Brak pigmentu w skórze może być zarówno zjawiskiem fizjologicznym, jak i patologicznym, gdy dochodzi do niego w przebiegu różnych chorób. Jeśli obejmuje większe partie ciała, uznaje się go za spory defekt kosmetyczny. Jeśli przy braku pigmentu obserwuje się jakiekolwiek niepokojące dolegliwości (zarówno skórne, jak i ogólnoustrojowe) należy skonsultować się z lekarzem.
Pigment w skórze
Melaniny to grupa naturalnych barwników odpowiadających za najbardziej widoczne cechy fenotypowe, czyli:
- barwę skóry;
- barwę tęczówki oka;
- barwę włosów bądź piór i sierści u zwierząt.
Ilość melanocytów nie zmienia się w trakcie życia człowieka i nie ma bezpośredniego przełożenia na kolor skóry. Uwzględniając pigmentację skóry, można wyróżnić 3 główne rasy:
- rasę celtycką;
- rasę kaukaską;
- rasę negroidalną.
Rasa celtycka charakteryzuje się najjaśniejszą skórą, a więc najmniejszą zawartością pigmentu, negroidalna natomiast wyróżnia się największą zawartością pigmentu.
Główną funkcją melaniny jest ochrona komórek przed szkodliwym działaniem promieniowania UV oraz eliminacja wolnych rodników, przede wszystkim reaktywnych form tlenu. Właśnie dlatego najwięcej barwnika ma rasa negroidalna, najbardziej narażona na kontakt ze słońcem w związku z zamieszkiwaniem terenów mocno nasłonecznionych, np. Afryki. Ochronna rola melaniny wiąże się z jej zdolnościami do rozpraszania i absorpcji promieniowania UV oraz zamieniania pochłoniętej energii na mniej toksyczną – termiczną, a więc ciepło.
Zobacz również: Mechanizm pigmentacji skóry.
Melanina – co to jest?
Warto też wiedzieć, czym dokładnie jest melanina. Melaniny to związki wielkocząsteczkowe o nieregularnej i trójwymiarowej strukturze amorficznej, obdarzone ładunkiem ujemnym. Pod względem strukturalnym składają się z monomerów związków fenolowych (przy czym najczęstszym substratem jest aminokwas tyrozyna) oraz indolowych, łączących się ze sobą w sposób losowy, tworząc strukturę polimeru. Wszystkie melaniny zawierają w swojej strukturze pierścienie aromatyczne, połączone wiązaniami kowalencyjnymi typu węgiel-węgiel, które natomiast łączą się z białkami, węglowodanami i lipidami oraz innymi produktami pośrednimi melanogenezy.
Brak pigmentu w skórze – przyczyny
Brak pigmentu w skórze wiąże się z miejscowym niedoborem melaniny, opisanego wyżej barwnika. Może do tego doprowadzić wiele różnych sytuacji, najczęściej związanych z brakiem melanocytów bądź zaburzeniami melanogenezy. Najczęściej diagnozowaną przyczyną braku pigmentu w skórze jest bielactwo.
Bielactwo jest nabytym zaburzeniem pigmentacji skóry, wynikającym z obumierania melanocytów i wyróżniającym się występowaniem dobrze odgraniczonych plam odbarwieniowych. Ta przewlekła i idiopatyczna dermatoza dotyka nawet do 2% populacji na całym świecie. Występuje z jednakową częstością u kobiet i u mężczyzn. Nie ma natomiast sposobów na całkowite wyleczenie choroby.
Inną częstą przyczyną braku pigmentu w skórze jest albinizm – schorzenie dziedziczone autosomalnie dominująco, wywołane całkowitą lub częściową utratą pigmentu w skórze, włosach i oczach. Wskutek tego skóra staje się niemal biała, włosy są białe lub siwe, zaś tęczówki oczu skrajnie błękitne.
Na koniec warto wymienić pozostałe możliwe przyczyny hipopigmentacji, do których zaliczamy zwłaszcza:
- oparzenia;
- przebyte stany zapalne skóry;
- urazy skóry;
- łuszczyca;
- autoimmunologiczne choroby tarczycy.
W obrębie cellulitu, rozstępów i blizn również nie ma barwnika, w związku z czym zmiany te są jaśniejsze od pozostałej, otaczającej je skóry i nie wykazują tendencji do opalania się.
Brak pigmentu w skórze – leczenie
Nie ma sposobu na całkowite zlikwidowanie przebarwień związanych z brakiem pigmentu w skórze, zwłaszcza jeśli dotyczą one większej partii ciała lub mają charakter wrodzony. Można jednak zmniejszać ich widoczność, np. za pomocą zabiegów z zakresu laseroterapii czy mezoterapii. Dobrze sprawdzić się mogą peelingi mechaniczne i peelingi chemiczne o odpowiednio dobranym składzie. Zmiany hipopigmentacyjne leczy się pod okiem dermatologa i kosmetologa, nigdy samodzielnie. Istnieją bowiem przebarwienia, które są przeciwwskazaniami do niektórych metod kosmetycznych.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Engler-Jastrzębska M., Kamm A., Molekularne podstawy pigmentacji skóry. Etiologia i profilaktyka hiperpigmentacji, Kosmetologia Estetyczna, 3/2019.
- Kilian-Pięta E., Hoppe M., Wpływ melanogenezy na powstawanie przebarwień, Kosmetologia Estetyczna, 4/2019.
- Łopusiewicz Ł., Lisiecki S., „Czarne złoto” – melaniny w życiu człowieka, Problemy Nauk Biologicznych, 4/2016.
- Rok J., Otręba M., Buszman E., Wrześniok D., Melanina – z melanocytu do keratynocytu, czyli jak przebiega transport melaniny w skórze, Annales Academiae Medicae Silesiensis, 2012, 66, 1, 60-66.
