Mdłości

Mdłości, nazywane powszechniej nudnościami, to nieprzyjemne, subiektywne doznanie zlokalizowane w żołądku i okolicach gardła, sugerujące zbliżające się wymioty. Może stanowić objaw wielu ostrych i przewlekłych problemów zdrowotnych, stanów fizjologicznych oraz naturalnych reakcji organizmu na różne bodźce. Przewlekłe, nawracające mdłości wymagają diagnostyki lekarskiej.

Mdłości – przyczyny

Istnieje wiele możliwych przyczyn mdłości. Do tych patologicznych zaliczamy następujące:

• stosowanie niektórych leków, np. diuretyków, leków hormonalnych, NLPZ;
• choroby układu pokarmowego, w tym zespół jelita drażliwego, nadwrażliwości pokarmowe, wrzody żołądka, choroba refluksowa przełyku, nieswoiste zapalenia jelit itd.;
• alergie pokarmowe;
• udar mózgu lub udar cieplny;
• celiakia;
• alkoholizm i nadużywanie alkoholu;
• zatrucia pokarmowe.

W praktyce każda choroba (układowa lub ogólnoustrojowa) może skutkować wystąpieniem mdłości. Są one nieodłącznym elementem chemioterapii, jak również częstą dolegliwością w przebiegu grypy. Zaburzenia hormonalne, przebyta operacja pod znieczuleniem miejscowym czy choroby układu nerwowego również mogą skutkować nudnościami. Do innych możliwych przyczyn mdłości zaliczamy:

• chorobę lokomocyjną lub chorobę morską;
• ciążę, zwłaszcza jej I trymestr;
• przejedzenie się;
• odwodnienie;
• nadmierny stres, trema;
• niewyspanie się;
• długotrwały głód;
• wypicie dużej ilości kofeiny.

Jak zatem widać, mdłości mogą wynikać również w przyczyn niegroźnych, gdzie są naturalną reakcją organizmu na niepokojące dla niego bodźce.

Co to są mdłości?

Mdłości to subiektywna potrzeba zwymiotowania, czyli cofania się treści pokarmowej do przełyku. Często poprzedza wystąpienie wymiotów, czyli wyrzucenia treści pokarmowej z żołądka przez usta. Nudnościom mogą towarzyszyć inne dolegliwości, m.in.:

• bladość powłok skórnych;
• zlewne, zimne poty;
• nadmierna potliwość ciała;
• ślinotok;
• obniżenie ciśnienia tętniczego krwi;
• bradykardia.

Po nudnościach ma miejsce niezależna od woli człowieka reakcja trzewna i motoryczna. W konsekwencji dochodzi do wymiotów, którym często nie sposób zapobiec siłą woli.

Mdłości – leczenie

Leczenie mdłości powinno być przyczynowe, czyli ukierunkowane na usuwanie przyczyn problemu. Całe postępowanie obejmuje:

• wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych (jeśli mdłością towarzyszą wymioty);
• rozpoczęcie leczenia przyczynowego po dokładnej diagnostyce;
• w razie konieczności leczenie objawowe.

Jeśli nudności występują w przebiegu przegrzania lub udaru słonecznego, należy jak najszybciej zapewnić takiej osobie cień, podać jej wodę oraz wezwać pomoc medyczną. W niektórych przypadkach mdłości stanowią zjawisko fizjologiczne i nie są zagrożeniem życia czy zdrowia, np. w I trymestrze ciąży. Wówczas jedynym sposobem na pozbycie się ich jest przeczekanie oraz działania objawowe. Przy wymiotach konieczne jest nawodnienie organizmu, a jeśli są one uporczywe – wyrównanie elektrolitów odbywa się poprzez wlewy dożylne.

U niektórych osób z nawracającymi mdłościami konieczne jest zastosowanie leków przeciwwymiotnych, które będą korygować zaburzone funkcje przewodu pokarmowego. Takimi lekami są np. antagoniści receptora D-2 dopaminy czy antagoniści receptora histaminowego H-1. To metoda leczenia objawowego, która nie eliminuje jednak przyczyn mdłości.

Domowe sposoby na mdłości

Przy mdłościach spore znaczenie ma domowe postępowanie, które obejmuje m.in.:

• spożywanie lekkich posiłków;
• picie chłodnych, klarownych płynów;
• unikanie potraw tłustych, ciężkostrawnych, gorących i bardzo słodkich;
• unikanie czyszczenia zębów tuż po spożyciu posiłku;
• unikanie aktywności fizycznej tuż po jedzeniu;
• hamowanie odruchów kaszlu.

Istnieje kilka rodzajów pokarmu o udowodnionym działaniu przeciwwymiotnym i przeciwnudnościowym. Najchętniej wybieranym jest imbir, który można dodawać do naparów lub przyrządzać z niego domowe mieszanki (np. w połączeniu z miodem czy mlekiem). Równie korzystne jest spożywanie dużych ilości warzyw i owoców bogatych w witaminę B6. Przy nudnościach warto sięgnąć również po ziołolecznictwo – małymi łyczkami, powoli i spokojnie można popijać napar z melisy, rumianku lub mięty. Zioła te nie tylko zmniejszają nudności, ale także wpływają kojąco na cały układ pokarmowy i uspokajają organizm.

Probiotyki naturalne bioalgi Probiotyki naturalne w swoim składzie zawierają 150 milionów wyselekcjonowanych żywych szczepów bakterii. Są szczególnie zalecane w celu utrzymania prawidłowej flory bakteryjnej, a także przy problemach żołądkowych i jelitowych. Wspomagają … Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Rodzinna, Warszawa 2012.
2. Mokrawiecka A., Małecka-Panas E., Nudności i wymioty, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 6/2010.
3. Leppert W., Woroń J., Nudności i wymioty u chorych na nowotwory – zalecenia postępowania terapeutycznego, Medycyna Paliatywna w Praktyce, 3/2016.
4. Niebyl J., Nudności i wymioty w czasie ciąży, Journal of Medicine, 1/2011.
5. Kawecki A., Krzakowski M., Nudności i wymioty z chemioterapią i radioterapią, Onkologia w praktyce klinicznej, 2/2018.
6. Dąbrowski S., Mędrzycka-Dąbrowska W., Węgielnik J., Basiński A., Zapobieganie i leczenie pooperacyjnych nudności i wymiotów, Anestezjologia i Ratownictwo, 3/2009.