Łuszczenie skóry to naturalny proces związany z wymianą komórek naskórka, występujący u każdego człowieka w ściśle określonych cyklach. Jest zjawiskiem wręcz pożądanym, jeśli przebiega prawidłowo. Zdarza się jednak, że proces łuszczenia się skóry odbywa się bardzo szybko (np. w przebiegu łuszczycy) lub bardzo powoli (np. przy znacznych niedoborach pokarmowych). Wówczas należy skonsultować się z lekarzem dermatologiem.
Łuszczenie skóry – na czym polega?
Najbardziej powierzchowną (zewnętrzną) częścią skóry jest naskórek, składający się z keratynocytów, ułożonych w czterech warstwach (podstawnej, kolczystej, ziarnistej oraz rogowej). Warstwa podstawna zbudowana jest z niezróżnicowanych komórek, które mają zdolność oddzielania się od błony podstawnej i migracji w kierunku powierzchownych warstw naskórka. Podczas wspomnianej migracji komórki te przechodzą różnorodne przemiany biochemiczne, aż do osiągnięcia końcowej fazy różnicowania, czyli rogowacenia skóry. Komórki naskórka położone najbardziej zewnętrznie co około 28 dni złuszczają się z powierzchni skóry, czyli po prostu odpadają lub samoistnie odchodzą, odsłaniając nowe, świeższe warstwy.
Łuszczenie skóry – znaczenie biologiczne
Naturalne, odbywające się w odpowiednim czasie łuszczenie naskórka ma spore znaczenie biologiczne. Przede wszystkim pomaga usuwać z powierzchni skóry zanieczyszczenia, patogeny chorobotwórcze i toksyny, z którymi stykamy się każdego dnia, a które mogłyby zaszkodzić skórze lub przeniknąć do wnętrza organizmu (skóra jest bowiem istotną barierą obronną ustroju). Ponadto proces łuszczenia pozwala na usuwanie starych, zniszczonych komórek naskórka, co ostatecznie przekłada się na jej estetyczny, zdrowy wygląd i prawidłową funkcję.
Usuwanie martwych komórek pozwala na lepsze wchłanianie substancji odżywczych i nawilżających, np. w systematyczne stosowanych kosmetykach pielęgnacyjnych. Także to wpływa na aspekt wizualny skóry. Właściwe złuszczanie pomaga unikać problemów takich jak nadmierne rogowacenie czy infekcje skórne.
Patologiczne łuszczenie skóry
O patologicznym łuszczeniu skóry mówimy najczęściej wówczas, gdy jest ono nadmierne i niekontrolowane. Może stanowić objaw różnych schorzeń dermatologicznych lub ogólnoustrojowych, najczęściej takich jak:
- łuszczyca – przewlekła choroba skórna o nawrotowym przebiegu, przebiegająca ze zmienionymi zapalnie obszarami skóry pokrytymi srebrną łuską (postać pospolita, 90% przypadków). Jeśli wykwity są znacznych rozmiarów i ulegają zlaniu w większe obszary, choroba przyjmuje postać tzw. łuszczycy plackowatej. Czas złuszczania skóry jest przy tej chorobie skrócony do zaledwie 4 dni;
- atopowe zapalenie skóry (AZS) – ma początek zwykle we wczesnym dzieciństwie. Przebiega z zaczerwienieniem skóry, łuszczeniem się naskórka, świądem skóry i pieczeniem skóry. AZS to choroba alergiczna skóry, związana z nadreaktywnością układu immunologicznego na alergeny i czynniki środowiskowe. Pozwala to odróżnić ją od łuszczycy, będącej chorobą autoimmunologiczną;
- zaburzenia hormonalne – choćby takie jak niedoczynność tarczycy, również mogą wpływać na nadmierne łuszczenie się naskórka;
- niedobory pokarmowe – mogą prowadzić zarówno do zbyt szybkiego, jak i zbyt późnego łuszczenia skóry. Najczęściej zjawiska te obserwuje się w przebiegu niedoborów witaminy A, witaminy C, witaminy E oraz cynku.
Dość powszechnym problemem jest cera sucha, która występuje u sporego odsetka osób dorosłych. Posiada nierówną, łuszczącą się i szorstką w dotyku powierzchnię. Przy bardzo dużej suchości zauważyć można wyraźnie poletkowanie naskórka, czyli pobruzdowanie jego powierzchni. Sucha skóra nie ma połysku i jest matowa, przez co wydaje się być zmęczona. Poza tym obserwuje się skłonność do pęknięć i pojawiania się zmarszczek znacznie wcześniej niż w innych rodzajach skóry. Mechanizm suchej skóry opiera się głównie na nadmiernym łuszczeniu naskórka, czego czynnikami ryzyka są odwodnienie skóry, brak odpowiedniej ilości składników odżywczych oraz przemęczenie. Do suchości skóry może doprowadzić ponadto niewłaściwa pielęgnacja (w tym niezmywanie makijażu przed pójściem spać oraz stosowanie agresywnych kosmetyków).
Polecane produkty:
![]() |
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
![]() |
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Czarnecka-Operacz M., Sucha skóra jako aktualny problem kliniczny, Post Dermatol Alergol 2006; XXIII, 2: 49–56.
- Wojnowska D., Chodorowska G., Juszkiewicz-Borowiec M., Sucha skóra – patogeneza, klinika i leczenie, Postępy Dermatologii i Alergologii XX; 2003/2.
- Cyran M., Łuszczyca skóry – współczesne możliwości terapii, Postępy Dermatologii i Alergologii XX; 2003/2.