Jajeczkowanie

Jajeczkowanie, zwane również owulacją, to etap każdego cyklu miesiączkowego zdrowej kobiety. Ma miejsce około 14. dnia cyklu i pozwala na zapłodnienie komórki jajowej przez plemnik. Owulacja jest konieczna do poczęcia potomstwa w sposób naturalny. Niestety, w dzisiejszych czasach coraz częściej obserwuje się zaburzenia jajeczkowania. Diagnostyką i leczeniem problemu zajmuje się ginekolog.

Jajeczkowanie co to?

Jajeczkowanie to inaczej moment uwolnienia jajeczka z pęcherzyka Graafa. Pojawia się w chwili, gdy komórka jajowa jest gotowa do zapłodnienia, co ma miejsce zazwyczaj około 14. dnia cyklu (należy jednak pamiętać, że do zapłodnienia może dojść także poza dniem owulacji). Współżycie w tym dniu wiąże się z największą szansą na zajście w ciążę. Jak wygląda to w kontekście fizjologii?

Cykl miesiączkowy każdej kobiety jest kontrolowany przez poszczególne hormony płciowe. Zbliżając się do dnia owulacji w organizmie wzrasta stężenie estrogenu, odpowiedzialnego między innymi za zagęszczanie śluzu i tworzenie korzystnych warunków dla plemników w drogach rodnych kobiety. To także dzięki nim podczas owulacji wzrasta libido. Estrogen powoduje wzrost stężenia hormonu LH (lutropina), wskutek którego następuje uwolnienie dojrzałego jajeczka z jajnika do jajowodu. Właśnie ten moment nazywa się jajeczkowaniem.

Zobacz również: Jajniki i jajowody.

Kiedy występuje owulacja?

Przyjmuje się, że owulacja przypada na 14. dzień regularnego cyklu miesiączkowego trwającego 28 dni. W praktyce rzadko kiedy cykl miesiączkowy trwa właśnie tyle. Prawidłowy przedział waha się między 23 a 35 dniami, co jest kwestią indywidualną dla każdej kobiety. Bez względu na długość trwania cyklu, owulacja w większości przypadków ma miejsce 12-16 dni przed krwawieniem miesiączkowym. Należy pamiętać, że metody domowe, takie jak pomiar temperatury ciała, nie potwierdzają w 100% owulacji.

Zaburzenia jajeczkowania – przyczyny i objawy

Może się zdarzyć, że pomimo regularnego współżycia podczas owulacji kobieta nie jest w stanie zajść w ciążę. Jedną z możliwych przyczyn tego są zaburzenia jajeczkowania. Z kolei zaburzenia jajeczkowania mogą wynikać z następujących przyczyny:

• hiperprolaktynemia;
• endometrioza;
• włókniaki, torbiele i guzy jajników;
• zespół policystycznych jajników;
• przedwczesna menopauza;
• zbyt wysokie stężenie męskich hormonów płciowych w organizmie;
• niedoczynność nadnerczy;
• zaburzenia czynności tarczycy.

Aby ocenić prawidłowy przebieg jajeczkowania należy udać się do ginekologa. Cykle bezowulacyjne można rozpoznać między innymi po braku objawów takich jak ból podbrzusza w trakcie owulacji, rozciągliwy i przejrzysty śluz podczas dni płodnych czy wzrost temperatury ciała towarzyszący jajeczkowaniu. Niepokojącym sygnałem są również nieregularne cykle. Podejrzenia kobiety powinny się nasilić, jeśli dodatkowo pojawia się niemożność zajścia w ciążę pomimo częstego, kilkumiesięcznego współżycia podczas owulacji.

Ocena jajeczkowania

Ocena jajeczkowania ma szczególnie duże znaczenie we wstępnej diagnostyce żeńskiej niepłodności. Celem jest wówczas ustalenie czy pacjenta ma cykle owulacyjne, ponieważ to właśnie zaburzenia jajeczkowania stanowią aż 30% przypadków niepłodności u kobiet. Powszechnie przyjmuje się, że regularne miesiączki (czyli cykle trwające około 28 dni lub mające regularny charakter) w znacznej większości świadczą o cyklach owulacyjnych. Przy wszelkich wątpliwościach dodatkowo wykonuje się badanie USG, mające na celu obserwację rozwoju pęcherzyka dominującego, ocenę ewentualnej obecności płynu w zatoce Douglasa oraz ocenę ciałka żółtego w jajniku. Uzupełnieniem diagnostyki jest oznaczenie stężenia progesteronu w surowicy krwi w fazie lutealnej.

Indukcja jajeczkowania

Jeśli podczas badań okaże się, że przyczyną problemów z płodnością są zaburzenia jajeczkowania, stan zdrowia kobiet można uregulować za pomocą farmakoterapii i zdrowego stylu życia. Podaje się więc farmakoterapię o działaniu stymulującym jajeczkowanie lub powodującym wzrost liczby jajeczek w pojedynczym cyklu. Przykładem takiego leku jest choćby cytrynian klomifenu, letrozol oraz gonadotropiny.

Koenzym Q10 bioalgi Koenzym Q10 bioalgi to naturalny suplement o wysokiej jakości, zawiera związki które chronią organizm przed wolnymi rodnikami. Dodatkowo koenzym Q10 uczestniczy w każdym procesie fizjologicznym komórek organizmu … Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Bręborowicz G., Ginekologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.
2. Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2019.