Lęk, zgodnie z definicją, jest nieprzyjemnym stanem emocjonalnym wiążącym się z przewidywaniem nadchodzącego zagrożenia. Można go porównać do obawy o własne bezpieczeństwo lub bezpieczeństwo bliskich osób. Jest uczuciem subiektywnym, jednak często na tyle silnym, że wywołuje przy tym objawy somatyczne.
Lęk a strach
W pierwszej kolejności warto omówić oba uczucia, ponieważ choć stosowane są zamiennie opisują dwie zupełnie różne emocje. Czynnikiem je łączącym jest zagrożenie odczuwane przez człowieka, co ma bezpośredni związek z przyszłością, czyli z czymś, co ma dopiero nastąpić, a czego się boimy.
Strach jest jednak efektem odczuwania realnego zagrożenia, w pełni uzasadnionego. Przykładowo:
- widząc groźnego, dużego psa biegającego luzem odczuwamy strach przez zaatakowaniem;
- słysząc w nocy kroki we własnym domu czujemy strach przed włamaniem i napaścią;
- zdając sobie sprawę z niesprawności hamulców w samochodzie podczas jazdy odczuwamy strach przed wypadkiem samochodowym;
- podczas operacji bliskiej osoby odczuwamy strach przed niepowodzeniem i komplikacjami.
Jest to więc typowa reakcja na sytuację stresową i czynnik zagrożenia, który może nas zmobilizować np. do ucieczki lub do innego działania. Z kolei lęk jest odczuwaniem niebezpieczeństwa wskutek wyolbrzymionych czynników psychologicznych i emocjonalnych. Warunkuje bezradność i bezsilność własnych postaw. Może oznaczać odczuwanie wewnętrznego napięcia psychicznego i fizycznego wskutek wymyślonych, w rzeczywistości nieistniejących źródeł lęków. Przykładowo:
- podczas oglądania horroru odczuwamy lęk przed duchami, które naszym zdaniem mogą znajdować się w naszym domu;
- cierpiąc na schizofrenię odczuwamy lęk przed otruciem przez bliskie osoby, które jedynie starają się nam pomóc i zgodnie z zaleceniami lekarza podają nam leki przeciwpsychotyczne lub uspokajające;
- każdego dnia odczuwamy lęk przed śmiercią, co wymusza na nas niesamowitą, bardzo wysoką ostrożność podczas wszystkich wykonywanych czynności.
Strach jest więc reakcją naturalną, podczas gdy lęk często pojawia się w przebiegu zaburzeń psychicznych. Typowym przykładem lęku są różnego rodzaju fobie (np. arachnofobia – lęk przed pająkami lub pediofobia – lęk przed lalkami). Obie emocje powodują aktywność współczulnego układu nerwowego.
Lęk – przyczyny
Lęk może pojawiać się w przebiegu następujących problemów zdrowotnych:
- depresja;
- schizofrenia;
- osobowość borderline;
- osobowość narcystyczna;
- mitomania;
- choroba afektywna dwubiegunowa;
- nerwica;
- nałogi i odbywanie kuracji odwykowej;
- alkoholizm;
- zażywanie substancji psychoaktywnych;
- fobie społeczne.
Stany lękowe mogą pojawić się również u zdrowych dorosłych osób. Wówczas mogą być wywołane obawą przed zmianami, utratą kogoś bliskiego, poczuciem niestabilności sytuacji materialnej i zawodowej.
Zobacz również: Zaburzenia lękowe.
Lęk – leczenie
Jako że lęk często pojawia się w przebiegu rozmaitych, mniej lub bardziej poważnych zaburzeń psychicznych, czy emocjonalnych, zawsze warto udać się na terapię do psychoterapeuty. W ten sposób efektywnie, skutecznie i bezpiecznie dla własnego zdrowia pozbędziemy się lęku czy fobii. Domowe sposoby mogą stanowić jedynie uzupełnienie terapii podstawowej. Warto sięgać po wszelkie metody uspokajające i wyciszające, takie jak akupunktura, akupresura, korzystanie z maty do akupresury we własnym domu, joga, medytacja czy dłuższe spacery. Warto również znaleźć hobby, które nas relaksuje, np. czytanie książek, układanie puzzli czy jazda konna.
W leczeniu lęku bardzo ważna jest codzienna dieta, która wesprze ośrodkowy układ nerwowy. Powinna być bogata w witaminy z grupy B, kwasy tłuszczowe Omega 3, witaminę D oraz składniki mineralne. Wysokie nawodnienie organizmu (przynajmniej 1,5 l płynów dziennie) także ma kluczowe znaczenie. Warto zdecydować się na dodatkową suplementację Omega 3, Chlorelli i koenzymu Q10.
Podsumowanie
Lęk powstaje w wyobraźni, sumieniu, jako reakcja na własne odczucia wewnętrzne. Nie ma uzasadnienia zewnętrznego. Powoduje uczucie niepewności, bezradności, bezsilności. Ma
charakter lęku subiektywnego na nieokreślone niebezpieczeństwo.
Polecane produkty:
Omega 3 - czysty olej z Pachnotki zwyczajnej
Olej omega 3 to 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy, witaminę E, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Oleś K., Wprowadzenie do psychologii osobowości, Wydawnictwo SCHOLAR, Warszawa 2012.
- Małachow G., Charakter człowieka i jego wpływ na zdrowie, Wydawnictwo Aba, Warszawa 2004.
- Nitka-Siemińska A., Zaburzenia lękowe – charakterystyka i zasady leczenia, Forum Medycyny Rodzinnej, 1/2014.
- Grzesiuk L., Psychoterapia – teoria, Wydawnictwo Eneteia, Warszawa 2005.