmakoterapii trądziku odwróconego jest klindamycyna 1% w postaci płynu lub emulsji. Wykorzystuje się ją 2 razy dziennie na zmienione chorobowo miejsca na skórze przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Jej podstawową rolą jest redukcja stanu zapalnego. W leczeniu II rzutu wykorzystywany jest 15% krem z rezorcyną.
Jeśli jednak trądzik odwrócony ma umiarkowany lub ciężki przebieg, w terapii dodaje się postępowanie ogólnoustrojowe. Wyróżniamy kilka możliwych leków do zastosowania: klindamycynę w połączeniu z rifampicyną lub tetracykliny. Współcześnie jedynym zarejestrowanym lekiem biologicznym stosowanym w leczeniu trądziku odwróconego jest adalimumab. Jest lekiem zaliczanym do grupy inhibitorówTNF-alfa, która pełni kluczową rolę w rozwoju wielu chorób o podłożu autoimmunizacyjnym. Znajduje zastosowanie u dorosłych oraz dzieci powyżej 12 roku życia w formie zastrzyków podskórnych podawanych w określonych odstępach czasu.
Pozostałe formy leczenia dobiera się indywidualnie. Lekarz może zdecydować się na leczenie hormonalne, podaż retinoidów, terapię toksyną botulinową, laseroterapię, a skrajnie nawet na leczenie chirurgiczne. Ważnym elementem postępowania w każdym przypadku jest odpowiednia pielęgnacja skóry, zdrowa dieta, nawodnienie organizmu oraz unikanie palenia (czynnego i biernego).
Polecane produkty:
|
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
|
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Baranska-Rybak W., Lewandowski M., Świerczewska B., Trądzik odwrócony – poradnik dla pacjentów, 2021.
- Respondek-Bartuś A., Dziewa N., Cylke R., Kołodziejczak M., Trądzik odwrócony. Współczesna diagnostyka i leczenie, Nowa Med 2025; 32(2): 57-75.
- Kaszuba A., Trądzik pospolity, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2022.
