Miednica to inaczej obręcz kończyny dolnej, zwana także obręczą miedniczną. Stanowi zbiór połączeń kości miednicznych, które obejmują szkielet osiowy i tworzą silny pierścień kostny łączący się z kręgosłupem. Budowa miednicy różni się w zależności od płci. Pełni ważne funkcje ruchowe i stabilizacyjne, będąc jednocześnie miejscem przyczepu wielu ważnych struktur anatomicznych.
Miednica – budowa
Na miednicę składają się następujące, parzyste kości:
- kość miedniczna – będąca największą i najszerszą kością całego organizmu człowieka. Każda kość miedniczna składa się z 3 części, które w dzieciństwie tworzą jedną całość, a dopiero po okresie pokwitania oddzielają się od siebie warstwą chrząstki;
- kość biodrowa – największy odcinek kości miednicznej, składa się z trzonu i talerza. Na jej powierzchni przyczep znajdują m.in.: mięsień zasłaniacz zewnętrzny, mięsień prosty uda, mięsień pośladkowy wielki czy mięsień pośladkowy średni. Charakterystyczną strukturą tej kości jest kolec biodrowy przedni górny oraz guzek biodrowy;
- kość kulszowa – składa się z trzonu oraz gałęzi. Na trzonie lokalizuje się kolec kulszowy, do którego przyczepiają się: mięsień bliźniaczy górny, mięsień guziczny oraz więzadło krzyżowo-kolcowe. Więzadło to zamyka otwór kulszowy większy, przez który przechodzą: mięsień gruszkowaty, nerw kulszowy, tętnice, żyły i nerwy pośladkowe, nerw skórny tylny uda, tętnica i żyły sromowe wewnętrzne, nerw sromowy. Charakterystycznym punktem kości jest guz kulszowy, będący przyczepem wielu mięśni, także dla kończyny dolnej;
- kość łonowa – składa się z trzonu, gałęzi górnej i gałęzi dolnej. Do gałęzi dolnej przyczepia się odnoga prącia lub łechtaczki, mięsień kulszowo-jamisty, mięsień smukły, mięsień przywodziciel krótki i przywodziciel wielki oraz część mięśnia zasłania zewnętrznego. Z kolei na gałęzi górnej znajduje się guzek łonowy, będący punktem orientacyjnym wyjścia przepuklin pachwinowych i udowych.
W budowie miednicy warto jednak wyszczególnić także inne istotne struktury.
Zobacz również: Mięśnie dna miednicy.
Otwór zasłonowy
Zbudowany przez kość kulszową i kość łonową, do których brzegów przyczepia się mocna błona zasłonowa. Jedynie górno-boczny kąt otworu nie jest nią przysłonięty, tworząc kanał zasłonowy. Przechodzą przez niego naczynia i nerwy.
Połączenia miednicy
Najbardziej rozpoznawalnym połączeniem miednicy jest spojenie łonowe, pokryte warstwą chrząstki szklistej. Obie części spojenia łączą się ze sobą krążkiem międzyłonowym. Spojenie łonowe wzmacniają 2 silne więzadła – więzadło łonowe górne oraz więzadło łonowe łukowate. Silnymi połączeniami miednicy są również liczne więzozrosty, szczególnie:
- więzadła krzyżowo-biodrowe brzuszne;
- więzadła krzyżowo-biodrowe grzbietowe;
- więzadła krzyżowo-biodrowe międzykostne;
- więzadła biodrowo-lędźwiowe;
- więzadło krzyżowo-guzowe.
Powierzchnie uchowate kości krzyżowej i kości biodrowej tworzą dodatkowo staw krzyżowo-biodrowy.
Miednica u mężczyzny a miednica u kobiety
Różnice w budowie miednicy w zależności od płci mają ogromne znaczenie, szczególnie podczas porodu. Kobiety cechują się anatomicznie szerszymi biodrami, co umożliwia sprawny poród naturalny. Mężczyźni posiadają biodra wąskie. Dzieje się tak, ponieważ kąt zawarty między gałęziami dolnymi kości łonowych (tzw. kąt podłonowy) jest u mężczyzn ostry, zaś spojenie łonowe jest ustawione wysoko. W przypadku kobiet spojenie łonowe ustawia się nisko, a jego brzeg dolny łukowato się zaokrągla. Różnice w budowie miednicy można zaobserwować już u 6-miesięcznego płodu.
To jednak nie wszystko. W miednicy kobiet talerze kości biodrowych są silnie rozstawione, u mężczyzn zaś skierowane raczej stromo. Wzgórek łonowy jest u kobiet płaski, zaś u mężczyzn silniej wstępuje w obręb jamy miednicy. U kobiet także kąt pochylenia miednicy jest większy, choć w dużej mierze zależy to od postawy ciała.
Miednica – funkcje
Miednica jest miejscem przyczepu kilkudziesięciu ważnych mięśni (w tym także mięśni dna miednicy, mięśni kończyn dolnych i mięśni brzucha) oraz więzadeł. Przez jej fizjologiczne otwory przechodzą nerwy i naczynia krwionośne. Miednica jest bardzo stabilnym zespołem kości, umożliwia utrzymanie wyprostowanej postawy ciała, wchodząc w skład szkieletu osiowego. Dodatkowo chroni ważne narządu wewnętrzne, zwłaszcza płciowe. W przypadku kobiet umożliwia poród.
Polecane produkty:
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Walocha J., Anatomia prawidłowa człowieka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.