Uszkodzenia skóry to każde naruszenie jej struktury – zarówno powierzchowne, jak i głębokie. Może być wywołane działaniem czynników zewnętrznych lub wewnętrznych. Obejmują one przerwanie ciągłości naskórka, skóry właściwej, a czasem również tkanek podskórnych. Niektóre uszkodzenia skóry wymagają szycia przez lekarza, inne zaś mogą goić się samoistnie lub po zastosowaniu specjalistycznych opatrunków.
Uszkodzenia skóry – przyczyny i rodzaje
Uszkodzenia skóry można podzielić na:
- uszkodzenia mechaniczne – rany cięte, skaleczenia, rany szarpane, po pogryzieniu przez zwierzę, stłuczenia, rozdarcia skóry. Powstają wskutek bezpośredniego uderzenia, szarpnięcia lub zadziałania innego czynnika mechanicznego z zewnątrz;
- uszkodzenie termiczne – oparzenia, odmrożenia. Powstają wskutek zadziałania czynników termicznych (niskiej lub wysokiej temperatury);
- uszkodzenia chemiczne – powstają przez kontakt ze żrącymi substancjami, mogą prowadzić do głębokich uszkodzeń i nieodwracalnej martwicy skóry;
- uszkodzenia elektryczne – jest konsekwencją przepływu prądu przez ciało;
- uszkodzenia związane z wilgocią – tworzą się przez długotrwałą ekspozycję skóry na mocz, pot, wysięk z ran. Prowadzą do maceracji, pękania i stanów zapalnych.
Do uszkodzeń skóry może dojść też w przebiegu chorób dermatologicznych lub chorób przewlekłych, np. takich jak cukrzyca (stopa cukrzycowa), łojotokowe zapalenie skóry, atopowe zapalenie skóry (AZS), łuszczyca i wiele innych. Uszkodzenia skóry towarzyszą nam tak co dzień. Pojawiają się wskutek zacięcia się maszynką do golenia, przecięcia dłoni nożem podczas gotowania, otarcia się o betonową nawierzchnię.
W niektórych przypadkach do uszkodzenia skóry dochodzi w momencie zamierzonych, planowanych działań, np. takich jak pobieranie krwi (gdy igła przerywa ciągłość skóry) czy operacje (gdy za pomocą artroskopu przechodzi się do wnętrza ciała lub gdy przecina się tkanki skalpelem chirurgicznym).
Zobacz również: Golenie maszynką – najczęściej popełniane błędy.
Objawy i konsekwencje uszkodzeń skóry
Obraz kliniczny uszkodzeń skóry jest bardzo różnorodny. Wszystko zależy od tego, jaka była ich przyczyna. Uszkodzenia skóry mogą być ostre (np. skaleczenia, oparzenia) lub przewlekłe (np. odleżyny, rany niegojące się innego pochodzenia). Najczęstsze objawy to jednak: dolegliwości bólowe, zaczerwienienia skóry i obrzęk, krwawienie lub wysięk (zwykle surowiczy, ale przy nadkażeniu bakteryjnym może być surowiczo-ropny), świąd skóry. Przy oparzeniach, infekcjach lub chorobach dermatologicznych na powierzchni skóry w miejscu uszkodzenia lub obok niego mogą pojawiać się pęcherze na skórze, strupy i fragmenty łuszczącego się naskórka.
Skóra pełni bardzo ważną rolę w zachowaniu zdrowia i odporności, m.in. tworzy barierę przed światem zewnętrznym. Naruszenie jej ciągłości może doprowadzić do przenikania patogenów do wnętrza ustroju, a więc do zakażeń, najczęściej bakteryjnych lub grzybiczych, ponieważ to właśnie bakterie i grzyby fizjologicznie bytują na skórze. Zwłaszcza po głębokich ranach lub oparzeniach mogą pojawiać się blizny i przebarwienia, co jest problemem estetycznym, ale niekiedy może prowadzić do zrostów generujących uczucie ciągnięcia, a nawet ból. Konsekwencją bywa też obniżona odporność skóry – większa podatność na kolejne urazy w przyszłości.
Uszkodzenia skóry – leczenie
Uszkodzenia skóry leczy się na wiele sposobów, zależnie od ich przyczyn. W pierwszej kolejności zawsze należy oczyścić ranę, np. solą fizjologiczną lub specjalnymi płynami antyseptycznymi. Jeśli jest to konieczne, na ranę nakładamy opatrunek – zwykły bądź specjalistyczny (z antybiotykiem, z jonami srebra, z witaminą A, z pantenolem i wiele innych). Niektóre opatrunki mają za zadanie utrzymać wilgotne środowisko rany, co przyspiesza jej gojenie – inne wręcz odwrotnie. Dlatego w razie wątpliwości przy doborze opatrunku najlepiej skonsultować się z lekarzem.
Leczenie systemowe (ogólne) jest stosowane przy głębokich ranach, infekcjach lub chorobach skóry. Obejmuje podaż doustnych antybiotyków, leków przeciwgrzybiczych, a niekiedy nawet sterydów. Jeśli jest to konieczne, lekarz może podjąć decyzję o chirurgicznym oczyszczeniu rany, terapii podciśnieniowej, laseroterapii. Rozległe uszkodzenia skóry mogą wymagać przeszczepu skóry (np. przy oparzeniach).
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bazaliński D., Szymańska P., Wójcik A., Urazowe uszkodzenia niepełnej grubości skóry w praktyce – studium czterech przypadków, Leczenie Ran, 18/2021.
- Sieroń A., Glinka M., Wpływ pól magnetycznych o zakresach terapeutycznych na proces gojenia się skóry i tkanek miękkich, Chirurgia Polska 2002, 4, 4, 153–158.
