Odleżyny

Odleżyny są owrzodzeniem, które wynikają z długotrwałego ucisku u osób leżących. Najczęściej tworzą się w okolicach łokci, kolan, kostek, pięt oraz nad guzami kulszowymi. Z odleżynami zmagają się przede wszystkim osoby starsze oraz stale unieruchomione.

Czym są odleżyny?

Odleżyny (owrzodzenia odleżynowe) to nic innego jak uszkodzenia skóry oraz tkanek powstające na skutek długotrwałego ucisku, który pojawia się podczas permanentnego leżenia. Jedną z przyczyn ich powstawania są zaburzenia w przepływie krwi miejsc uciskanych, co prowadzi do uszkodzeń komórek, a także powstawania zmian o charakterze martwiczym. Należy podkreślić, że zaniedbanie odleżyn może przyczynić się do bolesności, rozwoju infekcji organizmu (sepsy), a nawet śmierci na skutek zakażenia. Najczęstszym miejscem występowania odleżyn są: kostki, kolana, łokcie, potylica, uszy, kość kulszowa, pośladki, kość krzyżowa, łopatki oraz grzbiet.

Przyczyny powstawania odleżyn

Powodem powstawania odleżyn jest długotrwały:

• miejscowy ucisk;
• tarcie;
• boczne siły ścinające.

U osób, które przebywają permanentnie w jednej pozycji siedzącej lub stojącej dochodzi do obumarcia komórek. Powszechnie uważano, że nacisk, który powoduje blokadę dopływu krwi do innych komórek, a co za tym idzie śmierci tkanek oscyluje w granicach ciśnienia o wartości 20 mm Hg. Obecnie jednak uznaje się mniejsze wartości, jednak tylko wtedy gdy nacisk na ciało trwa odpowiednio długo.

Wraz z zamknięciem się światła naczyń krwionośnych dochodzi do śródbłonowych uszkodzeń w mikrokrążeniu, które mogą wynikać z działających sił ścinających. Ponadto powstanie odleżyn przyspiesza tarcie skóry, które powoduje jej uszkodzenia mechaniczne.

Ryzyko pojawienia się odleżyn zwiększa:

• podeszły wiek;
• zły stan skóry;
• upośledzenie odbierania bodźców zewnętrznych;
• choroby ogólnoustrojowe: cukrzyca, nadciśnienie;
• nadwaga;
• otyłość.

Wskazówka

Ryzyko wystąpienia odleżyn występuje także u osób z dolegliwością jaką jest nietrzymanie moczu lub kału. Wówczas dochodzi do maceracji naskórka, zwiększając jego podatność na urazy mechaniczne.

Rozpoznanie

Jednym z pierwszych sygnałów mówiących o pojawianiu się odleżyn jest obrzęk w miejscu ucisku. Z biegiem czasu powiększa się on oraz ulega zasinieniu. Z kolei gdy dojdzie do urazu mechanicznego np. otarcia wówczas z rany zaczyna wydobywać się płyn surowiczy.

Klasyfikacja odleżyn

Odleżyny klasyfikuje się na podstawie skali Torrance’a.

• I stopień – skóra staje się zaczerwieniona, a także bolesność jej przy dotyku. Należy zaznaczyć, że w tym momencie mikrokrążenie nie jest uszkodzone; warto jednak jak najszybciej wprowadzić profilaktykę odleżynową, wówczas stadium ich zaawansowania nie będzie na tyle wysokie;
• II stopień – pojawia się obrzęk, pęcherze oraz nadżerki, zaś naskórek ulega uszkodzeniu. Dodatkowo dochodzi do zaburzeń ze strony mikrokrążenia, zaś zaczerwienienie nie ustępuje;
• III stopień – zmiany docierają do tkanki podskórnej;
• IV stopień – głębokie owrzodzenia docierają do tkanki podskórnej oraz kości. Na dnie rany widoczna jest martwica;
• V stopień – zmiany martwicze dotyczą tkanki mięśniowej oraz powięzi, w dalszym rozwoju mogą objąć również stawy i kości.

Leczenie odleżyn

Głównym założeniem leczenia odleżyn jest zapobieganie pogłębiania się zmian, a także jeśli jest to możliwe ich całkowitą eliminację. Początkowo leczenie polega na stosowaniu specjalnych opatrunków, które mają na celu przyspieszenie procesu gojenia się ran. Usuwają one nadmierną ilość wysięku. Ich zaletą jest fakt, że nie przylegają bezpośrednio do powierzchni rany dzięki czemu chronią ją przed otarciami.

Rodzaj opatrunku dobierany jest indywidualnie do każdego pacjenta.

W przypadku zmian o charakterze bardziej zaawansowanym leczenie może stać się dłuższe i bardziej kosztowne. Niekiedy może być konieczna nawet pomoc chirurgiczna.

Dodatkowo w leczeniu odleżyn pomocne są:

• maści z alantoiną;
• błony poliuretanowe;
• żele hydrożelowe;
• opatrunki ze srebrem.

Czy odleżyny można całkowicie wyleczyć?

Całkowite wyleczenie odleżyn jest możliwe, jednak tylko wtedy gdy obejmują one I lub II stopień.

Profilaktyka odleżyn

Profilaktyka odleżynowa skupia się przede wszystkim na:

• właściwej pielęgnacji skóry;
• układaniu ciała w odpowiedniej pozycji;
• prowadzeniu właściwej diety;
• stosowaniu odpowiedniego sprzętu oraz urządzeń pomocniczych.

Ponadto zaleca się:

• dokładne osuszanie skóry w celu zapobiegania maceracji naskórka;
• dbanie o higienę ciała;
• regularne natłuszczanie skóry oliwką, lanoliną bądź wazeliną;
• wykonywanie masażu ciała w celu poprawy mikrokrążenia;
• ochronę skóry przed uszkodzeniami np. podczas obcinania paznokci.

	Kwas hialuronowy tabletki Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej...
	Kolagen naturalny - skóra i stawy Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej...