Kolagen to nie pojedynczy związek, lecz grupa białek powszechnie występujących w organizmie człowieka. W największych ilościach znajdują się one w tkance łącznej, głównie skórze, stawach i kościach. Podstawową funkcją kolagenu jest zwiększanie wytrzymałości poszczególnych struktur, gdyż charakteryzuje się bardzo dużą stabilnością i elastycznością. W pewnym wieku warto rozważyć suplementację tego związku, ponieważ w okolicach 25. roku życia następuje fizjologiczne spowolnienie jego produkcji w tkankach.
Kolagen – charakterystyka
Kolagen zbudowany jest z aminokwasów, zwłaszcza glicyny i proliny. Jego struktura zależy głównie od funkcji oraz miejsca występowania poszczególnych rodzajów kolagenu. W organizmie człowieka do tej pory zidentyfikowano aż 28 typów kolagenu. Różnią się one budową i lokalizacją w ciele człowieka. W tworzeniu włókien kolagenowych biorą udział między innymi estrogeny, insulina oraz hormony tarczycy.
Kolagen występuje w produktach spożywczych, które bez problemu można zakupić w każdym sklepie. Za najbogatsze źródło tego związku uznaje się galaretki z kurzych łapek lub nóżek wieprzowych. Będzie on jednak obecny we wszystkich rodzajach galaretek, również tych owocowych. Innymi źródłami spożywczymi są ryby, gotowane chrząstki, salceson czy podroby. Ze względu na zawartość tłuszczów nasyconych i cholesterolu w tych produktach, lepszym rozwiązaniem jest suplementacja kolagenu.
Funkcje kolagenu
Podstawową funkcją kolagenu jest spajanie komórek, w związku z czym uważa się go za jeden z podstawowych materiałów budulcowych większości tkanek człowieka. Stanowi do 90% włókien białkowych skóry oraz sporą część włókien białkowych innych struktur (oczy, naczynia krwionośne, zęby, stawy, chrząstki, kości). Tworzy odporną na rozerwanie sieć, dzięki czemu zapewnia tkankom wytrzymałość, w szczególności na rozciąganie. Chroni on narządy wewnętrzne tworząc sprężyste rusztowania dokoła nich.
Szczególną uwagę warto zwrócić na stawy, gdyż kolagen stanowi ich macierz zewnątrzkomórkową. W sytuacjach, gdy dochodzi do ścierania chrząstki stawowej (np. wskutek urazów czy chorób) miejsce ma powstawanie ubytków na jej powierzchni. To natomiast upośledza czynność stawów, powodując ograniczenie ich ruchomości, ból oraz trzeszczenie i przeskakiwanie.
Dodatkowo kolagen stanowi ważny element układu immunologicznego, ponieważ chroni przed przedostawaniem się patogenów do ustroju, a także jest nośnikiem niektórych leków. Wraz z kwasem hialuronowym utrzymuje właściwy poziom nawilżenia skóry.
Niedobór kolagenu
Głównym powodem niedoboru kolagenu w organizmie jest upływ lat. Obniżenie jego naturalnej syntezy następuje w okolicach 25.-30. roku życia, wówczas można zauważyć pierwsze bóle stawowe, uwidocznienie zmarszczek czy utratę elastyczności skóry. Ważnymi czynnikami ryzyka niedoboru kolagenu są ponadto:
- stres;
- częste ekspozycje na promieniowanie UV;
- palenie papierosów;
- mało urozmaicona dieta, uboga w witaminy;
- przeciążanie stawów, np. wskutek uprawiania sportów ekstremalnych;
- niektóre choroby autoimmunologiczne.
Pierwszym objawem niedoboru jest zauważalne pogorszenie jakości skóry. Staje się ona mniej jędrna i elastyczna, pojawiają się także zmarszczki. W późniejszym czasie obserwujemy bóle i sztywność stawów, a także opóźnione gojenie się ran. Może dojść nawet do pogorszenia widzenia, jako że kolagen tworzy gałki oczne i znajduje się w nerwach, również tych przewodzących bodźce do narządu wzroku.
Suplementacja kolagenu
Za najlepiej przyswajalny i skuteczny suplement diety uznaje się naturalny kolagen do picia o zawartości przynajmniej 8 000 mg tego związku w 10 g proszku. Aby jeszcze bardziej zwiększyć biodostępność, w składzie powinna znajdować się witamina C z dowolnego źródła. Taki kolagen należy pić codziennie, najlepiej 30 minut przed aktywnością fizyczną. Rekomenduje się suplementację kolagenu wołowego lub rybiego. Najważniejsze wskazania do rozpoczęcia suplementacji:
- ukończenie 30. roku życia;
- przebyte kontuzje, operacje, urazy;
- pogorszenie jędrności i elastyczności skóry;
- bóle stawów i choroby przebiegające z tym objawem, np. choroba zwyrodnieniowa, reumatoidalne zapalenie stawów;
- częsta aktywność fizyczna;
- poród;
- cellulit.
Suplementacja kolagenu wskazana jest jednak każdej osobie, która chce zadbać o zdrowie i urodę.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Morąg M., Burza A., Budowa, właściwości i funkcje kolagenu oraz elastyny w skórze, Journal of Health Study, 2/2017.
- Żelaszczyk D., Waszkielewicz A., Kolagen – struktura oraz zastosowanie w kosmetologii i medycynie estetycznej, Estetologia Medyczna i Kosmetologia, 2/2012.
- Czubak K., Żbikowska H., Struktura, funkcja i znaczenie biomedyczne kolagenów, Annales Academiae Medicae Silesiensis, 4/2014.
- Nowicka-Zuchowska A., Zuchowski A., Kolagen – rola w organizmie i skutki niedoboru, Lek w Polsce, 11/2019.
