Przekwitanie (inaczej: klimakterium) to przejściowy czas między okresem reprodukcyjnym kobiety, a starością, kiedy następuje zatrzymanie funkcji jajnika, a także zachodzą zmiany w wytwarzaniu estrogenów.
Moment, kiedy następuje menopauza
Czas, kiedy pojawia się menopauza u kobiet to bardzo często wiek około 50 lat. Jednak na fakt, w jakim wieku pojawia się menopauza wpływają m.in.:
- czynniki socjoekonomiczne;
- wysokość nad poziomem morza, gdzie mieszka kobieta;
- palenie papierosów;
- utrata jajnika w młodym wieku;
- czynniki genetyczne;
- doustna antykoncepcja hormonalna;
- spożywanie alkoholu.
Zmiany hormonalne w okresie przekwitania
W czasie przekwitania dochodzi do obniżenia się poziomu estrogenów, progesteronu, inhibin, androgenów jajnikowych i nadnerczowych, hormonu wzrostu oraz insulinopodobnych czynników wzrostu. Z kolei stężenie estradiolu w surowicy osiąga poziom poniżej 30pg/ml. W tym samym czasie dochodzi do wzrostu stężenia gonadotropin.
W okresie postmenopauzalnym stężenie FSH i LH przewyższa 5-10 krotnie stężenie, które obserwuje się w tzw. okresie reprodukcyjnym. Głównym estrogenem po menopauzie jest estron, którego stężenie wynosi 20-60 pg/ml. Jego wzrost powyżej 70-75 pg/ml może być przyczyną występowania krwawień z macicy.
Zespół klimakteryczny
Zespół klimakteryczny to zespół objawów, które występują podczas przekwitania. Zaliczają się do nich m.in.:
- objawy naczynioruchowe (uderzenia gorąca, nocne pocenie);
- objawy somatyczne (zawroty głowy i bóle głowy, parastezje);
- objawy psychiczne (nadpobudliwość, obniżenie nastroju).
Warto podkreślić, że uderzenia gorąca występują u znacznej części kobiet już około 6-12 miesięcy przed menopauzą, z kolei zanikają po 2-3 latach po menopauzie. Czynniki, które sprzyjają ich występowaniu to:
- wysoka temperatura oraz wysoka wilgotność powietrza;
- gorące posiłki;
- używki (kawa, alkohol);
- stres;
- przebywanie w ciasnych pomieszczeniach.
Za pojawianie się tych objawów odpowiedzialne są zmiany w stężeniach neuroprzekaźników tj. adrenalina, dopamina, serotonina, opioidy i prostaglandyny. Zjawisko jakim są uderzenia gorąca przyczynia się do obumierania dendrytów komórek nerwowych.
Zobacz również: Jak łagodzić objawy menopauzy?
Przekwitanie a miesiączka
W czasie przekwitania występują tzw. przetrwałe krwawienia czynnościowe, które wynikają z przetrwania pęcherzyka jajnikowego. Ponadto występują zarówno częste, jak i obfite, skąpe oraz rzadkie miesiączki. Dodatkowo stopniowo zmniejsza się szansa na zajście w ciążę u kobiet powyżej 40 roku życia.
Depresja a przekwitanie
Objawy depresji można rozpoznać u 50% kobiet będących w czasie przekwitania. Cechą charakterystyczną objawów depresyjnych jest duże natężenie lęku, podniecenie ruchowe, tendencje samobójcze. Za przyczynę tego rodzaju objawów uważa się niedobór estrogenów, a także spowodowane tym zmniejszenie stężenia oraz aktywności neurotransmiterów warunkujących nastrój.
Przekwitanie – leczenie
Leczenie klimakterium opiera się przede wszystkim na podawaniu leków zawierających estrogeny oraz ich pochodne w formie tabletek doustnych, plastrów, kremów czy globulek dopochwowych. Bardzo ważne w tego rodzaju terapii jest zrównoważenie proporcji gestagenów – pochodnych progesteronu, które działają przeciwnie do estrogenów. Chronią bowiem przed niekorzystnym działaniem leków na endometrium macicy przez zmniejszenie ryzyka rozrostu błony śluzowej, a w dalszym czasie przed rozwojem nowotworu.
Zobacz również: Rak szyjki macicy.
Przed zaleceniem hormonalnej terapii zastępczej ginekolog powinien przeprowadzić mammografię oraz USG, aby wykluczyć zmiany patologiczne w piersiach oraz macicy.
Polecane produkty:
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Banaszewska B., Basta A., Borowski D., Bręborowicz G., Położnictwo i Ginekologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.