Uczulenie na kosmetyki (inaczej: alergia kontaktowa na kosmetyki) to reakcja obronna organizmu na składniki zawarte w produktach pielęgnacyjnych lub wykorzystywanych do makijażu. Układ immunologiczny błędnie rozpoznaje je jako zagrożenie, zaczyna je zatem atakować, naruszając przy tym warstwę skóry. W efekcie dochodzi do jej stanu zapalnego i pojawienia się objawów takich jak zaczerwienienie skóry, świąd skóry, wysypka czy obrzęk. Diagnostyką i leczeniem choroby zajmuje się lekarz alergolog.
Uczulenie na kosmetyki – czym jest?
Alergia według Światowej Organizacji Zdrowia WHO (World Health Organization) jest zaliczana do chorób o wzmożonej zachorowalności w XXI wieku oraz powszechnie uznawana za chorobę cywilizacyjną. W przebiegu stosowania kosmetyków najczęściej rozwija się alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, związane bezpośrednio z ekspozycją na czynnik alergizujący. Może być krótkotrwałe bądź trwać w sposób ciągły przez lata. Mechanizm alergii kontaktowej wiąże się z typem IV reakcji nadwrażliwości. Reakcja ma charakter opóźniony, a jej podłożem jest głównie nadmierne pobudzenie limfocytów. Antygeny biorące udział w takiej reakcji nazywa się haptenami, które aby stać się alergenem wymagają przyłączenia do białka występującego w organizmie człowieka, np. w osoczu bądź w skórze. Typową cechą haptenów jest ich łatwość przenikania przez warstwy skóry, niektóre z nich w ciągu 30 minut od aplikacji przechodzą przez barierę naskórkową. Wśród czynników predysponujących do ich zwiększonego wchłaniania wymienia się:
- wyższą wilgotność powietrza;
- wysokie temperatury;
- nadmierną macerację lub okluzję powłoki skórnej;
- skóra sucha i wrażliwa.
Podsumowując, uczulenie na kosmetyki to nadwrażliwość skóry na substancje chemiczne lub naturalne obecne w kosmetykach. Najczęściej przejawia się w postaci kontaktowego zapalenia skóry – rumienia, świądu, wysypki czy obrzęku. Reakcja może być natychmiastowa (po pierwszym użyciu) lub opóźniona (po kilku godzinach lub dniach.
Uczulenie na kosmetyki – objawy
W przebiegu alergii na kosmetyki najczęściej obserwuje się świąd i stan zapalny skóry, co widać jako jej zaczerwienienie. Wyróżnia się ostrą oraz przewlekłą formę wyprysku kontaktowego. Ostra faza wiąże się z wystąpieniem grudki wysiękowej, obrzęku, zaczerwienienia, któremu mogą towarzyszyć pęcherze na skórze i zmiany sączące się. Konsekwencją ostrej fazy wyprysku mogą być zaburzenia granicy oddzielającej naskórek chory od niezmienionego chorobowo oraz rozszerzanie powierzchni ognisk zapalnych poza obszar pierwotnego działania bodźca. Natomiast przewlekła faza przejawia się jako łuszczenie się skóry, niewielkie grudki oraz świąd.
Substancjami uczulającymi w kosmetykach są:
- nikiel;
- konserwanty, zwłaszcza formaldehyd oraz jego pochodne;
- substancje zapachowe, zwłaszcza różnego rodzaju olejki eteryczne;
- tworzywa sztuczne, w tym gumy i lateks;
- barwniki, zwłaszcza aminy aromatyczne mogące występować w hennach i farbach do włosów.
Niektóre rośliny bogate w składniki aktywne mogą być odpowiedzialne za wystąpienie nadwrażliwości na tle alergicznym, dlatego nawet naturalne kosmetyki nie pozostają bez zagrożenia. Zwłaszcza nagietek czy rumianek mogą wymagać ostrożności w przypadku osób z wrażliwą skórą.
Uczulenie na kosmetyki – leczenie
Leczenie uczulenia na kosmetyki polega przede wszystkim na odstawieniu produktu wywołującego reakcję, łagodzeniu objawów (np. kremami przeciwzapalnymi lub maściami z pantenolem). W cięższych przypadkach konieczne jest zastosowanie leków antyhistaminowych lub kortykosteroidów pod kontrolą lekarza. Najważniejszy krok to przerwanie kontaktu z alergenem. Następnie w miarę możliwości należy dokładnie oczyścić skórę, przemywając ją wodą lub delikatnym środkiem bez substancji drażniących. Bezpośrednio na skórę można zastosować preparaty łagodzące, na przykład kremy z pantenolem, aloesem, gliceryną lub ceramidami, które pomagają odbudować barierę ochronną skóry. Bardzo dobrze sprawdzają się też emolienty. Sterydy w maściach znajdują zastosowanie raczej wyłącznie wtedy, gdy stan zapalny i objawy są już zaawansowane, intensywne.
Polecane produkty:
|
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
|
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Duda R., Kamińska-Winciorek G., Śpiewak R., Częstość występowania problemów skórnych prowokowanych przez kosmetyki wśród pracowników i klientów salonów kosmetycznych, Alergoprofil 2013, Vol. 9, Nr 2, 20-25.
- Kieć-Świerczyńska M., Kręcisz B., Świerczyńska-Machura D., Uczulenie na kosmetyki. I. Środki zapachowe, Medycyna Pracy 2004; 55 (2): 203 – 206.
