Alergia na kosmetyki to reakcja układu immunologicznego na jeden lub kilka składników zawartych w preparatach pielęgnacyjnych lub kosmetykach kolorowych. Objawia się zmianami skórnymi takimi, jak zaczerwienienie, świąd, wysypka czy obrzęk. Dotyczy nawet 10-15% osób stosujących kosmetyki, częściej kobiet.
Alergia na kosmetyki – przyczyny
Szacuje się, że aż 95% kobiet i 75% mężczyzn ma codzienny kontakt z kosmetykami, a każdy z kosmetyków może zawierać wiele substancji potencjalnie uczulających. Niepożądane reakcje na kosmetyki, oceniane na około 10% populacji generalnej, najczęściej wiążą się z ich drażniącym działaniem, reakcje alergiczne są tak naprawdę rzadsze. Uczulenie zależy od rodzaju związku chemicznego oraz czasu ekspozycji.
Kosmetyki dzieli się na pozostawiane na skórze (leave-on) i spłukiwane (rinse-off). To właśnie te pierwsze z nich (kremy, balsamy, perfumy) odpowiadają za większość nadwrażliwości. Kosmetyki spłukiwane (szampony i inne detergenty), których kontakt ze skórą jest krótki, uczulają rzadziej. Kluczowym czynnikiem wpływającym na powstawanie alergii jest miejsce aplikacji. Najbardziej wrażliwe są:
- powieki;
- fałdy pachowe;
- fałdy pachwinowe.
Stosowanie kosmetyków na podrażnioną skórę (np. podczas golenia), i zapalnie zmienioną zwiększa ryzyko alergizacji. Najbardziej alergizują ponadto:
- środki zapachowe;
- konserwanty;
- antyoksydanty;
- emulgatory;
- filtry przeciwsłoneczne;
- inne specyficzne dodatki.
Mechanizm powstawania alergii został bardzo dobrze poznany, jednak wciąż nie wiadomo, dlaczego taka reakcja zachodzi u jednych pacjentów, a u innych nie. Podłożem alergii na kosmetyki jest reakcja immunologiczna, gdyż układ odpornościowy błędnie rozpoznaje składnik kosmetyku jako zagrożenie i uruchamia stan zapalny, co z kolei wywołuje szereg niepożądanych dolegliwości.
Zobacz również: Substancje uczulające w kosmetykach.
Alergeny w kosmetykach
Testując pacjentów pod kątem reakcji na poszczególne zapachy udowodniono, że najczęściej uczulają aldehyd i alkohol cynamonowy, izoeugenol, absolut mchu dębowego, geraniol, eugenol, hydroksycytronellal, olejek ilangowy, olejek różany i olejek geraniowy. Alergia na inne zapachy występuje rzadziej.
Do grona najczęściej uczulających konserwantów w kosmetykach zaliczyć można parabeny (methylparaben, propylparaben) stosowane w wielu kremach i balsamach, formaldehyd i jego pochodne (DMDM Hydantoin, Imidazolidinyl Urea), a także methylisothiazolinone (MI) i methylchloroisothiazolinone (MCI) – bardzo częste alergeny w szamponach i żelach pod prysznic. Także naturalne składniki mogą być alergenami, a mowa zwłaszcza o olejkach eterycznych (np. olejek lawendowy, olejek cytrynowy, olejek z drzewa herbacianego), jak również o ekstraktach roślinnych.
Warto zaznaczyć, że w Unii Europejskiej jeszcze do niedawna obowiązywała lista 26 alergenów zapachowych, które musiała być wymienione na etykiecie, jeśli ich stężenie przekraczało określony próg (0,01% w kosmetykach spłukiwanych, 0,001% w niespłukiwanych). Jednak od 2023 roku lista została rozszerzona do 82 alergenów, co zwiększa przejrzystość i bezpieczeństwo dla konsumentów.
Zobacz również: Konserwanty w kosmetykach – działania niepożądane.
Alergia na kosmetyki – objawy
Charakterystyczne objawy alergii na kosmetyki to:
- zaczerwienienie skóry – pojawia się w miejscu kontaktu z kosmetykiem;
- świąd skóry – często towarzyszy innym objawom i bywa bardzo dokuczliwy;
- wysypka lub grudki – mogą wyglądać jak drobne krostki lub plamy;
- pieczenie skóry i uczucie gorąca – skóra staje się nadwrażliwa i reaguje bólem;
- obrzęk – szczególnie w okolicach oczu, ust czy dłoni;
- łuszczenie i suchość skóry – reakcja na drażniące składniki kosmetyków;
- pęcherze lub nadżerki – w cięższych przypadkach kontaktowego zapalenia skóry.
Co istotne, objawy mogą wystąpić natychmiast po aplikacji kosmetyku (reakcja kontaktowa), jak i dopiero po kilku godzinach lub dniach, gdy układ odpornościowy zareaguje na alergen.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Duda R., Kamińska-Winciorek G., Śpiewak R., Częstość występowania problemów skórnych prowokowanych przez kosmetyki wśród pracowników i klientów salonów kosmetycznych, Alergoprofil 2013, Vol. 9, Nr 2, 20-25.
- Kieć-Świerczyńska M., Kręcisz B., Świerczyńska-Machura D., Uczulenie na kosmetyki. I. Środki zapachowe, Medycyna Pracy 2004; 55 (2): 203 – 206.
