Trądzik polekowy to charakterystyczna choroba dermatologiczna rozwijająca się wskutek stosowania określonych leków, najczęściej glikokortykoidów, choć niekiedy innego rodzaju. Leczenie polega przede wszystkim na odstawieniu danego leku, co w większości przypadków w ciągu kolejnych dni lub tygodni skutkuje normalizacją kondycji skóry. Diagnostyką i leczeniem trądziku polekowego zajmuje się lekarz dermatolog.
Trądzik polekowy – przyczyny
Trądzik polekowy jest dość charakterystyczną formą trądziku pospolitego, ponieważ pojawia się wyłącznie po przyjęciu określonych leków, zazwyczaj sterydów. Czynnikiem sprawczym mogą być jednak również leki wydzielające się przez gruczoły łojowe, np. witamina B12, jod, barbiturany. Działają one drażniąco i wywołują wzrost wydzielania sebum, co jest jedną z przyczyn powstawania zmian trądzikowych na ciele. Inne preparaty farmaceutyczne wywołujące trądzik polekowy to:
- glikokortykoidy anaboliczne;
- ACTH;
- leki przeciwpadaczkowe;
- leki przeciwdepresyjne;
- leki przeciwgruźlicze;
- halogenki.
Należy zaznaczyć, że nie ma znaczenia, czy leki mają formę doustną, czy może stosowane są jako maści.
Trądzik polekowy – objawy
W przebiegu trądziku polekowego pojawiają się charakterystyczne zmiany w formie grudkowo- krostkowej obejmujące ujścia mieszków włosowych. Na powierzchni ciała tworzą się bolesne guzki. Są one twarde, wypełnione płynem ropnym bądź płynem surowiczym. Ból nasila się podczas ich uciskania. W niektórych przypadkach zmiany skórne mogą jednak przybierać postać plamek lub pęcherzyków, dlatego tak ważna jest wizyta u dermatologa, pozwoli on trafnie ocenić rodzaj trądziku oraz zróżnicuje występujące zmiany skórne z innymi chorobami dermatologicznymi (niebędącymi trądzikiem), które mogą dawać zbliżone objawy. Trądzik polekowy lokalizuje się w różnych miejscach na ciele. Często jest to twarz, choć równie dobrze mogą to być zupełnie inne okolice.
Diagnostyka trądziku polekowego
Diagnostyka trądziku polekowego odbywa się w gabinecie dermatologicznym na podstawie wywiadu zdrowotnego oraz obserwacji występujących zmian skórnych. W ramach wywiadu najważniejsze pytania dotyczą stosowanych leków i kosmetyków oraz chorób własnych i tych występujących w najbliższej rodzinie. Niekiedy lekarz zleca również badania krwi. Jeśli stosowane są jakiekolwiek leki, warto zabrać ze sobą dokumenty dotyczące historii choroby podstawowej.
Trądzik polekowy – leczenie
Leczenie trądziku polekowego obejmuje odstawienie leków, które go wywołują, jeśli tylko jest to możliwe. Jeśli nie, należy skonsultować się z lekarzem, który je przepisał. Być może istnieje możliwość zamiany ich na inne farmaceutyki, które mają zbliżone działanie, jednak nieco inny skład. Jednocześnie stosuje się przepisane przez dermatologa maści przeciwtrądzikowe. Bardzo ważna staje się świadoma pielęgnacja skóry, która dotyczy to zarówno nawyków (np. unikanie wyciskania pryszczy lub ich przekłuwania, codzienne zmywanie makijażu itd.), jak i stosowanych kosmetyków (powinny być dobrane indywidualnie do rodzaju i potrzeb skóry). Udowodniono, że nasilanie zmian skórnych obniża właściwa, zdrowa dieta i suplementacja. Warto sięgnąć po olej z czarnuszki siewnej lub inne źródła Omega 3, a także wzbogacić jadłospis o świeże owoce i warzywa. Przeciwwskazane jest natomiast palenie papierosów, picie alkoholu, spożywanie słodyczy.
Rodzaje trądziku
Trądzik polekowy to jedynie jedno schorzenie z długiej listy rodzajów trądziku pospolitego. Pozostałymi są:
- trądzik kosmetyczny – powstający wskutek stosowania kosmetyków zawierających w swoim składzie związki komedogenne (sprzyjające tworzeniu się zaskórników);
- trądzik zawodowy – związany z kontaktem skóry ze związkami chemicznymi wywołującymi zmiany trądzikowe, np. smarami, lotnymi związkami chloru;
- trądzik niemowlęcy – występuje na twarzy noworodków i niemowląt, przybierając formę zapalnych guzków oraz cyst. Wiąże się z działaniem matczynych hormonów;
- trądzik samouszkadzający – pojawia się zwłaszcza u młodych dziewcząt, w konsekwencji chronicznego zdrapywania i wyciskania nawet minimalnych zmian trądzikowych znajdujących się na twarzy.
Wszystkie te postacie (i wiele innych) zawsze należy różnicować z trądzikiem polekowym.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ... Zobacz więcej... |
|
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Janda K., Chwiłkowska M., Trądzik pospolity – etiologia, klasyfikacja, leczenie, Annales Academiae Medicae Stetinensis, 2/2014.
- Rudnicka L., Olszewska M., Rakowska A., Sar-Pomian M., Współczesna dermatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
