Kwas linolenowy to w rzeczywistości 2 różne kwasy tłuszczowe – kwas alfa-linolenowy (ALA) oraz kwas gamma-linolenowy (GLA). Oba zalicza się do grona niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), z tą różnicą, że ALA należy do Omega-3, natomiast GLA do Omega-6. Kwas linolowy jest niezbędnym składnikiem zdrowej, zbilansowanej diety każdego człowieka.
Zapotrzebowanie na kwasy tłuszczowe
Zalecenia żywieniowe dla ludności zamieszkującej tereny Europy prezentują się następująco:
- ograniczenie spożycia tłuszczów poniżej 30%;
- spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych (NKT) poniżej 10%;
- spożycie izomerów trans nasyconych kwasów tłuszczowych poniżej 2%.
Natomiast wielonienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) powinny stanowić: Omega-6 od 2 do 8% energii, zaś Omega-3 około 2 g dziennie kwasu α-linolenowego (ALA) i 200 mg dziennie długołańcuchowych kwasów tłuszczowych eikozapentaenowego (EPA) i dokozaheksaenowego (DHA). Aby zwiększyć przyswajalność tłuszczów, w tym kwasu linolenowego, warto spożywać je wspólnie z witaminą E. Należy pamiętać, że zarówno kwas alfa-linolenowy, jak i kwas gamma-linolenowy nie są produkowane w organizmie człowieka, co oznacza, że należy dostarczać je wraz z dietą.
Zobacz również: Kwas linolowy.
Kwas alfa-linolenowy – działanie
Kwas alfa-linolenowy występuje w niewielkich ilościach w nasionach lnu, rzepaku i soi. Jego dobrymi źródłami są natomiast orzechy włoskie, kiełki pszenicy, a także glony morskie (np. Spirulina czy Chlorella). Związek znany jest przede wszystkim ze swojego silnego działania przeciwutleniającego. W efekcie może znacznie redukować ryzyko rozwoju schorzeń cywilizacyjnych zależnych od wolnych rodników tlenowych, takich jak miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, demencja, depresja, choroba Alzheimera czy alergie. Działa neuroprotekcyjnie i jest niezbędny do prawidłowego rozwoju czy sprawności układu nerwowego.
Szczególnie ALA korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy, ponieważ obniża stężenie cholesterolu LDL we krwi, reguluje zbyt wysokie ciśnienie krwi oraz chroni przed rozwojem chorób sercowo-naczyniowych. Udowodniono również, że kwas alfa-linolenowy może łagodzić stany zapalne w organizmie, działać przeciwbakteryjnie oraz wpływać pozytywnie na układ trawienny.
Kwas gamma-linolenowy – źródła i działanie
Najlepszymi źródłami pokarmowymi kwasu gamma-linolenowego są oleje roślinne (zwłaszcza olej konopny) oraz nasiona wiesiołka, ogórecznika oraz czarnej porzeczki. Związek ten znany jest przede wszystkim ze swojego działania przeciwzapalnego – łagodzi i wycisza wszelkie stany zapalne w organizmie, w związku z czym korzyści z jego spożywania zauważą szczególnie alergicy oraz osoby z chorobami autoimmunologicznymi. Na podstawie badań udowodniono, że GLA może łagodzić objawy m.in. reumatoidalnego zapalenia stawów.
Równie korzystnie kwas gamma-linolenowy wpływa na układ sercowo-naczyniowy. Rozrzedza krew, zapobiegając tworzeniu się zatorów i zakrzepów oraz normalizuje zbyt wysokie ciśnienie krwi. Ponadto GLA wspomaga utrzymanie nawilżonej i odżywionej skóry, działa hepatoprotekcyjnie, reguluje wydzielanie insuliny u diabetyków oraz przyspiesza przemianę materii, wspomagając leczenie otyłości.
Zobacz również: Olej konopny w kosmetologii.
Kwas linolenowy – niedobór
Niedobór kwasu alfa-linolenowego skutkuje przede wszystkim obniżeniem odporności i podatnością na infekcje. Pojawiają się problemy trawienne, takie jak zaparcia, a także obniżenie pamięci i koncentracji. Jako że kwas ALA wpływa na właściwe przekaźnictwo nerwowe, osoby z niedoborami zmagają się z zaburzeniami orientacji przestrzennej, zaburzeniami czucia oraz problemami związanymi z motoryką. Znacznie wzrasta ryzyko rozwoju chorób cywilizacyjnych, szczególnie sercowo-naczyniowych.
Natomiast niedobór kwasu gamma-linolenowego zaburza naturalną barierę ochronną skóry zwaną płaszczem lipidowym, a także odczuwalnie wzmaga przebieg niektórych chorób przewlekłych. Mowa głównie o alergiach, atopowym zapaleniu skóry (AZS), cukrzycy oraz schorzeniach z autoagresji. Aby organizm człowieka mógł sprawnie funkcjonować jako jedna całość, konieczne jest dostarczanie obu tych kwasów w odpowiednich ilościach każdego dnia.
Zobacz również: Odporność organizmu – jak ją wzmocnić?
Polecane produkty:
|
Omega 3 - czysty olej z Pachnotki zwyczajnej
Olej omega 3 to 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy, witaminę E, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Achremowicz K., Szary-Sworst K., Wielonienasycone kwasy tłuszczowe czynnikiem poprawy stanu zdrowia człowieka, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 3/2005.
- Bałasińska B., Jank M., Kulasek G. Właściwości i rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w utrzymaniu zdrowia ludzi i zwierząt, Życie Weterynaryjne, 9/2010.
- Materac E., Marczyński Z., Bodek K., Rola kwasów tłuszczowych Omega-3 i Omega-6 w organizmie człowieka, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2/2013.
- Bojarowicz H., Woźniak W., Wielonienasycone kwasy tłuszczowe oraz ich wpływ na skórę, Problemy Higieny i Epidemiologii, 4/2008.
