Zaburzenia równowagi to poważny problem osób w podeszłym wieku, choć często występują również u młodszych osób. W większości przypadków posiadają patologiczne podłoże, dlatego w żadnym wypadku nie należy ich bagatelizować. Mianem zaburzeń równowagi określamy uczucie niestabilności i niepewności podczas chodzenia czy wykonywania różnych aktywności fizycznych.
Zaburzenia równowagi – przyczyny
Zaburzenia równowagi, często współwystępujące z zawrotami głowy, są przejawem nieprawidłowej czynności układu równowagi, czyli układu przedsionkowego. W jego skład wchodzą struktury takie jak błędnik, nerw przedsionkowy, jądro przedsionkowe oraz zespół ośrodków i połączeń w układzie nerwowym. W efekcie zaburzenia równowagi mogą wynikać z wielu przyczyn i są objawem licznych chorób. Wśród możliwych przyczyn wyróżniamy między innymi następujące jednostki:
- uszkodzenie narządu przedsionkowego;
- zaburzenia widzenia;
- zaburzenia psychogenne;
- choroba Parkinsona;
- udar mózgu;
- choroby o podłożu psychicznym;
- uszkodzenie proprioceptorów zlokalizowanych w stawach, ścięgnach, mięśniach czy więzadłach;
- choroba lokomocyjna lub choroba morska;
- zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego;
- zapalenie błędnika;
- zbyt niskie ciśnienie tętnicze, miażdżyca, niewydolność serca i inne problemy układu krążenia;
- choroba Addisona-Biermera (anemia).
Zaburzenia równowagi są częstym zjawiskiem u osób starszych. Wraz z wiekiem dochodzi do spadku masy i siły mięśniowej, seniorzy przyjmują nierzadko wiele leków jednocześnie, a z powodu mniejszego apetytu nie odżywiają się tak, jak powinni. Dodatkowo piją zbyt mało wody. Wszystko to sprawia, że mogą pojawiać się zaburzenia równowagi. Do fizjologicznych przyczyn zaburzeń równowagi zaliczamy przykładowo ciążę (wynikają wówczas ze zmian hormonalnych), zbyt małe picie wody czy niewyspanie się. W niektórych przypadkach obserwuje się zaburzenia równowagi podczas wyjątkowo stresującej sytuacji.
Zobacz również: Stres – jak sobie z nim radzić?
Jak objawiają się zaburzenia równowagi?
Najczęściej zaburzenia równowagi opisuje się jako wirowanie otoczenia, własnego ciała lub tylko głowy. Właśnie dlatego współistnieją z zawrotami głowy. Pacjent ma uczucie zapadania się bądź chwiania, zataczania. Towarzyszy temu osłabienie nóg i uczucie chodzenia po czymś miękkim, nawet jeśli dana osoba aktualnie stąpa po betonowym podłożu. Do objawów współistniejących z zaburzeniami równowagi zaliczamy nudności, osłabienie, czucie omdlenia i szumy uszne. Niekiedy po obrazie klinicznym można stwierdzić możliwe przyczyny problemu.
Przykładowo, jeśli zaburzeniom równowagi towarzyszy przyjmowanie pochylonej pozycji i chód drobnymi kroczkami, podejrzewać można np. chorobę Parkinsona. Z kolei jeśli zaburzenia równowagi pojawiły się nagle i uniemożliwiają przyjęcie pozycji stojącej, należy jak najszybciej skontaktować się z pogotowiem ratunkowym, ponieważ może to wskazywać na udar mózgu.
Leczenie zaburzeń równowagi
Leczenie zaburzeń równowagi podejmuje się dopiero po specjalistycznej diagnostyce. Jej celem jest znalezienie przyczyn tej dolegliwości i rozpoczęcie terapii choroby podstawowej. Przykładowo, jeśli zaburzenia równowagi wynikają z zatrucia, konieczna jest detoksykacja organizmu, zwykle w warunkach szpitalnych. Z kolei choroby sercowo-naczyniowe leczymy farmakologicznie oraz na drodze zmiany stylu życia. Osoby z zaburzeniami równowagi powinny pić dużo wody (przynajmniej 1,5 l dziennie), zdrowo się odżywiać (stawiając na świeże owoce i warzywa, pełnowartościowe białko oraz NNKT), a także odpowiednio wysypiać.
W przypadku osób starszych, gdy leczenie przyczynowe problemów z równowagą nie jest możliwe, polecana jest fizjoterapia. Stosuje się odpowiednio dobrane ćwiczenia równoważne i koordynacyjne, adekwatne do aktualnego stanu zdrowia, wieku czy możliwości. W zależności od tych czynników ćwiczenia mogą odbywać się w zamkniętym lub otwartym łańcuchu kinematycznym bądź z użyciem akcesoriów balansujących (choćby dyski sensomotoryczne). W dużym stopniu poprawiają równowagę i ułatwiają tym samym codzienne funkcjonowanie.
Polecane produkty:
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... | |
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Pyda-Dulewicz A., Pepaś R., Śmiechura M., Konopka W., Wybrane zagadnienia zaburzeń układu równowagi wieku dziecięcego – siagnostyka i rehabilitacja, Otorynolaryngologia, 1/2016.
- Narożny W., Siebert J., Wojtczak R., Epidemiologia zawrotów głowy i zaburzeń równowagi, Forum Medycyny Rodzinnej, 5/2010.
- Szostek-Rogula S., Zamysłowska-Szmytke E., Przegląd skal i testów dla oceny czynnościowej pacjenta z zawrotami głowy i zaburzeniami równowagi, Otorynolaryngologia, 14/2015.
- Prusiński A., Klasyfikacja, obraz kliniczny i leczenie zawrotów głowy, Polski Przegląd Neurologiczny, 7/2011.