Nadmierne picie kawy to zjawisko dość powszechnie obserwowane w dzisiejszych czasach, w szczególności w krajach rozwijających się i wysoko rozwiniętych. Kawa jest napojem pobudzającym, dodającym energii, bardzo smacznym, a w niektórych krajach wręcz będącym trunkiem tradycyjnym. Sięgamy po nią niekiedy kilkukrotnie w ciągu dnia. Pita w umiarkowanych, odpowiednich ilościach ma korzystny wpływ na organizm, jednak w nadmiarze może nieść za sobą pewne konsekwencje zdrowotne.
Właściwości kawy
Już w XX wieku wykazano, że w kawie oprócz kofeiny występują także inne substancje chemiczne. Do dnia dzisiejszego wykryto ponad 700 takich związków, wśród których najistotniejszymi są węglowodany, tłuszcze, woda, proteiny, kwasy roślinne, alkaloidy, takie jak kofeina, minerały oraz substancje aromatyczne. W zależności od tego, czy są to ziarna surowe, palone, czy w gotowym naparze, zawartość substancji jest różna. Kofeina jest najważniejszą substancją czynną odpowiedzialną za działanie kawy. Podobnie jak nikotyna i wiele leków, w środowisku naturalnym jest trucizną produkowaną przez rośliny w celu ochrony przed szkodnikami. Jest ona bardzo szybko i niemalże całkowicie wchłaniana z przewodu pokarmowego do układu krążenia, gdzie po godzinie osiąga maksymalne stężenie. Utrzymuje się ono jeszcze przez około 4 godziny.
Udowodniono, że umiarkowane spożycie kofeiny (do 400 mg dziennie) przez dorosłe, zdrowe osoby nie wpływa na pogorszenie stanu zdrowia, w tym nie powoduje wzrostu ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, jak również nie zmniejsza gęstości mineralnej kości osób, które spożywają odpowiednią ilość wapnia. Substancje zawarte w kawie charakteryzują się wywoływaniem złożonych efektów biologicznych, np. takich jak: działanie przeciwnowotworowe związane z aktywnością antyoksydacyjną i wychwytem wolnych rodników tlenowych, hamowanie powstawania blaszki miażdżycowej w następstwie obniżania oksydacyjnej modyfikacji cholesterolu LDL, działanie przeciwzapalne, działanie przeciwbakteryjne, opóźnienie rozkładu witaminy C w organizmie, zdolność wiązania metali ciężkich z diety, ograniczenie wchłaniania żelaza i przyswajalności białek.
Zobacz również: Kofeina w kosmetologii.
Ile kawy dziennie można wypić?
Umiarkowane spożycie kofeiny wynosi około 200 mg na dobę, co odpowiada liczbie 3–4 kaw espresso lub 3 filiżanek kawy rozpuszczalnej. Inne źródła podają, że bezpieczna dawka kofeiny, niepowodująca negatywnych konsekwencji zdrowotnych wynosi do 400 mg na dobę (co wynosi po przeliczeniu około 5,7 mg na 1 kg masy ciała). Z kolei doniesienia Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności wskazują, że jednorazowa dawka kofeiny w ilości 200 mg jest bezpieczna dla zdrowej populacji osób dorosłych, jak również dzienne spożycie kofeiny do 400 mg nie predysponuje do wystąpienia działań niepożądanych (poza kobietami w ciąży, dla których dawka bezpieczna nie powinna przekraczać 200 mg kofeiny dziennie ze względu na ryzyko wpływu na płód).
Długotrwałe spożywanie większych dawek kofeiny (zwłaszcza w zakresie 400–800 mg dziennie) może prowadzić do wystąpienia uzależnienia, jak również do rozwoju konsekwencji zdrowotnych, początkowo w postaci nerwowości, rozdrażnienia, bezsenności czy tachykardii. Szacuje się, że śmiertelna dawka kofeiny wynosi około 5–10 g lub 150–200 mg/kg masy ciała.
Nadmierne picie kawy – skutki uboczne
Nadmierne, długotrwałe spożycie kofeiny (powyżej 500–600 mg dziennie) może prowadzić do uzależnienia i powodować szereg niekorzystnych objawów, takich jak:
- nadmierna pobudliwość;
- uczucie niepokoju;
- arytmia;
- bezsenność;
- bóle głowy;
- problemy żołądkowe.
Kofeina może działać niekorzystnie na stan zdrowia osób z chorobami psychicznymi, poprzez nasilenie objawów choroby i hamowanie działania leków. Częste picie nadmiernych ilości kawy predysponuje do rozwoju nadciśnienia tętniczego, jednej z najczęstszych chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Może też dojść do podwyższenia poziomu cholesterolu LDL oraz do zaburzeń koncentracji. Istnieją badania udowadniające, że osoby nadmiernie pijące kawę są bardziej skłonne do epizodów depresyjnych, lękowych i silniej odczuwają wszelki stres. Picie kawy przed snem, nawet w mniejszych ilościach, pobudza i prowadzi do bezsenności.
Nadmierne picie kawy może zmniejszać gęstość mineralna kości, co z kolei prowadzi do rozwoju osteopenii, a później – osteoporozy. Pogarsza się kondycja skóry, ponieważ odwodnienie prowadzi do spadku jej nawilżenia, elastyczności, a więc i do pojawiania się wczesnych zmarszczek mimicznych. Kofeina może nasilać objawy migreny oraz zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS).
Zobacz również: Leczenie osteoporozy.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Stecko J., Szymańska N., Zajączkowska K., Fułek M., Kawa – zagrożenie czy część zdrowego trybu życia?, 2021.
- Pelczyńska M., Bogdański P., Prozdrowotne właściwości kawy, Varia Medica 2019 tom 3, nr 4, strony 311–317.
- Żukiewicz-Sobczak W., Krasowska E., Sobczak P., Horoch A., Wojtyła A., Piątek J., Wpływ spożycia kawy na organizm człowieka, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2012, Tom 18, Nr 1, 71-76.
