Rodzaje filtrów UV uwarunkowane są przede wszystkim zasadą swojego działania. Bez względu na to, jaki rodzaj zastosowano do kosmetyków, kluczowe jest korzystanie z nich celem ochrony skóry przed szkodliwym działaniem promieni słonecznym. Rezygnacja z takiej prewencji przyczynia się do wystąpienia przebarwień, zmarszczek, a nawet rozwoju chorób nowotworowych, których przedstawicielem w tym przypadku jest zwłaszcza czerniak skóry.
Charakterystyka promieniowania UV
Wybór danego filtra UV uwarunkowany jest długością promieniowania, jakie pada na ciało człowieka. Wyróżnia się więc 3 rodzaje promieniowania słonecznego:
- UVC – posiada najkrótszą długość fali do 290 nm. Jest pochłaniane niemalże w całości przez warstwę ozonową atmosfery, wykazuje jednak największą energię, przyczyniając się do uszkodzenia DNA. Ma szereg właściwości toksycznych względem komórek i wykorzystuje się je głównie w celach bakteriobójczych, takich jak sterylizacja narzędzi, urządzeń i pomieszczeń;
- UVB – mieści się w zakresie 290-320 nm. Odpowiada za odczyn rumieniowy, który występuje po 12-24 godzinach od ekspozycji skóry na słońce. Dodatkowo wywołuje efekt pigmentacji, który rozwija się od 48 do 72 godzin od opalania. Ponadto przyczynia się do powstawania oparzeń słonecznych, przez co przyspiesza proces starzenia się skóry oraz zwiększa ryzyko rozwoju zmian nowotworowych. Promieniowanie to przechodzi nie tylko do warstw naskórka, ale również do skóry właściwej;
- UVA – charakteryzuje się największą długością fali 320-400 nm. W związku z tym dociera do głębokich warstw skóry, nawet do tkanki podskórnej. Stanowi aż 95% promieniowania UV dochodzącego do powierzchni Ziemi. Duża ilość wywołuje natychmiastowy odczyn rumieniowy, a także tymczasowe zjawisko hiperpigmentacji. Odpowiada za powstawanie uszkodzeń skóry, tj. fotostarzenie skóry czy nowotwory.
O stopniu wrażliwości skóry na światło decyduje rodzaj karnacji. Ciemna wykazuje mniejszą wrażliwość na światło słoneczne, a tym samym mniejsze ryzyko uszkodzeń skóry pod wpływem działania promieniowania ultrafioletowego.
Rodzaje filtrów UV
Filtry UV są standardowo wykorzystywane w kremach ochronnych i pielęgnacyjnych. Należą do substancji, które powinny działać
przede wszystkim na powierzchni skóry. Zapewniają ochronę o różnym działaniu. Mogą to być filtry zarówno organiczne (filtry fizyczne), jak i nieorganiczne substancje aktywne (filtry chemiczne).
Filtry fizyczne
Tego typu filtry często określa się jako filtry naturalne ze względu na mineralne pochodzenie. Zaleca się ich stosowanie zwłaszcza do cery wrażliwej, delikatnej, a nawet ze skłonnością do alergii i atopii. Mechanizm działania filtrów fizycznych polega głównie na zjawisku rozpraszania i odbijania promieni UV. Największe zastosowanie ma dwutlenek tytanu oraz tlenek cynku. Skutecznie odbijają i rozpraszają promienie UVB, zapewniając jednocześnie wysoką ochronę w zakresie UVA, przy czym tlenek cynku jest zdecydowanie skuteczniejszy w działaniu w zakresie UVA, zaś dwutlenek tytanu lepiej chroni przed promieniowaniem UVB. Dlatego rekomenduje się stosowanie ich jednocześnie.
Filtry chemiczne
Podstawowe działanie tego typu filtrów opiera się na absorbowaniu energii słonecznej. Należą do różnych grup związków organicznych i są to przede wszystkim:
- pochodne kwasu paraaminobenzoesowego;
- pochodne kwasu cynamonowego;
- benzofenony;
- pochodne kwasu salicylowego;
- pochodne kwasu p-metoksycynamonowego;
- pochodne kamfory.
Pochodne kwasu paraaminobenzoesowego (PABA) to jeden z pierwszych stosowanych filtrów, aktualnie jednak został wycofany ze względu na jego działanie fototoksyczne. Należy unikać kosmetyków z jego dodatkiem. Filtry chemiczne powinny działać jedynie na powierzchni skóry, ich przenikalność do głębszych warstw naskórka nie jest pożądana.
Współczynnik SPF – co to jest?
SPF (inaczej: wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej) stanowi miarę czasu, gdy dany produkt chroni skórę przed wystąpieniem rumienia
lub zaczerwienienia skóry wskutek oddziaływania na nią promieniowania UVB w stosunku do czasu, po jakim mógłby pojawić się rumień lub zaczerwienienie na skórze niechronionej. Współczynnik SPF należy dobierać do fototypu skóry. Wraz ze wzrostem SPF zwiększa się stężenie filtra zawartego w kosmetyku przeciwsłonecznym. Aktualnie maksymalny współczynnik SPF deklarowany na kosmetykach w Polsce wynosi 50 i jest on rekomendowany zwłaszcza dzieciom oraz osobom z jasną karnację, które są bardziej narażone na szkodliwe działanie promieniowania UV. Należy jednak pamiętać, że ochrona przeciwsłoneczna jest zalecana osobom w każdym wieku.
Filtry UV a witamina D
Witamina D jest syntetyzowana wewnątrzustrojowo pod wpływem działania promieniowania UVB, które w Polsce dociera do Ziemi w miesiącach wiosennych i letnich. W związku z tym zimą wzrasta ryzyko niedoboru witaminy D – brakuje czynnika wyzwalającego jej syntezę w organizmie. Jest to zjawisko naturalne i w tym okresie zaleca się suplementację doustną. W badaniach klinicznych potwierdzono, że nawet długoterminowe stosowanie kremów z filtrami nie hamuje syntezy witaminy D w organizmie, nie sprzyja rozwojowi osteoporozy i wtórnej nadczynności przytarczyc. Nie rekomenduje się zatem wydłużania czasu ekspozycji słonecznych w celu nasilenia syntezy witaminy D. Będzie ona odbywała się pomimo tego.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku wykorzystywana jest najczęściej do wykonywania odżywczych i oczyszczających maseczek wpływając m.in. na poprawę wyglądu skóry. Dostarcza niezbędne witaminy, minerały i inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bojarowicz H., Bartnikowska N., Kosmetyki ochrony przeciwsłonecznej. Część I. Filtry UV oraz ich właściwości, Problemy Higieny i Epidemiologii, 95/2014.
- Panek G., Malara B., Wpływ oddziaływania promieniowania ultrafioletowego oraz fotoprotekcji na proces starzenia się skóry. Ocena świadomości kosmetyczek i kosmetologów, Aesthetic Cosmetology and Medicine, 3/2021.
- Krzyżostan M., Ochrona przeciwsłoneczna. Fakty i mity na temat działania filtrów słonecznych, Cosmetic Reporter, VII-XII/2018.
