Nykturia to inaczej wzmożone nocne oddawanie moczu. Jest częstym problemem zwłaszcza kobiet w ciąży i po porodzie, jak również osób starszych, może jednak pojawić się w każdym wieku. O nykturii mówi się wówczas, gdy częstotliwość nocnych mikcji wynosi przynajmniej 2 epizody, a konieczność oddania moczu wybudza człowieka ze snu. To problem, który warto skonsultować z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, urologiem oraz fizjoterapeutą uroginekologicznym.
Nykturia – przyczyny
Najczęstszymi przyczynami nykturii są stany, w których dochodzi do zaburzenia równowagi między wytwarzaniem moczu w nocy, a czynnością pęcherza moczowego, m.in.:
- niedobór wazopresyny;
- przerost prostaty;
- guzy pęcherza;
- przyjmowanie leków moczopędnych;
- spożywanie produktów zawierających kofeinę;
- cukrzyca;
- niewydolność serca;
- obturacyjny bezdech senny;
- nadmierna podaż płynów w godzinach wieczornych;
- niewydolność nerek;
- zakażenia dróg moczowych, w tym zapalenie pęcherza moczowego;
- różnego rodzaju zmiany hormonalne;
- hiperkalcemia.
I wiele innych. Niekiedy nykturia wiąże się z zaburzeniem równowagi mięśni dna miednicy – mogą być one zbyt słabe lub wręcz przeciwnie, zbyt napięte. Należy pamiętać, że nykturia nie jest postacią nietrzymania moczu i u dzieci w wieku szkolnym nie jest traktowana jako patologia.
Zobacz również: Moczenie nocne.
Nykturia – objawy
Nykturia jest jedną z najistotniejszych przyczyn zaburzeń snu. Wpływa na pogorszenie stanu psychofizycznego oraz powoduje częstsze występowanie upadków i złamań szyjki kości udowej u osób starszych. Wybudzanie się ze snu celem oddania moczu niekorzystnie oddziałuje na zdrowie fizyczne i psychiczne, jako że nieprzerwany sen jest niezbędny każdemu człowiekowi. W dłuższej perspektywie czasu mogą pojawić się spadki odporności, wahania nastroju, ogólne złe samopoczucie, uczucie przewlekłego zmęczenia czy brak energii do działania. Typowe są też bóle głowy w związku z niewyspaniem się.
Za fizjologię uznaje się jednorazowe wybudzenie w nocy celem skorzystania z toalety, choć i to nie powinno pojawiać się każdej nocy. Jeśli dana osoba ma potrzebę nocnego wstawania dwukrotnie lub nawet częściej, stwierdza się u niej nykturię.
Diagnostyka – nykturii
Nykturię można zaobserwować nawet samodzielnie, wystarczy policzyć ilość nocnych wstawań. Można również prowadzić tzw. dzienniczek mikcji, w którym zapisuje się m.in. ilość i godzinę wypijanych płynów, a także ilość i godzinę oddawanego moczu w ciągu doby. Taki dzienniczek warto prowadzić przez kilka dni, a następnie przedstawić go specjaliście. Pomoże to w ustaleniu przyczyn i charakteru nykturii. Zwłaszcza, jeśli ma ona związek z nawykami dnia codziennego, np. piciem sporej ilości płynów moczopędnych w godzinach wieczornych.
Pacjenci z nykturią wymagają również wykonania USG układu moczowego oraz oceny kondycji mięśni dna miednicy. W tym celu wykonuje się badanie per vaginam i/lub badanie per rectum, w zależności od płci. Uzupełnieniem są badania laboratoryjne, w tym podstawowa morfologia krwi, ocena stężenia wapnia oraz badanie poziomu hormonów.
Nykturia – leczenie
Jeśli jest to możliwe, przyczyny nykturii powinny zostać objęte leczeniem. Liczy się więc terapia choroby podstawowej. Przykładowo w przebiegu cukrzycy dąży się do trwałego ustabilizowania poziomu glukozy we krwi, zaś przy bakteryjnym zakażeniu układu moczowego pacjentowi podaje się antybiotyki. Jeżeli nie ma takiej możliwości, włącza się pojedynczą lub kombinowaną terapię lekami antycholinergicznymi i/lub hormonem antydiuretycznym. Podanie obu leków powinno wiązać się z ograniczeniem przyjmowania płynów po godzinie 16:00, co zapewni możliwie najlepszy efekt. Nawyki pomocne przy terapii nykturii:
- unikanie picia dużej ilości płynów na kilka godzin przed pójściem spać;
- eliminacja kofeiny, teiny i alkoholu;
- ograniczenie spożycia soli i białka;
- redukcja masy ciała przy otyłości lub nadwadze.
Niezwykle pomocna jest fizjoterapia uroginekologiczna, obejmująca przede wszystkim terapię mięśni dna miednicy. Prowadzi się ją zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Żelazo
Spirulina to naturalna alga, która uzupełnia niedobory ważnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu witamin, minerałów i innych składników odżywczych. Uzupełniona została w organicznie wiązane, naturalne żelazo. Dzięki takiemu połączeniu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Tanzberger R., Kuhn A., Mobs G., Baumgartner U., Dno miednicy, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2021.
- Pływaczewski R., Stokłosa A., Bednarek M., Czerniawska J., Bieleń P., Górecka D., Śliwiński P., Nykturia u chorych na obturacyjny bezdech senny, Pneumonologia i Alergologia Polska, 75/2007.
