Faza folikularna to ważna część cyklu miesiączkowego każdej kobiety (tuż obok owulacji oraz fazy lutealnej). Nazywana jest fazą przedowulacyjną lub fazą dojrzewania pęcherzyka Graafa. Trwa przeciętnie 14-17 dni, a jej podstawowym celem jest przygotowanie ciała kobiety (w tym endometrium macicy) do zapłodnienia.
Charakterystyka cyklu miesiączkowego
Cykl rozrodczy u kobiet podlega kontroli hormonu podwzgórza (gonadoliberyny) oraz hormonów przedniego płata przysadki (FSH, LH). Pierwsza część cyklu trwa około 14 dni. FSH stymuluje pęcherzyki jajnikowe do wzrostu i dojrzewania. Podczas pierwszych 5 do 7 dni dochodzi do menstruacji, czyli złuszczania endometrium przygotowanego w poprzednim cyklu do przyjęcia zarodka. Następuje to tylko wtedy, gdy nie dojdzie do zapłodnienia. Poziom estradiolu i progesteronu w tym czasie jest niski.
W kolejnych dniach dojrzewające pęcherzyki wydzielają estradiol, stymulujący budowanie endometrium. W połowie cyklu następuje owulacja, czyli gwałtowny wzrost stężenia LH, czemu towarzyszy uwolnienie komórki jajowej z pęcherzyka jajnikowego. Jeżeli dojdzie do zapłodnienia, pojawiają się zmiany hormonalne odpowiedzialne za podtrzymywanie ciąży. Brak zapłodnienia prowadzi do zmian charakterystycznych dla fazy lutealnej. Stężenia LH i FSH powracają do niskiego poziomu. Wysokie stężenia estradiolu i progesteronu prowadzą do pogrubienia endometrium, co wskutek dalszych zmian hormonalnych zapoczątkowuje proces złuszczania się endometrium.
Faza folikularna – charakterystyka
Faza folikularna rozpoczyna się wraz z pierwszym dniem miesiączki. W tym czasie następuje:
- regeneracja śluzówki macicy: rozrost, rozpulchnienie i ponowne ukrwienie, co jest stymulowane głównie przez wzrost poziomu estrogenów i progesteronu we krwi;
- dojrzewanie pęcherzyka jajnikowego;
- wzrost stężenia hormonu luteinizującego (LH) na kilka dni przed owulacją.
W rzeczywistości podczas fazy folikularnej w organizmie kobiety dochodzi do dojrzewania od 5 do 7 pęcherzyków Graffa w jednym lub obydwu jajnikach. Ich wzrost stymuluje hormon folikulotropowy. Pęcherzyki stają się coraz większe i zaczynają produkować hormon – estrogen, który hamuje wydzielanie się FSH. W ostatniej fazie dojrzałości pęcherzyków jeden lub dwa przyjmują funkcję dominującą. Fazę folikularną kończy owulacja, czyli uwolnienie z pęcherzyka komórki jajowej. To najlepszy czas na zapłodnienie komórki jajowej, szanse na poczęcie potomstwa są największe.
Hormon folikulotropowy w fazie folikularnej
Podczas fazy folikularnej największe znaczenie ma hormon FSH. Jego rolą jest stymulacja rozwoju pęcherzyków jajnikowych. Jest produkowany przez przedni płat przysadki mózgowej. Ciało kobiety wchodzi w fazę folikularną wraz ze wzrostem jego stężenia. Poziom hormonu folikulotropowego w fazie folikularnej powinien się mieścić w zakresie 3-12 IU/l. Jeżeli jego poziom jest wyższy, może to oznaczać zaburzenia w pracy jajników. Niższe wyniki mogą natomiast świadczyć o zaburzeniach pracy przysadki mózgowej.
Faza folikularna – jak dbać o siebie?
Podczas fazy folikularnej warto sięgać po produkty o wysokiej wartości odżywczej, zwłaszcza węglowodany złożone. Celem jest dostarczenie ustrojowi energii do budowy endometrium. Kluczową rolę w budowie błon komórkowych (w tym regeneracji endometrium) odgrywają kwasy tłuszczowe Omega 3. Wspomagają również prawidłowe funkcjonowanie hormonów płciowych oraz poprawiają ukrwienie macicy. Ich dobrym źródłem są ryby oraz oleje roślinne, można też rozważyć ich suplementację. W fazie folikularnej dieta powinna zawierać sporo źródeł witaminy E, która wpływa na regenerację endometrium. Wykazano, że przyjmowanie 600 mg witaminy E widocznie poprawia grubość endometrium u ponad 50% obserwowanych kobiet.
Podczas fazy folikularnej poziom progesteronu jest niski, dzięki czemu kobiety czują się najlepiej. Mają najwięcej energii, wytrzymałości i motywacji do działania. W związku z tym to idealny czas, aby rozpocząć nowe aktywności fizyczne lub zwiększyć intensywność tych dotychczasowych. Przy regularnych treningach siłowych to moment dobry na budowanie masy mięśniowej. Kobiety doświadczają uczucia świeżości, lekkości, rosnącej wiary w siebie. Rośnie również ochota na seks i poczucie własnej atrakcyjności.
Polecane produkty:
|
Omega 3 - czysty olej z Pachnotki zwyczajnej
Olej omega 3 to 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy, witaminę E, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kanadys K., Lewicka M., Niziołek I., Bąk M., Stawarz B., Wiktor H., Subiektywna ocena wiedzy młodzieży licealnej w zakresie fizjologii cyklu miesiączkowego kobiety, Problemy Pielęgniarstwa, 3/2010.
- Kozłowska J., Rehabilitacja w ginekologii i położnictwie, Wydawnictwo AWF, Kraków 2006.
- Bomba-Opoń D., Czajkowski K., Karowicz-Bilińska A., (i inni), Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące stosowania progesteronu w ginekologii i położnictwie, Ginekologia Polska, 3/2015.
