Działanie komedogenne odnosi się do zdolności substancji (szczególnie składników stosowanych w kosmetykach i produktach pielęgnacyjnych) do zatykania ujść gruczołów łojowych w skórze. Proces ten sprzyja tworzeniu się zaskórników, grudek oraz zmian zapalnych, co może prowadzić do zaostrzenia objawów trądziku i innych dermatoz o podłożu łojotokowym. Zjawisko komedogenności ma charakter indywidualny i zależy od wielu czynników, w tym typu cery, składu sebum, warunków środowiskowych oraz wrażliwości skóry na konkretne związki chemiczne. Zrozumienie, które substancje wykazują wyższy potencjał komedogenny, jest kluczowe w skutecznej profilaktyce zmian skórnych, zwłaszcza u osób z cerą tłustą, mieszaną lub problematyczną. W niniejszym artykule przybliżamy mechanizmy działania substancji komedogennych, omawiamy ich najczęstsze źródła i wskazujemy, jak świadomie dobierać składniki kosmetyczne, by wspierać zdrowie i równowagę skóry.
Jak oleje roślinne działają na skórę?
Oleje roślinne od tysięcy lat są stosowane jako środki pielęgnacyjne. Udowodniono, że stosowanie kwasów tłuszczowych na skórę zmniejsza stan zapalny i potencjał do wywołania reakcji alergicznych, hamuje nadmierną odpowiedź immunologiczną, jak również łagodzi przebieg chorób o podłożu bakteryjnym. Dodatkowo kwasy tłuszczowe nienasycone wykazują właściwości przeciwzapalne oraz fotoprotekcyjne porównywalne do działania β-karotenu. Szczególnie istotne dla zachowania odpowiedniej kondycji skóry są wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WNKT) omega-6, których niedobór objawia się nieprawidłowym procesem keratynizacji naskórka oraz zmniejszoną płynnością łoju. Zjawisko to może przyczyniać się do zamknięcia ujść gruczołów łojowych, powstania zaskórników, stanów zapalnych oraz przesuszenia i łuszczenia się skóry. Stosowanie preparatów zawierających kwasy z szeregu omega-3 i omega-6 powoduje poprawę nawilżenia, gęstości oraz elastyczności skóry. Ważne jednak, aby oleje roślinne nie były komedogenne.
Czym jest działanie komedogenne?
Oleje roślinne polecane do pielęgnacji skóry ze skłonnością do powstawania zmian trądzikowych charakteryzują się przewagą wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym kwasu linolenowego, kwasu linolowego i kwasu gamma-linolenowego, jak również jednocześnie niską zawartością kwasów jednonienasyconych m.in.: oleinowego i erukowego. Przewaga nasyconych kwasów tłuszczowych: sterarynowego, mirystynowego, palmitynowego, arachidowego i kaprylowego w oleju, niesie ze sobą zwiększone ryzyko komedogenności (powstania zaskórników). Na czym dokładnie polega więc działanie komedogenne?
Substancje komedogenne zawarate w niektórych kosmetykach łączą się z sebum, martwymi komórkami naskórka i bakteriami, tworząc mieszaninę, która zalega w porach skóry. Zablokowane ujścia gruczołów łojowych prowadzą do stanów zapalnych i niedoskonałości. Komedogenność nie jest cechą absolutną – to, co zapycha pory jednej osoby, może nie działać tak samo u innej. Wiele zależy od typu skóry, jej wrażliwości i środowiska. Wyróżnia się jednak uniwersalne substancje komedogenne, które przyczyniają się do powstawania zaskórników u większości osób, które je stosują. Są nimi między innymi:
- oleje roślinne: olej kokosowy, olej kakaowy, olej lniany, olej z kiełków pszenicy;
- woski: lanolina, wosk pszczeli;
- alkohole tłuszczowe: cetylowy, stearylowy;
- składniki syntetyczne: PEG-8 Stearate, Isopropyl Myristate.
W kosmetologii wyróżnia się 5 stopni komedogenności składników. Prezentuje się to następująco:
- 0 – substancja niekomedogenna, nie zatyka porów;
- 1–2 – niska komedogenność, rzadko powoduje problemy dermatologiczne;
- 3 – średnia komedogenność, może zatykać pory u osób z cerą problematyczną;
- 4–5 – wysoka komedogenność, duże ryzyko zaskórników i trądziku.
Osoby z cerą problematyczną powinny skonsultować się z kosmetologiem, który wskaże, które substancje mogą być komedogenne i których najlepiej unikać w danym przypadku. Pomoże też świadomie dobrać całą pielęgnację.
Zobacz również: Oleje komedogenne.
Oleje niekomedogenne
Oleje niekomedogenne najczęściej mają lekką konsystencję i zalicza się je do grupy tzw. olejów szybkoschnących. Po aplikacji bez problemu się wchłaniają, nie pozostawiając tłustego i lepkiego filmu na powierzchni naskórka. Przykładami takich produktów są oleje: olej jojoba, olej lniany, olej z ogórecznika, olej z czarnej porzeczki, olej z czarnuszki siewnej, olej winogronowy, olej z orzecha włoskiego, olej arganowy. Aby maksymalnie wykorzystać olej, rekomenduje się nakładanie 2-3 kropli na zwilżoną skórę przy użyciu hydrolatu roślinnego. Olej można połączyć także z kremem lub serum o żelowej konsystencji.
Polecane produkty:
|
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
|
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Schäfer N., Sobczyk M., Burczyk D., Balwierz R., Skotnicka-Graca U., Możliwości zastosowania olejów roślinnych w pielęgnacji skóry trądzikowej, Aesthetic Cosmetology and Medicine
2 / 2022 / vol. 11. - Szybiak J., Wiechuła D., Problemy skórne związane ze stosowaniem kosmetyków, Przegl Dermatol 2013, 100, 392–399.
