Duszności to objaw licznych chorób określany jako subiektywne odczucie trudności w oddychaniu. Pacjenci określają je w różny sposób – od skróconego oddechu, do braku tchu i problemów w nabieraniu powietrza. Najczęściej duszności wiążą się z chorobami układu oddechowego lub układu sercowo-naczyniowego.
Duszności – przyczyny
Powstawanie duszności posiada znany medykom mechanizm. Przyczyniają się do tego zaburzenia w:
- układzie aferentnym – odnosi się do dośrodkowych bodźców czuciowych pochodzących z wielu receptorów zlokalizowanych w różnych częściach organizmu (np. mechanoreceptory, chemoreceptory, metaboreceptory – nadmierne pobudzenie każdego z nich może utrudniać oddychanie);
- układzie eferentnym – stanowi odśrodkowy napęd motoryczny. Wszelkie zaburzenia pompy wentylacyjnej wiążą się ze zwiększonym wysiłkiem oddechowym;
- centralnych ośrodkach oddechowych odpowiedzialnych za integrację bodźców aferentnych i eferentnych.
Wymieniając choroby i dolegliwości zdrowotne, najczęściej diagnozowanymi przyczynami duszności są:
- zapalenie płuc;
- przewlekła obturacyjna choroba płuc;
- rozstrzenie oskrzeli;
- odma opłucnowa;
- zatorowość płucna;
- zawał serca;
- niewydolność krążenia;
- astma oskrzelowa;
- choroba wieńcowa;
- niedokrwistość;
- porażenie przepony;
- choroba śródmiąższowa płuc.
Duszności mogą jednak pojawiać się w momencie silnego stresu lub na tle zaburzeń lękowych. To jeden z podstawowych objawów towarzyszących napadom paniki, nerwicy i przy silnym przeżyciu emocjonalnym. Wówczas pacjenci wskazują dodatkowo na kłucie w okolicach serca, kołatanie serca, ucisk klatki piersiowej oraz drżenie rąk i nadmierną potliwość ciała. Duszności dotyczą często kobiet w ciąży w II i III trymestrze, gdy rosnący płód zaczyna uciskać na przeponę.
Duszności – objawy
Problem określa się jako uczucie trudności w oddychaniu. Może to być dyskomfort podczas próby głębokich wdechów, znaczne spłycenie oddechu czy brak tchu. Pacjent czuje, że pobór tlenu jest zbyt mały do zapotrzebowania, jest to jednak odczucie subiektywne, którego nie da się zmierzyć. Dusznościom mogą towarzyszyć następujące objawy, w zależności od przyczyny dolegliwości:
- przyspieszenie oddechu;
- szmer krtaniowy, czyli tzw. stridor;
- świst podczas oddychania;
- zaangażowanie do pracy dodatkowych mięśni oddechowych, nawet podczas spoczynku;
- kaszel;
- ucisk w klatce piersiowej;
- mroczki przed oczami;
- zawroty głowy;
- omdlenia.
Jeśli podczas duszności pojawią się objawy takie jak gorączka, krwioplucie, odkrztuszanie ropnej wydzieliny bądź silny ból za mostkiem, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Duszności i silny ból za mostkiem, zwłaszcza o charakterze promieniującym, mogą wskazywać na zawał. Wówczas należy zadzwonić po pogotowie ratunkowe.
Diagnostyka duszności
Podczas duszności w pierwszej kolejności wykonuje się echokardiogram oraz RTG klatki piersiowej. Duże znaczenie diagnostyczne mają również spirometria, test 6-minutowego chodu, EKG (zwykły lub Holter) oraz angio TK tętnic płucnych. Uzupełniająco wykonuje się badanie moczu i morfologię krwi.
Duszności – leczenie
Duszności są objawem, a nie chorobą, dlatego zawsze w pierwszej kolejności należy znaleźć ich pierwotną przyczynę. Dzięki terapii przyczynowej możliwe będzie pozbycie się także duszności. Przykładowo, jeśli przyczyną są przewlekłe choroby płuc i oskrzeli, wdraża się rehabilitację oddechową i regularną aktywność fizyczną. Jednocześnie należy całkowicie zrezygnować z palenia papierosów. Z kolei w przypadku kobiet w ciąży wysoką skutecznością odznacza się fizjoterapia uroginekologiczna. Specjalista rozluźnia przeponę, pracuje manualnie na klatce piersiowej i miednicy, tym samym robiąc więcej miejsca dla płodu i niwelując wzmożone napięcia w ciele.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
|
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Straburzyńska-Migaj E., Chory z dusznością – czy to może być niewydolność serca?, Lekarz POZ, 3/2018.
- Poloński L., Hudzik B., Diagnostyka duszności spowodowanej chorobami układu krążenia, Folia Cardiologica, 8/2013.
- Kozielski J., Diagnostyka duszności w chorobach płuc, Folia Cardiologica, 8/2013.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
