Pęcherzyk Graafa (inaczej: pęcherzyk jajnikowy) to ostatnie stadium rozwoju pęcherzykowego. Jest tworem zawierającym wewnątrz komórkę jajową, która po uwolnieniu może zostać zapłodniona przez plemnik. Po pęknięciu pęcherzyka Graafa tworzy się w nim ciałko żółte produkujące hormony.
Co to jest pęcherzyk Graafa?
Jajniki podejmują czynność hormonalną dopiero w okresie dojrzewania. Produkcja hormonów odbywa się cyklicznie, zgodnie z fazami cyklu menstruacyjnego trwającego średnio 28 dni. W jajniku powstają głównie 2 steroidowe hormony płciowe żeńskie – estrogen oraz progesteron. Pod torebką jajnika lokalizuje się spora liczba pęcherzyków jajnikowych pierwotnych. Zawierają one niedojrzałe komórki jajowe. Po urodzeniu ich liczba maleje, natomiast u dojrzałych kobiet około 6. dnia cyklu jeden z pęcherzyków zaczyna bardzo szybko rosnąć. Jest to tzw. pęcherzyk dojrzewający, czyli pęcherzyk Graafa.
Dojrzały pęcherzyk Graafa składa się z:
- osłonki zewnętrznej;
- osłonki wewnętrznej;
- warstwy ziarnistej.
Zawiera w sobie komórkę jajową otoczoną płynem pęcherzykowym. Na rozwój pęcherzyka Graafa i jego pękanie mają wpływ hormony płciowe, hormony przysadki mózgowej oraz hormony tarczycy. Pęcherzyk najszybciej wzrasta średnio w ciągu ostatnich 14 dni. W tym czasie stopniowo wypełnia się płynem, a budujące go komórki tekalne produkują estradiol (naturalny estrogen). Hormon ten powoduje tymczasowy wzrost grubości śluzówki, w efekcie czego jama macicy jest przygotowana na ewentualną ciążę. Rosnące stężenie estrogenów stymuluje przysadkę mózgową do zwiększonego, lecz krótkotrwałego wytwarzania hormonu luteinizującego (LH), kluczowego do pęknięcia pęcherzyka Graafa i uwolnienia dojrzałej komórki jajowej do jajowodu.
Gdy komórka jajowa opuści pęknięty pęcherzyk Graafa, w jego miejscu powstaje tzw. ciałko żółte, które wytwarza progesteron. Hormon ten przygotowuje macicę na przyjęcie zarodka, ma wpływ na implantację zarodka w endometrium macicy i jest niezbędny do utrzymania ciąży.
Pęcherzyk Graafa – znaczenie
Pęcherzyk Graafa jest kluczową strukturą w procesie zapłodnienia. Jeśli nie zostałby wytworzony, poczęcie potomstwa stałoby się niemożliwe. W trakcie owulacji dochodzi do pęknięcia w pełni dojrzałego pęcherzyka Graafa oraz do uwolnienia komórki jajowej do jamy otrzewnowej. Gotową do zapłodnienia komórkę jajową przechwytują strzępki jajowodu, po czym przemieszcza się ona jajowodem, w kierunku macicy. Podczas aktu współżycia z mężczyzną do dróg rodnych kobiety przedostają się plemniki, które w jajowodach mogą połączyć się z komórką jajową. Dochodzi do zapłodnienia, a zarodek przemieszcza się dalej do macicy, aż następuje jego zagnieżdżenie w endometrium macicy.
Jeśli natomiast dojrzały pęcherzyk Graafa pęknie, uwalniając komórkę jajową, lecz nie dojdzie do jej zapłodnienia, grube i dobrze ukrwione endometrium pod wpływem działania hormonów zaczyna się złuszczać. Ulega wydaleniu wraz z krwią menstruacyjną. Ma to miejsce raz w miesiącu i trwa średnio 3-5 dni. Podczas zapłodnienia komórki jajowej syntezują się natomiast zupełnie inne hormony. W efekcie przez cały okres trwania ciąży (fizjologicznie 9 miesięcy) oraz w połogu kobieta nie doświadcza miesiączkowania.
Polecane produkty:
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Górski J., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
- Bręborowicz G., Położnictwo i ginekologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.