Czarnuszka

Czarnuszka siewna to jednoroczna roślina, której cechą charakterystyczną są czarne nasiona. To właśnie one wykorzystywane są w medycynie naturalnej, farmakologii, kosmetologii i gastronomii.

Co zawiera czarnuszka siewna?

W nasionach czarnuszki siewnej można znaleźć wiele cennych składników odżywczych. Olej tłoczony z nasion jest również cenny w te związki. Mowa o:

• olejkach eterycznych – stanowią do 2,5% oleju tłustego nasion;
• olejach tłustych – stanowią od 30 do 50% masy nasion, przy czym aż 85% to niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, tak pożądane w diecie człowieka;
• flawonoidach;
• saponinach;
• melaninie;
• węglowodanach – stanowią do 32% masy nasion;
• proteinach zawierających 8 z 9 niezbędnych aminokwasów;
• składnikach mineralnych – w tym magnez, żelazo, wapń, sód, potas, selen i cynk.

Działanie zdrowotne czarnuszki

Czarnuszka zawiera wiele składników o działaniu antyoksydacyjnym, przez co jej działanie polega w dużym stopniu na likwidacji wolnych rodników tlenowych. Dzięki temu spożycie nasion lub oleju omawianej rośliny chroni ustrój przed stresem oksydacyjnym i zapobiega rozwojowi wielu chorób cywilizacyjnych. Dodatkowo czarnuszka skutecznie uzupełnia niedobory składników pokarmowych.

Czarnuszka siewna również:

• wpływa na regenerację i proliferację komórek beta trzustki oraz utrzymuje integralność tych komórek;
• wzmacnia naturalną syntezę insuliny i tym samym reguluje poziom glukozy we krwi;
• hamuje syntezę kwasów nukleinowych i angiogenezę, przez co działa przeciwnowotworowo;
• działa przeciwzapalnie i przeciwwrzodowo;
• zapobiega zwłóknieniom wątroby;
• chroni komórki organizmu przed nadmiernym napromieniowaniem;
• działa przeciwbólowo i rozkurczowo.

Jednocześnie czarnuszka jest rośliną całkowicie bezpieczną w spożyciu, co zostało potwierdzone licznymi badaniami klinicznymi, również na pacjentach cierpiących na różnego rodzaju choroby. Niska toksyczność olejku z czarnuszki wskazuje na duży margines bezpieczeństwa dawek terapeutycznych.

Aby móc zaobserwować korzyści ze stosowania czarnuszki, należy ją spożywać lub stosować regularnie przez dłuższy czas, jak w przypadku wszystkich suplementów i prozdrowotnych produktów. W związku z tym ustalono przykładową dawkę, powodującą działanie lecznicze. Dawka lecznicza czarnuszki to 2–5 g mielonych nasion, dwa razy dziennie. Ponadto, przygotowywane są odwary, napary, nalewka lub olej z nasion tłoczony na zimno. Dzienna dawka oleju to 500–1000 mg, 2–3 razy.

Czarnuszka siewna w kosmetologii

Wyciągi lub olejki z czarnuszki są częstym składnikiem wielu kosmetyków, ponieważ zapewniają utrzymanie elastyczności skóry na wysokim poziomie. Obecność kwasów tłuszczowych poprawia strukturalność błon komórkowych komórek skóry. Produkty na bazie czarnuszki posiadają właściwości najbardziej doceniane przez konsumentów chcących poprawić stan, jakość oraz kondycję swojej skóry. Dodatkowo kosmetyki z czarnuszką tworzą na jej powierzchni film, który chroni przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych (promieniowanie słoneczne, wiatr, spaliny).

W kosmetologii znajduje zastosowanie również olej z czarnuszki, który najczęściej wykorzystywany jest do olejowania włosów. Zabieg polega na nałożeniu odpowiedniej ilości oleju na umyte, mokre włosy. Włosy następnie zawija się ręcznikiem, a po pół godzinie dokładnie myje. Olej można dodawać także do kupnych czy robionych własnoręcznie masek do włosów i ciała. Kilka kropel dodanych do kąpieli zapewni skórze jedwabistą gładkość.

Zastosowanie czarnuszki w gastronomii

Najczęściej stosowanymi postaciami produktów z czarnuszki, które znajdują zastosowanie w kuchni, są:

• zmielone nasiona;
• odwary;
• napary;
• nalewki;
• oleje.

Procedura przygotowania oleju opiera się na tłoczeniu go z nasion na zimno. Olej taki odznacza się gorzkawym smakiem, ciemnobrązową barwą oraz korzennym zapachem. Można go dodać do sałatek czy dań kapustnych. Należy pamiętać, że nie nadaje się do smażenia i innych obróbek termicznych. Nasiona natomiast często dodaje się do jogurtów, smoothies, sałatek czy wypieków i pieczywa.

	Czarnuszka siewna Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej...
	Olej z czarnego kminku Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Jurczak R., Reguła J., Właściwości prozdrowotne czarnuszki siewnej i jej znaczenie w leczeniu dny moczanowej, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 3/2018.
2. Kaźmierczak A., Wcisło-Dziadecka D., Zmarzły N., Zdrowie z natury – czarnuszka siewna w produktach kosmetycznych i leczniczych, Postępy Nauk Medycznych, XXXI/2013.
3. Wolski T., Najda A., Wolska-Gawron K., Czarnuszka damaceńska – zawartość i skład lipidów oraz olejku występującego w nasionach, Postępy Fitoterapii, 18/2017.
4. Mańkowska D., Bylka W., Nigella sativa L. – związki czynne, aktywność biologiczna, Herba Polonica, 1/2009.