Tkanka podskórna to najgłębiej położona warstwa skóry właściwej. Składa się z tkanki tłuszczowej oraz tkanki łącznej. Jej głównym zadaniem jest magazynowanie substancji zapasowych, ochrona przed urazami, izolacja ciepła oraz kształtowanie sylwetki.
Tkanka podskórna – anatomia i fizjologia
Tkanka podskórna zlokalizowana jest bezpośrednio pod skórą właściwą. Tworzy ją tkanka tłuszczowa zbudowana z dużych ugrupowań komórek tłuszczowych, które otoczone są pasmami tkanki łącznej. W tkance podskórnej znajdują się fibroblasty, naczynia krwionośne, zakończenia nerwowe oraz części gruczołów.
Jej główną funkcją jest kształtowanie powierzchni ciała oraz funkcja ochronna, dzięki rozkładaniu siły i napięcia, co zapobiega uszkodzeniom narządom położonym głębiej. Ponadto tkanka podskórna wypełnia przestrzenie między tkankami, co jednocześnie wspomaga utrzymanie narządów w swoim miejscu. Dodatkowo magazynuje związki zapasowe oraz witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A,D,E,K), a także chroni organizm przed utratą ciepła.
Tkanka podskórna występuje na całej powierzchni ciała wykluczając okolice powiek, łożyska paznokcia, grzbietu nosa, małżowiny usznej, moszny, penisa. Jej największa ilość z kolei występuje na pośladkach, brzuchu, udach, policzkach oraz brodzie.
Tkanka tłuszczowa
Istnieją dwie odmiany tkanki tłuszczowej: żółta i brunatna. Tkanka tłuszczowa brunatna (BAT) w dużej ilości występuje w czasie rozwoju płodowego człowieka. Zlokalizowana jest pomiędzy łopatkami, na szyi, w okolicach pachwin, nerek oraz pach. Po okresie niemowlęcym jej ilość zmniejsza się i przekształca się w tkankę tłuszczową żółtą. Występuje ona w dużej ilości u osób dorosłych. Ten rodzaj tkanki jest dobrze ukrwiony przez obecność licznych naczyń krwionośnych.
Budowa, gęstość oraz rozmieszczenie tkanki tłuszczowej uwarunkowane jest wiekiem, płcią oraz stylem życia danej osoby. U kobiet stanowi ona 25% masy ciała, u mężczyzn z kolei 15-20%. Wynika to przede wszystkim z faktu, że u kobiet pasma tkanki łącznej są cienkie oraz układają się w sposób prostopadły do powierzchni skóry, co przyczynia się do łatwiejszego grupowania adipocytów (komórek tłuszczowych). U mężczyzn natomiast przegrody łącznotkankowe są grubsze i układają się równolegle pod niewielkim kątem w stosunku do powierzchni skóry, co utrudnia tworzenie grudek komórek tłuszczowych.
Lipoliza
Lipoliza to proces obejmujący rozpad trójglicerydów ostatecznie prowadząc do powstawania wolnych kwasów tłuszczowych oraz glicerolu. Oba te związki przedostają się do krwi, następnie do tkanek w tym również do wątroby, gdzie zostają rozłożone i wydalone z organizmu.
Hormony stymulujące proces lipolizy to lipotropina LPH, melanotropina MSH, hormon adrenokortykotropowy ACTH, hormon tyreotropowy TSH oraz hormon wzrostu GH.
Cellulit
Cellulit to obrzękowo-włókniejące zwyrodnienie tkanki tłuszczowej. Cechuje się dość nieregularnym rozmieszczeniem komórek tłuszczowych, które tworzą grudki oraz zgrubienia wyczuwalne podczas dotyku. Stopień zaawansowania cellulitu warunkuje również obecność obrzęku, wiotkości skóry oraz dolegliwości bólowych. Cellulit ściśle wiąże się z zaburzeniami krążenia krwi oraz limfy, ponieważ komórki tłuszczowe silnie naciskają na naczynia krwionośne i limfatyczne.
Zobacz również: Jak skutecznie pozbyć się cellulitu?
Objawy cellulitu najbardziej widoczne są w miejscach tj,. brzuch, pośladki, biodra, uda. Miejsca te są charakterystyczne dla kobiet, ze względu na występowanie receptorów alfa-adrenergicznych, które sprzyjają lipogenezie.
Znaczącą rolę w powstawaniu cellulitu odgrywają również estrogeny czyli żeńskie hormony płciowe. Oddziałują na 3 grupy komórek skórnych, do których należą fibroblasty, adipocyty oraz śródbłonek naczyń. Początkowo dochodzi do zatrzymania wody w tkance podskórnej. Następnie pod wpływem estrogenów śródbłonek naczyń powoduje wzrost przepuszczalności oraz rozszerzenie naczyń, z których woda przedostaje się do tkanki tłuszczowej.
Estrogeny działając na fibroblasty stymulują produkcję GAG – glikozaminoglikanów, które warunkują wzrost płynów w przestrzeniach międzykomórkowych oraz zatrzymanie wody w tkance tłuszczowej, co objawia się obrzękiem. Obrzęk z kolei powoduje ucisk adipocytów na naczynia krwionośne zaburzając krążenie krwi jednocześnie zwiększając ryzyko powstawania żylaków.
Długi obrzęk przyczynia się do powstania stanu zapalnego, co powoduje powstawanie tkanki łącznej włóknistej. Estrogeny również wpływają na proces włóknienia tworząc zwłóknienia oraz guzki w skórze poprzez stymulację fibroblastów do tworzenia kolagenu typu I.
Rozwojowi cellulitu sprzyjają czynniki genetyczne, płeć, zaburzenia gospodarki hormonalnej, niewłaściwa dieta oraz brak aktywności fizycznej.
Bibliografia
- Kononowicz W., Kosmetologia Estetyczna, Tkanka podskórna. Charakterystyka oraz metody niwelowania i zastosowania tkanki tłuszczowej w kosmetologii i medycynie estetycznej, 4/2020.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
