Niedożywienie

Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia, niedożywienie to występujący na poziomie komórkowym brak równowagi między zapotrzebowaniem na składniki pokarmowe i energię, a podażą ich. Przewlekłe lub skrajne niedożywienie znacznie wyniszcza organizm, niekiedy prowadząc nawet do trwałych konsekwencji zdrowotnych. W zależności od zaawansowania niedożywienia, leczenie odbywa się w domu lub w warunkach szpitalnych.

Niedożywienie – przyczyny

Najczęściej niedożywienie bywa konsekwencją głodówek, przymusowych lub dobrowolnych, a także zbyt restrykcyjnych diet wykluczających określone grupy produktów spożywczych. Możliwe przyczyny:

• anoreksja, bulimia i inne zaburzenia odżywiania;
• źle skomponowana dieta wegańska lub wegetariańska;
• długotrwałe przyjmowanie niektórych leków upośledzających wchłanianie w jelitach, np. antybiotyków;
• choroby przebiegające z przewlekłymi wymiotami lub biegunkami;
• zaawansowane choroby płuc, serca, wątroby i nerek;
• radioterapia i chemioterapia w przebiegu leczenia nowotworów;
• pasożyty w organizmie;
• problemy z uzębieniem utrudniające spożywanie pokarmów;
• podeszły wiek, z którym wiąże się widoczny spadek apetytu (niedożywienie dotyczy nawet do 60% seniorów);
• alkoholizm, narkomania;
• życie w ciągłym stresie;
• przewlekłe, skrajne niewysypianie się.

W większości przypadków niedożywienie wynika jednak z błędów dietetycznych. W dzisiejszych czasach wiele osób na co dzień spożywa gotowe dania do odgrzania, żywność przetworzoną, słodycze i fast-foody, unikając własnoręcznego przygotowywania zbilansowanych i wartościowych posiłków. Zwykle w pierwszej kolejności obserwuje się niedobory witamin i minerałów, w krótkim czasie dołączają jednak niedobory białek, NNKT (niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe) i węglowodanów. W przebiegu niedożywienia obserwuje się szereg chorób i problemów zdrowotnych.

Konsekwencje niedożywienia

Niedożywienie negatywnie wpływa na wszystkie układy w organizmie człowieka. Przykładowe konsekwencje:

• wzrost poziomu lęku, depresji i niepokoju;
• wahania nastroju;
• pogorszenie się wchłaniania tłuszczów, dwucukrów i glukozy;
• bradykardia, obniżenie ciśnienia tętniczego;
• niewydolność mięśnia sercowego;
• zmniejszenie masy przepony i problemy z oddychaniem;
• znaczne osłabienie i przewlekłe zmęczenie;
• obniżenie odporności, skłonność do częstych infekcji;
• zaburzenia krzepnięcia krwi;
• zaburzenia trawienia, w tym przewlekłe biegunki i bóle brzucha;
• pogorszenie pamięci, problemy z koncentracją, pogorszenie przekaźnictwa nerwowego i wielu innych funkcji układu nerwowego;
• niedobór limfocytów i atrofia grasicy;
• pogorszenie kondycji skóry;
• bóle stawów i mięśni;
• samoistne krwawienia z dziąseł i nosa;
• zaburzenia cyklu miesiączkowego u kobiet;
• zaburzenia libido, niepłodność.

Czynność miocytów pogarsza się już po kilku dniach niedożywienia i odwrotnie, poprawia się o 10-20% w pierwszych dniach po powrocie do prawidłowego żywienia. Na niedożywienie szczególnie podatne są właśnie miocyty (komórki mięśniowe) oraz neurocyty (komórki nerwowe). Należy również wiedzieć, że niedożywienie i znaczna utrata masy ciała predysponują do hipotermii. Spadek temperatury wewnętrznej o zaledwie 1-2 stopnie Celsjusza pogarsza funkcje poznawcze i prowadzi do znacznego osłabienia.

Niedożywienie – leczenie

Przy skrajnym niedożywieniu konieczna jest hospitalizacja i żywienie dożylne lub dojelitowe, aż do momentu ustabilizowania stanu zdrowia oraz uzupełnienia poziomu elektrolitów. Stosuje się również leki i preparaty o działaniu anabolicznym i zwiększającym apetyt. W innych przypadkach wystarczy odpowiednia dieta i suplementacja. Dieta powinna być skomponowana na podstawie zapotrzebowania kalorycznego wzbogaconego o 200-400 kcal. Wszystkie dania muszą być bogatym, skoncentrowanym źródłem niezbędnych składników odżywczych – witamin, minerałów, pełnowartościowego białka, NNKT (zwłaszcza kwasów tłuszczowych Omega-3) oraz węglowodanów złożonych. Należy unikać spożycia tzw. „pustych kalorii”. Wśród suplementów największą korzyść odnotowuje się w przyjmowania Spiruliny, Chlorelli, Omega 3, witaminy D i kompleksu witamin z grupy B.

	Spirulina w tabletkach 100% naturalna Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej...
	Spirulina w proszku 100% naturalna Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Dziewiatowska J., Guzek M., Adrych K., Małgorzewicz S., Przyczyny niedożywienia, ocena stanu odżywienia i zalecenia żywieniowe w marskości wątroby, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 1/2016.
2. Mziray M., Żuralska R., Książek J., Domagała P., Niedożywienie u osób w wieku podeszłym, metody jego oceny, profilaktyka i leczenie, Annales Academiae Medicae Gedanensis, 46/2016.
3. Mirczak A., Czynniki determinujące ryzyko niedożywienia osób starszych ze środowiska wiejskiego, Medycyna Środowiskowa, 4/2014.
4. Dobrowolska E., Woroń J., Serednicki W., Wordliczek J., Niedożywienie – implikacje dla farmakoterapii w Oddziale Intensywnej Terapii, 8/2014.
5. Wojszel B., Niedożywienie i dylematy leczenia żywieniowego w geriatrii, Postępy Nauk Medycznych, 8/2011.