Suplementy diety (zgodnie z ogólnie przyjętą definicją) to środki spożywcze, których celem jest uzupełnienie normalnej diety. Stanowią skoncentrowane źródło witamin, składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy bądź fizjologiczny. Nie są jednak lekami, zatem nie muszą przechodzić tak rygorystycznych testów i badań.
Suplementy diety – charakterystyka
Suplement diety bywa postrzegany jako środek leczniczy, co jest błędnym przekonaniem wielu Polaków. Preparat ten jedynie wspiera zdrowie i urodę, lecz nie leczy schorzeń. Dodatkowo trzeba wiedzieć, że każdy suplement diety musi posiadać oznaczenie na opakowaniu określające, że nim jest. Nie można zatem pomylić suplementu z lekiem. W 2006 roku weszła ustawa mówiąca o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Określa ona suplement diety jako środek spożywczy, którego celem jest uzupełnianie normalnej diety. Środek ten stanowi skoncentrowane źródło witamin, składników mineralnych i innych substancji korzystnie wpływających na funkcjonowanie organizmu lub wygląd. Suplementy diety dostępne są w różnych formach, najczęściej są to proszki, tabletki, kapsułki, płyny czy mieszanki ziołowe.
Rodzaje suplementów diety
Wyróżnia się wiele rodzajów suplementów diety. Podstawowy podział wskazuje cel ich stosowania. Są to wówczas:
- suplementy diety na stawy – kolagen, kwas hialuronowy, witamina D;
- suplementy diety na skórę, włosy i paznokcie – kolagen, kwas hialuronowy, witamina D, witaminy z grupy B, cynk, krzem, kwasy tłuszczowe Omega 3;
- suplementy diety pobudzające – koenzym Q10, olej z czarnuszki siewnej, kofeina, guarana, tauryna;
- suplementy diety uspokajające – wyciągi ziołowe (zwłaszcza z melisy, rumianku i dziurawca).
Inny podział wskazuje grupy konsumentów, które powinny rozważyć ich stosowanie. Są to wówczas:
- suplementy diety dla kobiet ciężarnych – kwasy tłuszczowe Omega 3 (zwłaszcza DHA), kwas foliowy, witamina D, jod, żelazo;
- suplementy diety dla seniorów – kwasy tłuszczowe Omega 3, magnez, żelazo, witamina C, Spirulina;
- suplementy diety dla osób z obniżoną odpornością – kwasy tłuszczowe Omega 3, acerola, czarnuszka siewna, witamina D, koenzym Q10, Chlorella.
Suplementy anti aging to coraz popularniejsza grupa produktów. Ich głównym celem jest działanie przeciwstarzeniowe, wręcz odmładzające, poprzez wprowadzanie do organizmu związków takich jak inhibitory wolnych rodników i inne przeciwutleniacze. Suplementy anti aging mogą zawierać w swoim składzie między innymi:
- kolagen;
- kwas hialuronowy;
- flawonoidy;
- witaminę E;
- karotenoidy;
- kwasy tłuszczowe omega;
- kompleksy minerałów;
- wyciągi i esencje roślinne.
Odrębną grupą suplementów stanowią senolityki, czyli substancje bioaktywne. Wpływają one na przemianę starzejących się komórek, a dokładniej usuwają stare, niepotrzebne komórki z organizmu, tym samym wydłużając długość życia i znacznie poprawiając motorykę jelit. Przykładami są kwercetyna oraz desatinib. Spotkać można suplementy diety łączone (np. kompleks witamin, elektrolity) lub pojedyncze (np. biotyna).
Suplementy diety – jak wybrać?
Suplementy diety zawsze powinny uzupełniać podstawową dietę, a nie ją zastępować. Dodatkowo powinny być dobrane do indywidualnych potrzeb, ponieważ każdy człowiek ma inne, zatem błędem jest kupowanie suplementów np. tylko dlatego, że poleca je znany celebryta. Istnieją związki, które mogą (a wręcz powinny) być przyjmowane przez każdego człowieka to: witamina D, kolagen (od 25. roku życia) czy Omega 3. W większości przypadków warto jednak wykonać badania krwi i ocenić niedobory pokarmowe lub zwrócić uwagę, czego dokładnie brakuje w podstawowej diecie. Na tej podstawie można kupić suplementy diety, najlepiej naturalne. W razie wątpliwości najlepiej skonsultować się z dietetykiem.
Czy suplementy diety są bezpieczne?
Przyjmowanie suplementów diety uznawane jest za bezpieczne i pozbawione działań niepożądanych, jeśli nie ma żadnych przeciwwskazań do ich przyjmowania. Chęć wdrożenia suplementacji powinny skonsultować z lekarzem:
- kobiety w ciąży i karmiące piersią – niektóre zioła mogą zwiększać skurcze mięśni gładkich, a tym samym zwiększać ryzyko poronienia na wczesnym etapie ciąży;
- osoby przewlekle stosujące leki, czyli bardzo często osoby starsze – składniki suplementów mogą wchodzić w interakcje ze składnikami aktywnymi niektórych lekarstw;
- dzieci poniżej 6 roku życia – suplementy diety mogą utrudniać prawidłowe rozwijanie się organizmu.
Przed użyciem produktu określanego jako suplement diety należy wykluczyć także inne przeciwwskazania (np. witamina C nie zawsze może być stosowana przez pacjentów z zaburzeniami metabolizmu żelaza).
Polecane produkty:
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Matysek-Nawrocka M., Bernat M., Dyczewski B., (i inni), Popularność suplementów diety wśród dorosłych Polaków, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Nauk Społecznych, 1/2016.
- Gorol P., Suplementy diety – bezpiecznie i z umiarem, Świat Przemysłu Farmaceutycznego, 2/2018.
- Stoś K., Wierzejska R., Siuba-Strzelińska M., Suplementy diety – czy potrzebujesz?, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2019.
- Bojarowicz H., Dźwigulska P., Suplementy diety. Część I. Suplementy diety a leki – porównanie wymagań prawnych, Hygeia Public Health, 4/2012.
- Wydro D., Anti-aging medycyna czy szarlataneria?, Academy of Cosmetics and Health Care, 2012.