Przyczyny powstawania prosaków są różne, jednak istnieją także skuteczne sposoby ich pozbycia się. Mianem prosaków określa się białe, grudkowe zmiany, które najczęściej lokalizują się w obrębie twarzy (powieki oczu, policzki). Można je porównać do drobno rozsianej kaszki na skórze, która stanowią wyraźny defekt kosmetyczny. Należy mieć na uwadze, że nie są one objawem choroby i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Nie powodują bólu ani świądu skóry.
Co to są prosaki?
Prosaki są kopulasto wypukłymi grudkami o białym zabarwieniu (rzadziej żółtym) i średnicy 1-2 mm. Występują w licznych skupiskach i przebiegają bezobjawowo. Nie powodują świądu, bólu, zaczerwienienia czy opuchlizny. Lokalizują się głównie w obrębie twarzy, zwłaszcza na powiekach, w okolicy nosa czy na policzkach. Niekiedy mogą pojawić się również na tułowiu, kończynach oraz narządach płciowych, a także w okolicy błony śluzowej jamy ustnej – jest to jednak znacznie rzadsze zjawisko. Stanowią one typowe zmiany dla wieku niemowlęcego, jednak występują także u osób dorosłych.
Ich pojawienie się na ciele nie stanowi zagrożenia, ponieważ nie przyczyniają się one do rozwoju niebezpiecznych powikłań i nie są rakotwórcze. Nie wywołują również żadnych dolegliwości odczuwalnych przez ich posiadacza. Co istotne, nie sposób się nimi zarazić, nawet przy bezpośrednim kontakcie. Stanowią jedynie defekt kosmetyczny i obniżają własną samoocenę. Z tego względu wiele osób decyduje się na zabieg usunięcia prosaków. Jest on bezpieczny, praktycznie bezbolesny i szybki.
Prosaki – przyczyny powstawania
Prosaki mogą mieć charakter nabyty lub być klinicznym wyrazem dysplazji ektodermalnej. Mnogie prosaki występują najczęściej w zespołach dysplazji ektodermalnej: zespole Bazex-Dupré-Christol oraz zespole Jacksona-Lawlera. Wówczas najlepiej skonsultować się z lekarzem genetykiem przed podjęciem decyzji o ich usunięciu. Nabyte prosaki tworzą się natomiast wskutek zapchania się mieszków włosowych przez łój skórny (inaczej: sebum). W związku z tym w zablokowanych ujściach gruczołów skórnych dochodzi do kumulowania się masy rogowo-łojowej, czego efektem jest pojawienie się prosaków. Niektórzy dermatolodzy twierdzą, że za powstawanie ich odpowiedzialne są głównie geny, inni z kolei uważają, że uwarunkowane jest to zaburzeniami gospodarki hormonalnej. Dokładne przyczyny wciąż nie zostały w pełni poznane.
Pomimo wielu spekulacji odnośnie samego powstawania prosaków, niezmiernie istotny jest fakt, iż na rozwój tych zmian wpływ ma przede wszystkim niewłaściwa pielęgnacja skóry. Właśnie dlatego jedną z metod profilaktycznych jest właśnie zmiana nawyków dotyczących codziennej pielęgnacji. Przy braku odpowiedniej wiedzy na ten temat najlepiej skonsultować się z dermatologiem lub kosmetologiem.
Prosaki u noworodków
U małych dzieci prosaki są bardzo częstym zjawiskiem i nie powinny być przyczyną niepokoju rodziców. Ustępują samoistnie wraz z rozwojem młodego organizmu, najczęściej w przeciągu kilku tygodni lub kilku miesięcy. Mogą pękać (bez generowania bólu czy pozostawiania blizn), a po opróżnieniu się wysychają i odpadają. Aby zadbać o skórę noworodka, do przemywania twarzy należy stosować ciepłą wodę, a następnie aplikować delikatny krem przeznaczony dla dzieci od pierwszych dni życia. Niewskazane jest pocieranie, tarcie, wyciskanie oraz przekłuwanie zmian. Jeśli po kilku miesiącach prosaki dalej utrzymują się na skórze, należy skonsultować się z pediatrą lub dermatologiem dziecięcym.
Usuwanie prosaków
Dość powszechną metodą usuwania prosaków jest przerwanie ciągłości skóry cienką igłą oraz usunięcie zawartości zmiany poprzez jej wyciśnięcie. Nie zaleca się jednak wykonywać tego samodzielnie w domu, ponieważ może dojść do naruszenia ciągłości naskórka i zainfekowania rany, jak również do powstania trwałych, niewielkich blizn, jeśli czynność nie będzie wykonywana prawidłowo. W gabinetach kosmetycznych lub dermatologicznych stosuje się również metodę ich wymrażania, peelingi chemiczne oraz peelingi mechaniczne. Współcześnie za jedną z najskuteczniejszych metod usuwania prosaków uważa się laseroterapię oraz elektrokoagulację. Obie metody są bezbolesne, niezwykle skuteczne i powiązane z najmniejszym ryzykiem skutków ubocznych. Na czym to dokładnie polega?
Wiązka lasera podnosi temperaturę skóry i wywołuje zjawisko koagulacji. Konsekwencją tego jest martwica tkanek lub odparowanie ich i zniszczenie. Tak zwane wypalenie gruczołu łojowego zapobiega powstawaniu prosaków w miejscu zabiegu, lecz w innym takiej gwarancji nie daje. Z kolei zabieg elektrokoagulacji wywołuje ścięcie białka, które budują zmianę skórną, w wyniku działania prądu wysokiej częstotliwości. Elektrokoagulacja służy nie tylko usunięciu prosaków, ale również naczyniaków, brodawek oraz włókniaków. W wyniku działania prądu wytwarza się ciepło, które prowadzi do koagulacji (uszkodzenia) białka. Bezpośrednio po zabiegu usunięcia prosaków (dowolną metodą) może pojawić się niewielki obrzęk, zaczerwienienie skóry, delikatny ból, który ustępuje po upływie kilku godzin.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Sikorska M., Szczerkowska-Dobosz A., Purzycka-Bohdan D., Nowicki R., Włosy skręcone i mnogie prosaki twarzy jako wyraz dysplazji
ektodermalnej u bliźniaczek monozygotycznych, Przegl Dermatol 2014, 101, 35-39. - Błaszczyk-Kostanecka M., Wolska H., Dermatologia w Praktyce, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.
