Naturalny filtr UV

Naturalny filtr UV to substancja lub związek pochodzenia naturalnego, posiadająca właściwości fotoprotekcyjne, czyli zabezpieczające ciało przed nadmiernym, szkodliwym promieniowaniem słonecznym. Tego typu składniki są częste w kosmetykach ochronnych. Bywają łączone z substancjami syntetycznymi. Jakie są najpopularniejsze naturalne filtry UV?

Melanina

Melanina to ogólna nazwa dla grupy związków wielkocząsteczkowych występujących w wielu organizmach żywych, w tym również w ciele człowieka. Wyróżniamy trzy podstawowe typy melaniny:

• eumelanina;
• feomelanina;
• neuromelanina.

Pełni funkcję filtru chroniącego częściowo przed promieniowaniem UVA i promieniowaniem UVB, a jednocześnie wykazuje właściwości antyoksydacyjne, chroniąc komórki przed reaktywnymi formami tlenu. W organizmie człowieka melanina jest produkowana z fenyloalaniny, która ulega przekształcaniu pod wpływem tyrozynazy do tyrozyny w melanocytach zlokalizowanych w warstwie podstawnej naskórka. Promieniowanie słoneczne docierające do skóry aktywuje proces melanogenezy, w związku z czym stymuluje powstanie opalenizny.

Kwas ferulowy

Jest fenolokwasem występującym powszechnie w roślinach, zwłaszcza w ziarnach zbóż. Stanowi metabolit wtórny, którego prekursorem jest fenyloalanina i tyrozyna. Wykazuje właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne, działa przeciwnowotworowo, hepatoprotekcyjnie, neuroprotekcyjnie. Obniża ciśnienie tętnicze krwi oraz chroni przed apoptozą. Ciekawostką jest, że kwas ferulowy stanowi popularny składnik kremów z filtrem przeciwsłonecznych w Japonii, gdzie wykorzystuje się go nawet w stężeniu 10%, jednak mimo tego nie znajduje się na liście filtrów UV dopuszczonych w Europie oraz USA.

Zobacz również: Rodzaje filtrów UV.

Karotenoidy

Karotenoidy to liczna grupa związków, licząca obecnie blisko 600 o działaniu prozdrowotnym dla organizmu człowieka. W jej skład wchodzą m.in.:

• alfa-karoten;
• beta-karoten;
• likopen;
• luteina;
• kantaksantyna;
• zeaksantyna.

Niejednokrotnie potwierdzono, że chronią one błony lipidowe, także w przypadku peroksydacji lipidów wywoływanej przez promieniowanie UVB. Suplementacja beta-karotenem powoduje wzrost zawartości karotenoidów w skórze, czego efektem jest wzrost minimalnej dawki wywołującej rumień.

Ostryż długi

Ostryż długi jest źródłem powszechnie znanej przyprawy zawierającej kurkuminę. Wykazuje właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne oraz przeciwnowotworowe. W odniesieniu do ochrony skóry przed promieniowaniem słonecznym ma szczególne działanie w aspekcie zmniejszania ryzyka rozwoju czerniaka skóry, które wzrasta przy ekspozycji skóry na słońce. Przeprowadzono badania, w których przebiegu udowodniono, że miejscowe zastosowanie niskich dawek kurkuminy hamowało u hodowanych keratynocytów aktywację jądrowego czynnika transkrypcyjnego, wywołaną promieniowaniem UVB.

Propolis

Propolis to mieszanina roślinnych substancji żywiczych, wosku pszczelego, niewielkiej ilości wydzieliny gruczołowej pszczół oraz domieszek mechanicznych, takich jak pyłek kwiatowy i pierzga. W związku z ogromną zawartością m.in. polifenoli wykazuje zdolność do absorbowania promieniowania UV zarówno w zakresie UVA jak i UVB. Właśnie z tego względu potencjalne zastosowanie propolisu w fotoprotekcji jest współcześnie przedmiotem licznych badań naukowych.

Ostropest plamisty

Ostropest plamisty to gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych, wyróżniający się wysoką zawartością flawonoidów. Spośród nich największe znaczenie w fotoprotekcji i wspieraniu zdrowia ma sylibina. Działa antyoksydacyjnie oraz hamuje kancerogenezę i immunosupresję indukowaną promieniowaniem UV. Sylibina podawana zarówno na skórę, jak i będąca składnikiem diety, wykazuje działanie ochronne przed oparzeniem słonecznym.

Pozostałe naturalne filtry UV

Istnieje niezwykle wiele produktów pochodzenia naturalnego, które mają potwierdzone lub potencjalne działanie fotoochronne. Należą do nich również:

• zielona herbata;
• rozmaryn lekarski;
• koniczyna łąkowa;
• apigenina;
• aloes zwyczajny;
• niektóre oleje roślinne.

W kontekście olejów roślinnych najwyższą wartość współczynnika SPF wykazują: olej kokosowy, oliwa z oliwek, olejek miętowy oraz olejek lawendowy, choć innymi są także olejek rycynowy czy olejek z trawy cytrynowej.

	Kolagen naturalny - skóra i stawy Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej...
	Kwas hialuronowy tabletki Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Kryczyk A., Piotrowska J., Opoka W., Muszyńska B., Surowce i substancje pochodzenia naturalnego stosowane w fotoprotekcji, Polish Journal of Cosmetology 2018, 21(1): 25-32.
2. Durok A., Klasik-Ciszewska S., Rogalska M., Substancje czynne pochodzenia naturalnego o działaniu fotoprotekcyjnym, Aesthetic Cosmetology and Medicine 2 / 2023 / vol. 12.
3. Bojarowicz H., Bartnikowska N., Kosmetyki ochrony przeciwsłonecznej. Część I. Filtry UV oraz ich właściwości, Probl Hig Epidemiol 2014, 95(3): 596-601.