Plamy starcze (łac. lentigo senilis) potocznie nazywane są plamami wątrobowymi, choć tak naprawdę niewiele mają wspólnego z chorobami i schorzeniami tego narządu. Pojawiają się u osób starszych w związku ze zwiększeniem aktywności melanocytów i działania promieniowania UV. Nie stanowią zagrożenia dla zdrowia, lecz są jedynie defektem kosmetycznym.
Plamy starcze – jak wyglądają?
Plamy starcze mają charakter przebarwień w kolorze od jasnobrązowych do czarnych, o zróżnicowanych kształtach i wielkości 3-12 mm lub więcej. Ich nazwa wiąże się z wyglądem zbliżonym do ziaren soczewicy. Umiejscawiają się głównie w okolicach narażonych na bezpośredni kontakt ze słońcem, takich jak grzbietowe powierzchnie dłoni i przedramion oraz twarz i czoło. U kobiet często występują na podudziach, u mężczyzn zaś typową lokalizacją jest odsłonięta skóra głowy, zwłaszcza w obrębie łysiny starczej oraz okolicach karku.
Plamy starcze – przyczyny
Problem zaburzeń barwnikowych skóry jest dość powszechny. Do najczęstszych zmian pigmentacyjnych należą starcze plamy soczewicowate, brodawki łojotokowe i rogowacenie słoneczne. Typową przyczyną pojawiania się plam starczych, jest długotrwała ekspozycja na promieniowanie słoneczne – im organizm jest starszy, tym więcej w ciągu życia miał kontaktu ze słońcem, dlatego właśnie ryzyko plam starczych narasta z wiekiem. W przeciwieństwie do plam soczewicowatych powstałych w konsekwencji fotochemioterapii (które mogą samoistnie ustępować), plamy starcze stanowią defekt trwały.
Mogą pojawiać się na ciele już po 40. roku życia i wraz z wiekiem stają się coraz liczniejsze i większe. Szacuje się, że problem ten dotyczy 30% kobiet już po 30. roku życia i 90% po 50. roku życia. Mężczyzn nieco rzadziej, co może wiązać się z większym zamiłowaniem kobiet do opalania się.
Warto zaznaczyć, że choć promieniowanie słoneczne jest główną przyczyną ich powstawania, wymienia się także inne czynniki ryzyka, takie jak:
- zaburzenia gospodarki hormonalnej;
- choroby skóry;
- przyjmowanie niektórych leków;
- choroby wątroby.
W jaki konkretny sposób dochodzi jednak do powstawania plam starczych? Ekspozycja na promieniowanie UV wywołuje przewlekły stan zapalny, ten zaś indukuje kaskadę endotelin naskórkowych, czego konsekwencją jest wzrost aktywności melanocytów, a więc jednocześnie zwiększona produkcja melaniny. Ma ona charakter miejscowy i ograniczony, dając efekt przebarwień skóry.
Zobacz również: Przebarwienia skóry – jak skutecznie leczyć?
Plamy starcze – czy są groźne?
Uważa się, że plamy starcze nie są zagrożeniem dla zdrowia i życia, nie wywołują również żadnych dolegliwości. Stanowią defekt estetyczny i to właśnie z tego względu wiele osób szuka sposobów na ich likwidację. Mimo tego zawsze należy udać się do dermatologa, który przeprowadzi diagnostykę różnicową w kierunku złośliwej plamy soczewicowatej oraz czerniaka, który również wynika z nadmiernej ekspozycji skóry na promieniowanie słoneczne. Dermatolog przeprowadzi badanie zwane dermatoskopią, upewniając się, że są to zmiany niegroźne.
Sposoby na plamy starcze
Plamy starcze są formą przebarwień, dlatego wdraża się metody typowe dla ich usuwania. Najczęściej jest to laseroterapia, polegająca na kontrolowanej ilości mikrouszkodzeń w obrębie skóry. Światło lasera rozgrzewa komórki barwnikowe i uszkadza je, dzięki czemu mogą zostać wydalone z organizmu. Po zabiegu przebarwienie najpierw ciemnieje, aby po około 2 tygodniach zblednąć bądź całkiem zniknąć. Przebarwienia i plamy starcze można też minimalizować peelingami chemicznymi, mezoterapią igłową czy innymi sposobami, dlatego najlepiej skonsultować się z kosmetologiem, który pomoże dobrać optymalną technikę do rodzaju skóry i jej wieku.
Polecane produkty:
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Hauzer A., Gnus J., Hauzer W., Leczenie zaburzeń barwnikowych skóry związanych z wiekiem. Przegląd metod, Kosmetologia Estetyczna, 5/2017.
- Samojedny A., Wilczyński S., Koniewicz K., Ocena zmian barwnikowych i metody ich usuwania, Kosmetologia Estetyczna, 1/2013.
- Malara B., Malara P., Charakterystyka przebarwień skóry i metod ich redukcji, Zeszyty Naukowe Akademii Górnośląskiej, 8/2023, 46-55.