Nadpotliwość (inaczej: hyperhydroza, łac. hyperhidrosis) stanowi ogromny problem, przeszkadzający w życiu zawodowym i towarzyskim. Definiuje się ją jako uogólnioną lub zlokalizowaną nadmierną czynność gruczołów potowych ekrynowych. Przeważnie dotyczy pach lub dłoni, jednak może pojawić się w każdej części ciała, na której znajdują się gruczoły potowe.
Nadpotliwość – przyczyny
Gruczoły potowe należą do istotnych przydatków skóry, ponieważ zapewniają odpowiednią termoregulację, a pot wchodzi w skład płaszcza lipidowego skóry. Jednak zdarza się, że naturalny proces organizmu przybiera postać, która staje się życiowym problemem. Osoby nadmiernie pocące się wydzielają pot w ilości znacznie większej, niż jest to potrzebne do kontrolowania temperatury ciała – ich dłonie, stopy, klatka piersiowa, pachy, a nawet twarz są stale wilgotne. Na nadpotliwość cierpi około 1% populacji, z czego ponad 90% przypadków ma charakter emocjonalny, w pozostałych 10% obserwuje się mechanizm objawowy. Jest przypadłością zarówno mężczyzn, jak i kobiet.
Wyróżnia się nadpotliwość pierwotną i nadpotliwość wtórną. Pierwotna to przypadłość wrodzona, obustronna, niezwiązana z innymi chorobami współistniejącymi. Przeważnie przybiera postać ograniczoną i dotyczy pach, dłoni, stóp lub okolic twarzoczaszki. Jej przyczyny nie zostały w pełni poznane. Uważa się, że za taką nadpotliwość odpowiada nieprawidłowa stymulacja współczulna ekrynowych gruczołów potowych. Z kolei nadpotliwość wtórna może wynikać z:
- chorób przewlekłych – takich jak cukrzyca, otyłość, choroba Parkinsona, nadczynność tarczycy, gruźlica, chłoniak Hodgkina, zapalenie wsierdzia;
- przyjmowania niektórych leków – zwłaszcza neuroleptyków, antybiotyków, leków hipoglikemizujących, opioidów, leków przeciwwymiotnych i leków przeciwgorączkowych;
- ciąży, menopauzy i innych stanów fizjologicznych, w których obserwuje się znaczne zmiany gospodarki hormonalnej;
- zespołów wrodzonych – np. zespołu Freya, zespołu paznokieć-rzepka, zespołu Rileya-Daya;
- zatruć i zespołów abstynencyjnych;
- przyjmowania niektórych substancji, np. kofeiny, alkoholu, heroiny.
Bardzo często nadmierna potliwość ciała wynika z różnych stanów emocjonalnych, w szczególności ze stresu, tremy, strachu, ale i podniecenia.
Nadpotliwość – objawy
Szacuje się, że ponad 72 % osób z nadpotliwością pachową odczuwa z tego powodu mniejszą pewność siebie, a 49 % ma objawy depresji. Nadpotliwość obniża poczucie własnej wartości, ograniczając kontakty społeczne. Obserwuje się najczęściej 3 typy nadpotliwości:
- nadmierne pocenie pach – taka osoba w ciągu chwili robi się mokra, pot spływa po ciele i wsiąka w ubranie. Odzież ulega przebarwieniom, a na linii granicznej pojawia się biały pasek zaschniętej soli. W tym schorzeniu często dochodzi do maceracji ciała, a nawet wtórnego zapalenia skóry;
- nadmierne pocenie dłoni – dłonie są zaczerwienione, lecz chłodne, a w skrajnych przypadkach pot stale kapie z palców. Naskórek może być obrzęknięty lub zmacerowany;
- nadmierne pocenie stóp – maceracja skóry jest znacznie bardziej nasilona z powodu okluzyjnego działania skarpetek. Może temu towarzyszyć nawet poważny ból przy chodzeniu i nieprzyjemny zapach stóp. W warstwie rogowej pojawiają się zakażenia i nadżerki, grzybice.
Nadpotliwość charakteryzuje się więc nadmierną produkcją potu, który może wręcz spływać z ciała lub gromadzić się na nim grubszą warstwą. Następcze objawy mogą być różne, w zależności od lokalizacji i przyczyny nadpotliwości.
Leczenie nadpotliwości
Preparatami pierwszego wyboru w terapii nadpotliwości pierwotnej są preparaty miejscowe, których działanie opiera się na mechanicznym blokowaniu ujść gruczołów potowych. Mogą to być zasypki, kremy i płyny zawierające sole glinu, po których aplikacji tworzy się czop z polimerycznego żelu wodorotlenkowego, usuwany wraz ze złuszczaniem się warstwy rogowej naskórka. Niestety takie preparaty mogą wywoływać wiele działań niepożądanych, najczęściej podrażnienie skóry. Inną metodą są iniekcje toksyny botulinowej typu A. Zastosowanie znajdują także: laseroterapia, frakcyjna radiofrekwencja mikroigłowa, technologie z wykorzystaniem ultradźwięków oraz mikrofal, szczególnie zalecane w nadpotliwości ograniczonej do dołów pachowych. Metody te można wykorzystywać również przy nadpotliwości wtórnej, jednak wówczas podstawę powinno stanowić działanie podstawowe, np. leczenie choroby przewlekłej czy psychoterapia celem stabilizacji emocji.
Do domowych metod walki z nadpotliwością zalicza się: płukanki i okłady z szałwii, kąpiele z dodatkiem kory dębu lub melisy, picie naparów z szałwii lub pokrzywy, a także ograniczenie spożycia cukrów prostych, które znacznie nasilają potliwość ciała i sprawiają, że pot przybiera nieprzyjemny zapach. Suplementacja Chlorelli może natomiast oczyścić organizm z toksyn, co pośrednio wpływa na mechanizmy termoregulacji i czynność gruczołów potowych.
Polecane produkty:
|
Chlorella 100% naturalna
Chlorella w tabletkach to naturalna alga z rozerwaną ścianą komórkową (chroniona patentem) w postaci suplementu diety. Została wytworzona wyłącznie z suszonych, jednokomórkowych mikroskopijnych alg. Pomaga m.in. wyeliminować metale ciężkie z organizmu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Santorek-Strumiłło E., Włodarczyk M., Sympatektomia piersiowa jako metoda leczenia nadpotliwości pierwotnej dłoni – doświadczenia własne, Lekarz Wojskowy, 3/2020.
- Jabłonowska O., Woźniacka A., Dziankowska-Bartkowiak B., Nadmierna potliwość – przyczyny i możliwości terapeutyczne, Przegląd Dermatologiczny, 107/2020.
- Sazanów-Lubelski J., Bergler-Czop B., Barasińska P., Noga N., Nadpotliwość – patogeneza i metody leczenia, Przegląd Dermatologiczny, 105/2018.
- Lis M., Ocena skuteczności leczenia nadmiernej potliwości z wykorzystaniem różnych metod terapeutycznych, Dermatologia po Dyplomie, 6/2013.
