Łysienie androgenowe (ang. androgenetic alopecia, AGA) to poważne, postępujące schorzenie z pogranicza dermatologii i trychologii, polegające na stopniowej utracie włosów na głowie. Bezpośrednią przyczyną są zmiany w obrębie gospodarki hormonalnej, zwłaszcza w kontekście androgenów. Współcześnie pojawiają się innowacyjne metody walki z tą przypadłością, choć jest ona bardzo trudna i czasochłonna.
Łysienie androgenowe – przyczyny
Łysienie androgenowe jest odpowiedzią mieszka włosowego na prawidłowe stężenia androgenów u osób z predyspozycją genetyczną. To choroba mieszków włosowych okolicy czołowo-ciemieniowej o charakterze przewlekłym, polegająca na ich postępującej miniaturyzacji i stopniowej utracie przez niezdolności do wytwarzania nowych włosów. Warto wiedzieć, że jest to jednocześnie najczęściej diagnozowany typ łysienia u osobników obu płci (jednak nieco częściej u mężczyzn), bez względu na wiek.
Nie sposób ustalić jednej przyczyny pojawiania się łysienia androgenowego. Podłoże składa się z wielu czynników, jednak przy tym musi pojawić się wspomniana wcześniej predyspozycja genetyczna. Innymi czynnikami ryzyka są:
- mikrozapalenia okołomieszkowe;
- ekspozycja skóry głowy na promieniowanie UV;
- zanieczyszczenie środowiska;
- narażenie na chemiczne czynniki drażniące;
- zaburzenia mikrobiomu skóry owłosionej;
- palenie papierosów;
- wysoki poziom wolnych rodników tlenowych w organizmie.
Kluczową rolę w procesie łysienia androgenowego (jak wskazuje nazwa) odgrywają androgeny, a w szczególności testosteron. Hormon ten jest produkowany głównie w jądrach przez komórki Leydiga, ale może także pochodzić z nadnerczy.
Jak wygląda łysienie androgenowe?
W obrazie klinicznym mężczyzn w zaawansowanych przypadkach zauważyć można całkowitą utratę włosów w okolicy czołowo-ciemieniowej, przy czym włosy mogą utrzymywać się na potylicy. Z kolei w przypadku kobiet dość charakterystyczna jest miniaturyzacja i przerzedzenie włosów na całej głowie, z nasileniem w okolicy czołowo-ciemieniowej i zaoszczędzeniem okolicy potylicznej. Łysienie androgenowe polega przede wszystkim na transformacji włosów terminalnych we włosy meszkowe. Zmniejszona liczba włosów w jednostce włosowej jest cechą charakterystyczną, lecz z całą pewnością nieswoistą dla łysienia androgenowego.
Łysienie androgenowe – diagnostyka
Diagnostyka łysienia androgenowego opiera się na szczegółowym wywiadzie zdrowotnym. Znaczenie ma początek choroby, przebieg i nasilenie wypadania włosów oraz wywiad rodzinny. Dodatkowo analizuje się miejsca łysienia na głowie oraz to, czy ma ono charakter ogniskowy, czy może rozlany. Uzupełnieniem diagnostyki jest wykonanie badań krwi, zwłaszcza:
- morfologii krwi;
- żelaza;
- ferrytyny;
- tyreotropiny (TSH);
- tyroksyny;
- kortyzolu;
- prolaktynę;
- testosteronu;
- estradiolu;
- progesteronu;
- DHEA.
Jednym z najważniejszych badań pozwalających ustalić pewne rozpoznanie łysienia androgenowego jest jednak trichoskopia. Zleca się ją u wszystkich chorych z podejrzeniem tego typu łysienia, a analizie poddaje się okolice: czołowo-ciemieniową, skroniową oraz potyliczną.
Łysienie androgenowe – leczenie
W przebiegu leczenia łysienia androgenowego w Polsce wykorzystuje się 2% i 5% minoksydyl u kobiet i mężczyzn oraz finasteryd w dawce 1 mg wyłącznie u mężczyzn. Tylko te leki są prawnie zarejestrowane i dopuszczone do użytkowania. Inne metody można zlecić jako uzupełnienie farmakologii, jednak ich skuteczność nie zawsze jest tak dobra, jak można tego oczekiwać.
Jedną z takich metod dodatkowych jest stosowanie osocza bogatopłytkowego. Udowodniono, że PRP indukuje proliferację komórek brodawki mieszka. Inni specjaliści rekomendują leczenie łysienia androgenowego laserami niskoenergetycznymi. Ich działanie opiera się na mechanizmie paradoksalnej hipertrychozy, która powoduje odrost włosów i zwiększa grubość ich łodyg. Ostatnimi czasy coraz więcej mówi się o technice mikronakłuwania, która polega na tworzeniu mikroperforacji na skórze głowy celem uzyskania kontrolowanego uszkodzenia i uwalniania endogennych czynników wzrostu. Pożądanym efektem jest tym samym stymulacja wzrostu nowych włosów. Działania należy ustalać indywidualnie, wspólnie z dermatologiem i trychologiem.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... | |
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kowalska-Olędzka E., Szmurło A., Ciechanowicz P., Walecka I., Łysienie androgenowe – etiopatogeneza, diagnostyka i aktualne metody leczenia, Dermatologia po Dyplomie, 5/2020.
- Ruprich M., Żak M., Rodzaje, przyczyny i charakterystyka łysienia, Zeszyty Naukowe Akademii Górnośląskiej Nr 8/2023, s. 98 – 107.
- Jakubiec M., Łysienie androgenowe typu męskiego – charakterystyka i przegląd terapii dostępnych w gabinetach kosmetologicznych i medycyny estetycznej. Aesthetic Cosmetology and Medicine 6 / 2022 / vol. 11.