Chlor (symbol: Cl, łac. chlorum) to jeden z podstawowych pierwiastków w świecie przyrody. Stanowi gaz cięższy od powietrza, o charakterystycznym zapachu. Znaleźć go można przede wszystkim w zbiornikach wodnych, zaś w organizmie człowieka znajduje się głównie w płynach ustrojowych, zwłaszcza w osoczu krwi. Pierwiastek jest pozyskiwany na skalę masową i wykorzystywany w przemyśle, np. do chlorowania wody.
Chlor – charakterystyka
Chlor jest pierwiastkiem chemicznym z grupy fluorowców. Stanowi toksyczny, żółto-zielony gaz, niemal 2-krotnie cięższy od powietrza. Charakteryzuje się silnym, duszącym, ostrym zapachem, wyczuwalnym w powietrzu już przy stężeniu 3,5 ppm. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, tworząc tzw. wodę chlorową. W warunkach laboratoryjnych chlor można otrzymać przez utlenianie kwasu solnego silnym utleniaczem, na skalę przemysłową natomiast częściej wybiera się pozyskiwanie go drogą elektrolizy wodnego roztworu chlorku sodu, przy okazji otrzymując również wodór i wodorotlenek sodu.
Chlor to niebezpieczna substancja, która przede wszystkim jest trująca, posiada właściwości silnie utleniające, stanowi zagrożenie dla środowiska naturalnego, a także może spowodować lub intensyfikować pożar. W organizmie człowieka znajdują się jego śladowe ilości i są one niezbędne do życia. Jednak w większych dawkach ma działanie destrukcyjne.
Chlor ma wszechstronne zastosowanie, przede wszystkim jako środek dezynfekcyjny, czynnik utleniający lub chlorujący używany do produkcji chlorowanych związków organicznych. Stosuje się go m.in. do wybielania w procesach produkcji tkanin, papieru i drewna, do oczyszczania wody i ścieków, a także jako środek zapobiegający kurczeniu się włókien wełnianych.
Szkodliwe działanie chloru
Chlor działa drażniąco na układ oddechowy i błony śluzowe, co może prowadzić do obrzęku płuc, a w dużych stężeniach nawet do śmierci. Śmiertelne stężenie chloru w powietrzu wynosi ponad 800 ppm. Krótkotrwałe narażenie inhalacyjne na ten pierwiastek o dużym stężeniu powoduje podrażnienie błon śluzowych nosa, oczu, gardła oraz kaszel, początkowo suchy, a potem krwioplucie. Może wystąpić chrypka, bezgłos, trudności w mówieniu, a także nudności i wymioty. W konsekwencji podrażnienia układu oddechowego pojawia się ból i ucisk w klatce piersiowej oraz duszności.
Chlor w organizmie człowieka
W organizmie człowieka chlor występuje w płynach ustrojowych, utrzymując ich równowagę wodno-elektrolitową. Choć jest to ilość niewielka, utrata jej skutkuje poważnymi problemami, takimi jak:
- osłabienie mięśni;
- bóle głowy i zawroty głowy;
- skurcze mięśni;
- drgawki i drżenia mięśniowe;
- zaburzenia pamięci i koncentracji;
- zasadowica metaboliczna.
Do utraty chloru może dojść wskutek uporczywych wymiotów i biegunek, a także podczas nadmiernej potliwości ciała (patologicznej, wskutek gorączki lub podczas uprawiania sportów) przy braku uzupełniania elektrolitów. Odpowiada za zachowanie właściwego stosunku kationów do anionów w płynach ustrojowych, co warunkuje odczyn pH krwi i prawidłowy przebieg wszystkich życiowych procesów. Dodatkowo aktywuje niektóre enzymy trawienne i wspiera wchłanianie witaminy B12.
Chlor – źródła pokarmowe
Chlor nie jest pierwiastkiem wymagającym suplementacji czy specjalnego wdrażania go do diety. Spożywa się go przeważnie przy okazji. Znajduje się w soli kuchennej oraz w produktach zawierających sól, np. wędlinach czy serach. Śladowe ilości znaleźć można w wodzie. Są to ilości zupełnie wystarczające do utrzymania równowagi wodno-elektrolitowej.
Wpływ chloru na skórę
Kontakt z chlorem mają m.in. osoby często uczęszczające na baseny i pływalnie publiczne. Chlor jest najczęściej wykorzystywanym środkiem do uzdatniania wody i jej dezynfekcji, który, choć w dawkach stosowanych na basenach nie jest szkodliwy dla zdrowia, to jednak może działać wysuszająco na skórę. Długotrwałe i częste przebywanie w chlorowanej wodzie prowadzi do niszczenia naturalnej warstwy ochronnej skóry oraz działa drażniąco na błony śluzowe. Rezultatem jest nadmiernie przesuszona skóra, zaczerwienia i świąd, odczuwalne zwłaszcza przy chorobach skórnych, w tym egzemie, AZS, łuszczycy.
Polecane produkty:
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Sitarek K., Chlor. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego, Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy, 1/2008.
- The facts about chlorine, 2004.
- Schweda E., Chemia nieorganiczna, Wydawnictwo MedPharm, Warszawa 2014.
- Wyczarska-Kokot J., Analiza stężeń chloramin w wodzie basenowej, Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Politechnika Śląska.
