Torbiel (inaczej: cysta) jest specyficzną przestrzenią wypełnioną treścią galaretowatą bądź płynem. Może rozwinąć się w każdym miejscu w ciele człowieka, najczęściej jednak obserwuje się ją w nerkach, jajnikach lub gruczole piersiowym. Leczenie może mieć charakter zachowawczy lub operacyjny.
Co to jest torbiel?
Nazwa torbiel pochodzi od greckiego słowa kystis (pęcherz), które oznacza jamę lub pęcherz zamknięty ze wszystkich stron. Jest strukturą składającą się z jednej lub większej liczby komór wypełnionych płynem zawierającym m.in komórki stanu zapalnego, erytrocyty oraz komórki nowotworowe. Wyróżnia się 2 rodzaje torbieli:
- torbiele proste (prawdziwe) – wytworzone i otoczone nabłonkiem, tzn. tkanką specjalnie produkowaną na potrzeby nowo powstałego tworu;
- torbiele rzekome – powstają wskutek nagromadzenia się treści płynnej w obrębie innej tkanki, nie posiadają więc torebki nabłonkowej.
Zupełnie innym rodzajem są jeszcze torbiele krwotoczne, powstające na bazie pozostałości po pęcherzyku Graafa. Torbiele mogą występować praktycznie w każdym miejscu organizmu. Najczęściej lokalizują w obrębie narządów miąższowych (w wątrobie, trzustce, nerkach), ale też na tarczycy, jajnikach, szyszynce, piersiach i w mózgu (torbiel pajęczynówki). Do cyst znajdujących się w obrębie narządów rodnych kobiety należą torbiel Nabotha (łagodne zmiany na szyjce macicy) i torbiel gruczołu Bartholina (znajdująca się symetrycznie w środkowo-dolnej części warg sromowych większych – po lewej i prawej stronie).
Przyczyny powstawania torbieli
Do powstania torbieli prawdziwych mogą przyczyniać się:
- zaburzenia krążenia, zarówno związane z krwotokami, jak i niedokrwieniem;
- martwica;
- przewlekłe stany zapalne;
- zaburzenia hormonalne w organizmie;
- choroby pasożytnicze.
Z kolei torbiele rzekome powstają zwykle wskutek długotrwałych stanów zapalnych lub sumujących się mikrourazów. Spore znaczenie mają wspomniane zaburzenia gospodarki hormonalnej. Przykładowo w przypadku torbieli piersi kluczowe są zmiany poziomów progesteronu, estrogenu, prolaktyny, hormonów tarczycy i insuliny. Torbiele wrodzone mogą rozwijać się w konsekwencji predyspozycji genetycznych, uwarunkowań anatomicznych i fizjologicznych oraz patologii rozwojowych.
Torbiele – objawy
Obraz kliniczny torbieli może być wyjątkowo zróżnicowany. Wszystko zależy od tego, w jakim miejscu w ciele zmiana się rozwinęła. Przykładowo torbiel na jajniku może objawiać się:
- bólem podbrzusza i okolicy krzyżowej pleców;
- dolegliwościami bólowymi podczas współżycia lub menstruacji;
- zaburzeniami cyklu miesiączkowego;
- częstomoczem i nietrzymaniem moczu;
- wzdęciami;
- zaburzeniami defekacji.
Natomiast torbiel mózgu objawia się zwykle nudnościami, zawrotami głowy i bólami głowy oraz zmianami w zachowaniu. Dość częstą dolegliwością są torbiele zębopochodne, objawiające się silnym bólem zęba, a nawet zmianą położenia zębów w wyrostku zębodołowym. Nierzadko małe torbiele, bez względu na lokalizację, pozostają bezobjawowe.
Diagnostyka torbieli
Większość torbieli można zdiagnozować na podstawie bezbolesnego, szybkiego i nieinwazyjnego badania USG, jednak w niektórych przypadkach należy wykonać rezonans magnetyczny (zwłaszcza gdy zmiana dotyczy mózgowia) lub tomografię komputerową. Jeśli torbiel zawiera jedynie cienkie przegrody, nie wymaga dalszej diagnostyki. Pozostawia się ją do obserwacji lub wdraża leczenie zachowawcze. Jeżeli natomiast w jej środku zaobserwuje się większe fragmenty tkanek lub jej ściana jest grubsza niż 1-2 mm, należy wykonać biopsję, ponieważ mogą to być zmiany na tle nowotworowym.
Torbiel – leczenie
Najmniej inwazyjną metodą leczenia torbieli jest farmakoterapia, np. hormonalna w przypadku zmian hormonozależnych. Odpowiednio dobrane leki mogą pomóc w samoistnym wchłonięciu się torbieli. Wybrane metody terapeutyczne w dużej mierze zależą jednak od lokalizacji cysty. Cysty na jajnikach usuwa się laparoskopowo, jednak wyłącznie, jeśli ich średnica nie przekracza 10 cm. Większe zmiany usuwa się chirurgicznie, w trakcie klasycznej operacji otwartej. Większość torbieli nie wymaga leczenia zabiegowego i nie wykazuje złośliwości.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
|
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Ratajczak M., Sowa W., Walter A., Molekularne podstawy powstawania zębopochodnej torbieli zapalnej – przegląd piśmiennictwa, Dental and Medical Problems, 4/2010.
- Gutkowski K., Hartleb M., Zmiany torbielowate wątroby – diagnostyka i leczenie, Przegląd Gastroenterologiczny, 2/2007.
