Niestrawność w ciąży jest bardzo częstą dolegliwością, która wynika głównie ze zmian hormonalnych, ale również niewłaściwych nawyków żywieniowych. Może dotyczyć każdego trymestru, częstotliwość epizodów jest jednak najwyższa w trymestrze I. Niestrawnością nazywa się zespół objawów związanych z układem pokarmowym, pojawiających się po spożyciu posiłku.
Nudności w ciąży a niestrawność
Nudności w ciąży mogą pojawiać się zarówno po spożyciu posiłku (wówczas są objawem niestrawności), jak i bez konkretnego powodu. Są charakterystyczne dla ciąży, począwszy od 4. aż do zakończenia 16., a nawet 20. tygodnia ciąży. Szacuje się, że mogą dotyczyć aż do 80% populacji kobiet ciężarnych. Niekiedy uniemożliwiają normalne funkcjonowanie i prowadzą do zaburzeń homeostazy ustroju. Przyczyna występowania tych dolegliwości wciąż nie została w pełni poznana, choć przyjmuje się, że najprawdopodobniej jest to reakcja na wysokie stężenie gonadotropiny kosmówkowej. Czynnikami ryzyka są: młody wiek ciężarnej, niski wskaźnik BMI, pierwsza ciąża, płód płci żeńskiej.
Niestrawność w ciąży – przyczyny
Niestrawność w ciąży wynika głównie z nagłych zmian hormonalnych (zwłaszcza podwyższenia poziomu progesteronu) i może dotyczyć każdego trymestru. Zmiany hormonalne są najintensywniejsze w I trymestrze ciąży, dlatego właśnie wtedy dominują częste i uporczywe nudności z wymiotami. W III trymestrze niestrawność wiąże się w dużej mierze z dużym rozmiarem płodu, który uciska na żołądek, przeponę, jelita i inne narządy znajdujące się w obrębie jamy brzusznej. Upośledza to perystaltykę jelit, zwiększając ryzyko niestrawności i zgagi w ciąży.
Choroby towarzyszące, będącymi czynnikami ryzyka omawianego problemu, obejmują: stany przebiegające z nadczynnością tarczycy, choroby i zaburzenia psychiczne, cukrzycę przed ciążą, zaburzenia żołądkowo-jelitowe oraz astmę.
Niestrawność w ciąży – objawy
Objawy charakterystyczne dla wielu kobiet ciężarnych i związane z niestrawnością to m.in.:
- mdłości i wymioty;
- bóle brzucha, zwłaszcza w jego górnej części i w okolicach żołądka;
- szybkie najadanie się nawet niewielkimi porcjami;
- niekontrolowane napady głodu, po których zaspokojeniu pojawiają się dolegliwości trawienne;
- uczucie pełności po posiłku;
- wzdęcia;
- biegunki lub zaparcia;
- zgaga i refluks żołądkowo-przełykowy.
Objawy te występują głównie po spożyciu posiłków. Nasilają się wówczas, gdy posiłek ten spożywany jest w pośpiechu, stresie lub gdy kęsy nie są dokładnie przeżuwane.
Domowe sposoby na niestrawność w ciąży
Imbir stosowany był od wieków w medycynie chińskiej i indyjskiej jako naturalny lek ziołowy zmniejszający nudności i wymioty oraz poprawiający trawienie. Jest bezpieczny do użycia także w przypadku kobiet ciężarnych już od pierwszych tygodni ciąży, dlatego jest często polecany jako produkt I rzutu. Najlepiej dodawać go do herbaty lub naparu ziołowego, jak również można przyrządzać napary z imbiru. Korzeń imbiru bywa też dodatkiem do wielu dań, zwłaszcza kuchni indyjskiej, japońskiej i chińskiej. Domowe sposoby na niestrawność w ciąży obejmują także:
- suplementację witaminy B1, witaminy B6 i kwasu foliowego;
- akupresurę;
- psychoterapię;
- ziołolecznictwo – dozwolone zioła w ciąży na trawienie to np. mięta pieprzowa, mniszek lekarski, rumianek czy melisa;
- zmniejszenie objętości pojedynczych posiłków;
- zmianę jakości posiłków – unikanie ciężkostrawnych, tłustych i bardzo słodkich dań, na rzecz chudego mięsa i ryb, świeżych warzyw i owoców oraz olejów roślinnych;
- picie dużej ilości wody i płynów, przynajmniej 1,5 l dziennie;
- całkowitą rezygnację z palenia papierosów (które w ciąży i tak są zabronione);
- ćwiczenia relaksacyjne.
W ciężkiej postaci niestrawności przebiegającej z biegunkami i wymiotami konieczne jest leczenie szpitalne z dożylnym uzupełnianiem niedoboru płynów, elektrolitów i witamin. Zaleca się podawanie 0,9% NaCl, ponieważ wysokie stężenia NaCl mogą doprowadzić do demielinizacyjnego zespołu neurologicznego. Po konsultacji z lekarzem można również zdecydować się na farmakoterapię. Metoklopramid jest przykładową substancją poprawiająca motorykę przewodu pokarmowego często stosowaną w leczeniu nudności i wymiotów związanych z ciążą. Jego skuteczność może być podobna do prometazyny, ma jednak mniej działań niepożądanych. Bezpieczeństwo tego związku w czasie ciąży zostało bardzo dobrze udokumentowane.
Polecane produkty:
|
Omega 3 - czysty olej z Pachnotki zwyczajnej
Olej omega 3 to 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy, witaminę E, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Tylec-Osóbka E., Wojtuń S., Gil J., podstawowe zasady postępowania w przebiegu chorób układu pokarmowego u kobiet w ciąży, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 8/2012.
- Tkaczuk-Włach J., Robak-Chołubek D., Sobstyl M., Baran A., Jakiel G., Niepowściągliwe wymioty ciężarnych, Przegląd Menopauzalny, 5/2007.
- Spaczyński M., Nowak-Markwitz E., Oszukowski P., Rechberger T., Karowicz-Bilińska A. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie stosowania preparatu „Prevomit” w położnictwie, Ginekologia Polska, 86/2015.
