Prostata (łac. prostata, inaczej: gruczoł krokowy lub stercz) to nieparzysty narząd mięśniowo-gruczołowy występujący wyłącznie u mężczyzn. Pod względem swojego położenia pozornie stanowi część układu moczowego, czynnościowo jednak zalicza się ją do układu płciowego. Częstym problemem zdrowotnym mężczyzn jest przerost gruczołu krokowego, zwłaszcza w pewnym wieku.
Prostata – gdzie jest?
Prostata lokalizuje się na wysokości części początkowej cewki moczowej męskiej. Leży głęboko w miednicy mniejszej, poniżej pęcherza moczowego i powyżej przepony moczowo-płciowej. Znajduje się również ku tyłowi od dolnej części spojenia łonowego oraz od przodu od bańki odbytnicy. Obejmuje część sterczową cewki moczowej.
Prostatę można znaleźć również podczas badania per rectum oraz samodzielnie w domu. Po włożeniu palca do odbytnicy należy kierować go powoli wzdłuż ściany odbytnicy, w stronę pępka. Prostata będzie odczuwalna jako zgrubienie około 4 cm od brzegu odbytnicy.
Przerost prostaty
W okresie pokwitania gruczoł krokowy przybiera rozmiar zbliżony do wielkości kasztana i taki pozostaje przez kolejne 20-30 lat. Następnie, około 40. roku życia, zaczyna ponownie rosnąć, to właśnie wtedy ma miejsce łagodny rozrost gruczołu krokowego. Mimo rozrostu, w większości przypadków nie odczuwa się dolegliwości, aż do momentu osiągnięcia podeszłego wieku. Wraz z upływem lat rozrost gruczołu ujawnia się klinicznie u coraz większej liczby mężczyzn. Objawy łagodnego rozrostu gruczołu krokowego wynikają głównie ze zwężenia cewki moczowej i upośledzenia czynności pęcherza moczowego. Są to:
- słaby, przerywany strumień moczu podczas mikcji;
- parcia naglące;
- częste infekcje dróg moczowych wskutek zalegania moczu w pęcherzu moczowym;
- trudności w zainicjowaniu mikcji;
- częstomocz;
- nietrzymanie moczu.
Należy pamiętać, że łagodny przerost prostaty nie jest chorobą nowotworową.
Zapalenie prostaty
Kolejną patologią dotyczącą prostaty jest jej zapalenie, typowe zwłaszcza dla młodych mężczyzn, pomiędzy 18. a 50. rokiem życia. Najczęściej przyczyną jest infekcja bakteryjna E.coli. Przedostanie się do cewki moczowej bakterii, może wynikać m.in. z uprawiania seksu oralnego lub analnego, a także ze stanów zapalnych pochwy partnerki. Powstaniu zapalenia prostaty mogą sprzyjać zmiany anatomiczne i neurologiczne, takie jak zwężenie szyjki pęcherza, powiększenie gruczołu krokowego czy zaparcia.
W ostrym zapaleniu prostaty występuje wysoka gorączka i silny ból w okolicach krocza. Bez względu na charakter stanu zapalnego, typowymi objawami są: nudności, ból podbrzusza, problem z oddawaniem moczu, ból krocza, ucisk nad spojeniem łonowym, pieczenie oraz ból przy oddawaniu moczu. Może pojawić się bolesność podczas wytrysku nasienia i obecność krwi w nasieniu, co znacznie zmniejsza jakość życia seksualnego.
Masowanie prostaty
Masaż prostaty to kluczowy element uzupełniający leczenie przewlekłych stanów zapalenia gruczołu krokowego. Pozwala również utrzymać tę strukturę w zdrowiu, nawet jeśli stany zapalne czy inne dolegliwości nie występują. Jednocześnie masaż prostaty uznawany jest za jedną z wciąż niedocenianych technik seksualnych. Efekty masażu prostaty:
- regulacja napięcia mięśni krocza;
- usprawnienie czynności cewki moczowej;
- obniżanie ciśnienia w gruczole krokowym;
- przyspieszanie usuwania wydzieliny zalegającej podczas stanów zapalnych;
- wspieranie krążenia krwi masowanej okolicy;
- poprawa płodności poprzez przygotowywanie drogi dla plemników.
Samodzielny masaż prostaty można wykonać manualnie lub przy użyciu specjalnych urządzeń analnych, takich jak masażer prostaty. Wyróżniamy 2 techniki masażu:
- zewnętrzną, nazywaną stymulacją pośrednią – polega na masowaniu stercza pomiędzy moszną a odbytem;
- wewnętrzną, nazywana stymulacją bezpośrednią – polega na masowaniu gruczołu za pośrednictwem odbytu.
Masaż wykonuje się po opróżnieniu pęcherza moczowego i zadbaniu o nawilżenie okolicy odbytu. Najwygodniejszą pozycją jest leżenie bokiem. Ruch masowania powinien być delikatny i okrężny.
Prostata – leczenie
Leczenie prostaty znajduje zastosowanie przy wszelkich patologiach dotyczących tego gruczołu i zależy od ich przyczyny. Przykładowo przy stanach zapalnych stosuje się antybiotyki przez okres nawet około 6-8 tygodni, jako że najczęstszą przyczyną jest tutaj infekcja bakteryjna. Opisany wcześniej masaż prostaty jest uzupełnieniem leczenia wszelkich problemów zdrowotnych związanych z prostatą. W leczeniu przerostu prostaty standardowo stosuje się 3 grupy leków:
- alfa-blokery – rozluźniają cewkę sterczową;
- finasteryd lub dutasteryd – zmniejszają objętość stercza nawet o 1/4;
- antycholinergiki lub mirabegron – zmniejszają nadreaktywność pęcherza moczowego.
Bardzo ważnym elementem leczenia prostaty jest fizjoterapia uroginekologiczna. Wbrew pozorom z jej technik wiele korzyści odniosą również mężczyźni. Zwłaszcza w kontekście rozluźniania zbyt napiętych mięśni dna miednicy oraz wzmacniania osłabionych mięśni dna miednicy.
Polecane produkty:
|
Koenzym Q10 bioalgi
Koenzym Q10 bioalgi to naturalny suplement o wysokiej jakości, zawiera związki które chronią organizm przed wolnymi rodnikami. Dodatkowo koenzym Q10 uczestniczy w każdym procesie fizjologicznym komórek organizmu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczęch R., Narkiewicz K., Łagodny rozrost prostaty, Choroby Serca i Naczyń, 1/2009.
- Zapalenie prostaty. Poradnik chorego, Warszawa 2021.
- Dutkiewicz S., Prostatoza a prostatodynia – kategoria prostatitis wpływająca na seksualność, Seksuologia Polska, 6/2008.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
