Procesy starzenia są nieodłączną częścią życia każdego człowieka. Nie da się ich całkowicie zahamować, choć prowadząc zdrowy i zbilansowany tryb życia można je opóźniać, dbając o zdrowie fizyczne, psychiczne oraz urodę. Mimo tego w pewnym wieku i tak nastąpią. Z czego to wynika i jak przebiegają procesy starzenia?
Co to jest starzenie się?
Proces starzenia się organizmu jest fizjologicznym cyklem faz życia każdego człowieka. Uważa się, że długość życia poszczególnych osób jest zróżnicowana i zależy od wielu czynników, jednak przeciętne trwanie życia mężczyzn w Polsce wynosi około 74 lat, natomiast kobiet 82 lata. Proces starzenia się organizmu przebiega w sposób naturalny i fizjologiczny jednak czynniki, jakie na niego wpływają, prowadzą do szybszego procesu degradacji struktur organizmu.
Około 25.-30. roku życia człowiek wchodzi w okres powolnego starzenia się organizmu, dla którego typowe jest postępujące pogorszenie funkcji narządów i układów. Spada zdolność organizmu do radzenia sobie z urazami, infekcjami czy przeciążeniami. Zgodnie z jedną z popularnych definicji, starzeniem organizmu określa się stopniowy spadek aktywności komórek i zwolnienie reakcji biologicznych, co skutkuje przewagą procesów katabolicznych nad anabolicznymi.
Zobacz również: Sposoby i związki opóźniające proces starzenia się organizmu.
Przyczyny procesów starzenia
Na starzenie się organizmu wpływa wiele czynników, do których zalicza się przede wszystkim:
- czynniki genetyczne;
- czynniki osobnicze takie jak choroby, kalectwa, otyłość, zaburzenia neurohormonalne;
- wybory życiowe i zachowania, w tym sięganie po używki takie jak alkohol, tytoń, a także nadmierna aktywność fizyczna, nieodpowiednie żywienie, ogólna higiena trybu życia;
- charakterystyka psychologiczna danego człowieka, w tym wydarzenia życiowe i obciążenia psychiczne (zwłaszcza stres);
- status socjoekonomiczny i aktywność społeczna;
- fizyczne i społeczne środowisko, w tym opieka zdrowotna;
- kultura;
- płeć.
Można powiedzieć, że procesy starzenia wiążą się nieodłącznie ze zwolnieniem i zanikiem aktywności poszczególnych komórek organizmu, na co nie mamy wpływu. Można jedynie je spowalniać lub przyspieszać w związku z powyższymi czynnikami. Przykładem jest choćby produkcja kolagenu przez komórki skóry. Najintensywniej zjawisko zachodzi w dzieciństwie i podczas dojrzewania, w efekcie czego skóra jest jędrna i pełna blasku. W okolicach 25.-30. roku życia aktywność tych komórek maleje, następuje więc spadek produkcji kolagenu. Postępuje on o około 1% rocznie z każdym kolejnym rokiem starzenia się, aby w okolicach 60. roku życia ulec całkowitemu zahamowaniu. Podobnie dzieje się z wieloma innymi rodzajami komórek, co ostatecznie prowadzi do śmierci.
Zobacz również: Starzenie się skóry – przyczyny i objawy.
Procesy starzenia
Do najistotniejszych zmian strukturalnych typowych dla wieku podeszłego należą:
- zanik tkanek i narządów;
- zwyrodnienia polimorficzne;
- odwodnienie (wewnątrz- i pozakomórkowe);
- zwiększenie tkanki tłuszczowej.
Takich zmian jest jednak znacznie więcej. Charakterystycznym zjawiskiem towarzyszącym starzeniu się komórek jest choćby ograniczenie zdolnością naprawy i regeneracji komórkowej, które to procesy u młodych osób stymulują syntezę nowych struktur. W starszym wieku wywołują natomiast degradację morfologiczną. Procesy starzenia się występujące u każdego człowieka w pewnym wieku to m.in.:
- spadek elastyczności i jędrności skóry, czego skutkiem jest pojawienie się zmarszczek i bruzd na ciele;
- zmiany zwyrodnieniowe wywołujące w pewnym wieku bóle i sztywność stawów;
- pogorszenie ostrości widzenia;
- spadek odporności;
- zwiększenie ryzyka nadwagi, chorób sercowo-naczyniowych, chorób neurologicznych;
- pogorszenie pamięci i koncentracji;
- utrata nawodnienia krążków międzykręgowych, co prowadzi m.in. do wystąpienia przepuklin i wypuklin kręgosłupa;
- osłabienie kości i utrata gęstości ich struktury, co prowadzi do zwiększonego ryzyka złamań i osteoporozy;
- zwolnienie motoryki przewodu pokarmowego, przez co wzrasta ryzyko problemów trawiennych takich jak zaparcia, niestrawność, zgaga czy wzdęcia;
- osłabienie siły mięśniowej, także w obrębie dna miednicy, co może generować epizody nietrzymania moczu;
- zmniejszenie sprężystości płuc i spadek wydolności organizmu.
I wiele innych. Starszy organizm nie jest tak silny, wytrzymały i wydolny, jak organizm młody, co można odczuć i zauważyć także podczas testów funkcjonalnych i różnych badań diagnostycznych.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Hauzer A., Gnus J., Hauzer W., Leczenie zaburzeń barwnikowych skóry związanych z wiekiem. Przegląd metod, Kosmetologia Estetyczna, 5/2017.
- Resich-Kozieł L., Niemyska K., Rodzaje oraz przyczyny starzenia się skóry, Kosmetologia Estetyczna, 1/2020.
- Frątczak E., Proces starzenia się ludności Polski, Studia Demograficzne, 2/2002.
- Osika G., Wesołowska A., Niechirurgiczne metody opóźniające procesy starzenia się skóry, Farm Pol, 2020, 76 (2): 110-117.
- Wierzbicka J., Brukwicka I., Kopański Z., Rowiński J., Furmanik F., Wybrane aspekty procesu starzenia się człowieka, Journal of Clinical Healthcare 2/2017.
